Thua thiệt vì ngoại ngữ
Sinh viên tốt nghiệp loại giỏi nhưng điểm IELTS chỉ đạt 5.0 (mức điểm trung bình), trong khi có nhà tuyển dụng đòi hỏi trình độ ngoại ngữ phải cao hơn nhiều. Ví dụ, nhà máy lọc dầu Dung Quất khó tuyển dụng kỹ sư bởi doanh nghiệp này yêu cầu tiếng Anh thấp nhất phải đạt 6.0 “đầu vào”.
Kể lại câu chuyện ngay cả SV xuất sắc cũng “vuột” cơ hội thực tập nghề nghiệp “ngon lành” vì không khiến doanh nghiệp hài lòng, PGS Tạ Hải Tùng (Viện trưởng Viện Công nghệ thông tin và Truyền thông, Trường ĐH Bách khoa Hà Nội) cho biết: Trong 40 SV xuất sắc được lựa chọn từ đầu năm học này để tham gia phỏng vấn với những nhân sự đang làm việc cho Amazon, Facebook, Apple, nhằm xem xét vào vị trí thực tập ít nhất 6 tháng tại Thung lũng Silicon (Mỹ), chỉ có 3 SV đáp ứng yêu cầu cả về thuật toán, kỹ năng mềm và ngoại ngữ. Điều đáng nói là bên cạnh những SV yếu kỹ năng mềm, còn có những SV kém tiếng Anh, thậm chí không biết viết email.
PGS Hoàng Minh Sơn (Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa Hà Nội) lý giải tại sao SV không đủ trình độ ngoại ngữ đáp ứng nhu cầu của nhà tuyển dụng: “Trường ĐH nào cũng tổ chức dạy tiếng Anh. Tuy nhiên, số lượng SV rất đông, trình độ tiếng Anh của các SV lại rất khác nhau. Trong khi đó, để dạy và học tốt tiếng Anh phải “cá nhân hóa”, chia lớp rất nhỏ theo từng trình độ.
Để tổ chức chia nhỏ lớp tốn kém kinh phí, nhà trường không thực hiện được. Việc tuyển dụng thêm nhiều GV, nhất là GV người nước ngoài, GV giỏi cũng rất tốn kém, trong khi học phí không thể thu cao. Do đó, mặc dù trường ĐH vẫn tổ chức dạy tiếng Anh cho SV, rất cố gắng nhưng không thể có được chất lượng như dạy và học tiếng Anh ở những trung tâm ngoại ngữ uy tín.
Phải có động lực
Doanh nghiệp kêu không tuyển dụng được nhân lực đạt trình độ ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu của công việc. Vậy, doanh nghiệp có hỗ trợ, hợp tác gì với trường ĐH để cải thiện tình trạng này?
Yêu cầu về trình độ ngoại ngữ của SV, cần được phân ra nhiều mức độ khác nhau. Chẳng hạn, những kỹ năng đơn giản và kỹ năng nghề nghiệp.
“Viết email, trình bày văn bản bằng ngoại ngữ… SV hoàn toàn có thể tự học được. Còn doanh nghiệp cần vào trường ĐH để hỗ trợ việc đào tạo những kỹ năng nghề nghiệp, kỹ năng làm việc trong môi trường công nghiệp, chứ không phải những kỹ năng thông thường” - PGS Hoàng Minh Sơn cho biết - “Hiện nay, riêng tiếng Nhật, tiếng Hàn đã có nhiều doanh nghiệp nước ngoài chủ động vào hỗ trợ nhà trường đào tạo, thậm chí đào tạo miễn phí cho SV, để họ có thể tuyển dụng nhân sự. Riêng tiếng Anh hầu như không có sự hỗ trợ từ các doanh nghiệp, cũng khó đòi hỏi doanh nghiệp hỗ trợ”.
Theo PGS Hoàng Minh Sơn, mấu chốt trong hợp tác giữa trường ĐH và doanh nghiệp đó là công tác hướng nghiệp. Doanh nghiệp vào nhà trường để SV biết rõ hơn yêu cầu của doanh nghiệp về trình độ ngoại ngữ trong tuyển dụng; cơ hội phát triển nghề nghiệp của những người giỏi ngoại ngữ so với người không giỏi.
“Trình độ ngoại ngữ nhìn chung vẫn phụ thuộc nhiều vào ý thức, trách nhiệm của chính người học. Điều SV cần hiện nay là phải có động lực để học tiếng Anh. Thiếu động lực học không thể giải quyết được những khó khăn trong nâng cao trình độ tiếng Anh” - PGS Hoàng Minh Sơn khẳng định.
