Nhiệm vụ số một trong đổi mới dạy - học Toán, Khoa học Tự nhiên

4 điểm nhấn nổi bật

Ông Nguyễn Ngọc Lạc cho biết: Hoạt động có tính quyết định đến thành quả đổi mới dạy học Toán và các môn Khoa học Tự nhiên của Hà Tĩnh phải nói đến vai trò chỉ đạo, triển khai thực hiện đổi mới như: Thực hiện chỉ đạo của Bộ về đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học (PPDH) và kiểm tra, đánh giá (KTĐG); đổi mới hình thức tổ chức dạy học ở các trường phổ thông theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất của người học theo tinh thần Nghị quyết 29, Sở GD&ĐT Hà Tĩnh xác định đây là nhiệm vụ quan trọng số một, và đưa vào chủ đề năm học để chỉ đạo các nhà trường tập trung triển khai thực hiện.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, Sở đã có công văn ban hành Phiếu đánh giá giờ dạy mới nhằm định hướng giáo viên thiết kế bài dạy, tổ chức các hoạt động dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, qua đó phát triển năng lực, phẩm chất người học. Đồng thời, tổ chức nhiều lớp tập huấn cho đội ngũ giáo viên toàn tỉnh, đặc biệt là đội ngũ giáo viên cốt cán các bộ môn Toán, Vật lý, Sinh học… dạy nhiều tiết thể nghiệm theo hướng đổi mới PPDH.

Bên cạnh đó, từ đầu năm học 2014 - 2015 đến nay, các bộ môn Sinh học, Vật lý và Toán đã tổ chức nhiều buổi sinh hoạt chuyên đề giữa các trường trong một huyện và các trường trên địa bàn các huyện gần nhau. Tại đây, giáo viên cũng được dự những tiết dạy theo định hướng đổi mới PPDH, cùng trao đổi, góp ý các bài, tiết dạy có nhiều nội dung khó để thống nhất cách thức tổ chức dạy học các tiết dạy đó. Những buổi sinh hoạt theo hình thức này giúp giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn, tạo sự gắn bó, chia sẻ với nhau về chuyên môn.

Sở GD&ĐT Hà Tĩnh cũng chú trọng triển khai xây dựng chủ đề dạy học và dạy học theo chủ đề bộ môn, tích hợp, liên môn. Song song thực hiện theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, Hà Tĩnh chủ động, sáng tạo trong hoạt động này bằng cách công nhận sáng kiến kinh nghiệm cấp ngành cho giáo viên có chủ đề dạy học và thực hiện dạy học theo chủ đề có hiệu quả, từ đó, tạo động lực lớn cho giáo viên tích cực tham gia.

Chỉ tính trong năm học 2014 - 2015, đã có hơn 100 chủ đề dạy học bộ môn, tích hợp, liên môn được giáo viên các môn Khoa học tự nhiên xây dựng và dạy học có hiệu quả thiết thực. Thực tế triển khai cho thấy, các chủ đề bộ môn và tích hợp, liên môn phù hợp với định hướng phát triển chương trình giáo dục nhà trường phổ thông do Bộ triển khai và có tính thực tiễn cao, sinh động, hấp dẫn, từ đó tạo ra động cơ, hứng thú học tập cho học sinh.

Dạy học theo các chủ đề, học sinh được tăng cường vận dụng kiến thức tổng hợp vào giải quyết tình huống thực tiễn, ít phải ghi nhớ kiến thức một cách máy móc. Thêm nữa, các chủ đề tích hợp, liên môn giúp học sinh không phải học lại nhiều lần cùng một nội dung kiến thức, vừa gây quá tải, nhàm chán, trùng lặp, vừa không có được sự hiểu biết tổng quát cũng như khả năng ứng dụng kiến thức tổng hợp vào thực tiễn.

Ngoài ra, hiện nay, một số giáo viên bộ môn Toán và các môn Khoa học Tự nhiên của Hà Tĩnh đã triển khai áp dụng hình thức dạy học theo Mô hình Trường học mới Việt Nam vào một số tiết học ở một số lớp phù hợp và bước đầu cho hiệu quả tích cực. Tiêu biểu là giáo viên bộ môn Toán, Vật lý ở các Trường THPT Nguyễn Đình Liễn, Cẩm Bình, Hồng Lĩnh, Hương Khê…

“Trong thời gian tới, Sở GD&ĐT tiếp tục bồi dưỡng, tập huấn và tổ chức hội thảo nhằm đánh giá đầy đủ về tác động và hiệu quả của các hoạt động đổi mới để hoàn thiện và nhân rộng trên địa bàn toàn tỉnh” - ông Nguyễn Ngọc Lạc cho hay.

Chủ động đổi mới tiếp cận Chương trình, SGK năm 2018

Xác định tăng cường hiệu quả sử dụng các thiết bị thí nghiệm, thực hành và ứng dụng các trang thiết bị dạy học hiện đại có tác động mạnh mẽ đến đổi mới PPDH, tăng hiệu quả của hoạt động dạy học, nhất là các bộ môn Khoa học Tự nhiên, theo chia sẻ của ông Nguyễn Ngọc Lạc, thời gian qua, Sở GD&ĐT Hà Tĩnh đã tích cực triển khai sử dụng các thiết bị hiện có ở các nhà trường (theo danh mục thiết bị dạy học do Bộ GD&ĐT ban hành).

Bên cạnh đó, tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng, tập huấn cho giáo viên về kỹ năng sử dụng thiết bị thí nghiệm, thực hành; phát động phong trào làm đồ dùng dạy học trong các trường trung học. Đặc biệt, thay đổi hình thức, nội dung thi cho giáo viên (thi khảo sát giáo viên, thi giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh) và học sinh (thi học sinh giỏi) bằng việc đưa nội dung thi thí nghiệm, thực hành vào các cuộc thi để đội ngũ giáo viên tích cực, chủ động hơn trong việc khai thác, sử dụng các thiết bị dạy học. Với những giải pháp trên, học sinh hứng thú, tích cực và đạt hiệu quả cao với các bài học có sử dụng thí nghiệm, thực hành.

Cũng theo ông Nguyễn Ngọc Lạc, thực hiện lộ trình triển khai Chương trình, SGK mới của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT Hà Tĩnh đã chủ động tập huấn cho đội ngũ cốt cán các bộ môn về phát triển chương trình nhà trường phổ thông.

Tuy không được Bộ GD&ĐT lựa chọn tham gia thí điểm, nhưng qua các hội thảo của Bộ và tham quan, nghiên cứu nội dung ở các trường được chọn tham gia thí điểm, nhận thấy hoạt động này có hiệu quả thiết thực và phù hợp với việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, Sở GD&ĐT Hà Tĩnh đã chủ động triển khai thí điểm và từng bước nhân rộng ở các trường THPT trên toàn tỉnh.

Đến nay, đa số giáo viên bộ môn Toán và các môn Khoa học Tự nhiên của Hà Tĩnh đã biết cách xây dựng chương trình dạy học phù hợp với từng đối tượng học sinh. Điều này rất quan trọng vì khi thực hiện Chương trình, SGK mới đòi hỏi giáo viên, các tổ chuyên môn phải tự xây dựng nội dung giáo dục cụ thể cho từng bài, từng tiết học cho nhà trường trên cơ sở chương trình môn học của Bộ GD&ĐT ban hành.