Đây là con số được nêu ra tại Hội nghị Sơ kết công tác phát triển nhà ở giai đoạn 2016 - 2020 và công bố chương trình phát triển nhà ở TPHCM giai đoạn 2021 - 2030.
Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM Huỳnh Thanh Khiết cho biết thêm, giai đoạn 2016 - 2021, Sở đã xét duyệt cho 18.141 trường hợp được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội. Có 17.632 trường hợp đủ điều kiện hưởng chính sách tại các dự án đầu tư bằng vốn ngoài ngân sách và 509 trường hợp thuộc các dự án vốn ngân sách.
Về chương trình cho vay nhà ở xã hội, từ năm 2018 đến ngày 30/9/2022, doanh số cho vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội của Chi nhánh Ngân hàng Chính sách thành phố là gần 118 tỷ đồng với 252 khách vay; cho vay để xây mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở là 32,2 tỷ đồng với 58 khách. Đến tháng 9/2022, Chi nhánh đã thu nợ được 29,5 tỷ đồng; dư nợ của chương trình còn 125,5 tỷ đồng, chưa phát sinh nợ quá hạn.
Như vậy có thể thấy nghịch lý đang tồn tại hiện nay là có cung, có cầu nhưng cung - cầu chưa “gặp” nhau. Điều này không chỉ diễn ra ở riêng TPHCM mà đã và đang diễn ra ở nhiều địa phương khác, nhất là tại các thành phố lớn.
Như thừa nhận của ông Khiết, tỷ lệ người đủ điều kiện mua nhà ở xã hội so với người được vay ưu đãi có sự chênh lệch khá lớn. Câu hỏi đặt ra là tại sao ngân hàng sẵn vốn, người dân có nhu cầu nhưng lại không thể cho vay và không vay được?
Câu trả lời, theo Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TPHCM là do thiếu nguồn cung nhà ở xã hội giá rẻ để đáp ứng điều kiện. Còn vì sao thiếu nguồn cung nhà ở xã hội, theo ông Khiết là bởi có những vướng mắc về thủ tục đầu tư dẫn đến chưa thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia...
Cũng liên quan đến vấn đề này, dại diện Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước cho biết, dư nợ tín dụng đối với nhà ở xã hội chỉ chiếm 0,71% tổng dư nợ tín dụng bất động sản do thời gian qua, nguồn cung nhà ở phân khúc này còn thấp.
Mặt khác, còn do các tổ chức tín dụng được chỉ định chưa triển khai cho vay theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP vì chưa được bố trí nguồn vốn ngân sách Nhà nước cấp bù chênh lệch lãi suất.
Ngoài những lý do trên, khó khăn lớn nhất khi cho vay nhà ở xã hội là nguồn vốn các chương trình còn hạn chế, nhiều công trình chưa khởi công theo kế hoạch đăng ký, giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện công trình; nhiều đối tượng có nhu cầu nhưng qua rà soát không đủ điều kiện vay vốn.
Để giải quyết những khó khăn, vướng mắc liên quan đến vấn đề này, một trong những vấn đề mấu chốt được xác định trong Nghị quyết số 33 của Chính phủ là đầu tư phát triển nhà ở xã hội cho người lao động có thu nhập thấp là một hạng mục đầu tư trong nguồn vốn trung, dài hạn của các địa phương.
Theo đó, sẽ có 4 ngân hàng là chủ lực trong việc triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi 1,5 - 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn bình quân để tạo nguồn vốn cho các chủ đầu tư, người mua nhà tại các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.
Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng, ngoài việc xác định nguồn vốn, những khó khăn về giao đất; quy hoạch, bố trí quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội; lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội; quyền lợi và ưu đãi chủ đầu tư; xác định giá bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội; đối tượng và điều kiện được thụ hưởng chính sách cũng phải được đồng thời tháo gỡ.
