Thành công với nghề dịch cabin

Nghề khó, thu nhập cao

Phiên dịch cabin là hình thức dịch thuật được sử dụng rất phổ biến trong các hội nghị, hội thảo cấp cao mang tính chất quốc tế có quy mô lớn của các doanh nghiệp, tổ chức, cơ quan chính phủ…

Theo đó, thông dịch viên sẽ ngồi trong một phòng nhỏ thiết kế riêng (booth hay còn gọi là cabin) cùng các thiết bị chuyên dụng, vừa nghe diễn giả nói qua tai nghe (headphone) đầu vào và đồng thời phiên dịch lại qua micro đến người nghe đang đeo headphone đầu ra. Khi diễn giả ngừng nói, người phiên dịch cabin cũng phải hoàn tất công việc của mình, với độ trễ vài giây.

Đây là hình thức thức phiên dịch khó nhất, được xem là đỉnh cao của nghề dịch hội nghị. Do vậy ngoài mức thu nhập cao lên đến vài trăm USD một ngày làm việc, người dịch cabin giỏi còn nhận được sự tôn trọng lớn từ đối tác, khách hàng và có nhiều cơ hội thăng tiến, phát triển xa hơn với nghề, đặc biệt trong thời kỳ toàn cầu hóa như hiện nay.

Nhu cầu tăng mạnh nhờ làn sóng đầu tư nước ngoài lớn

Anh Đình Huy, một thông dịch viên cabin kỳ cựu bắt đầu làm nghề từ năm 1999 cho biết so với trước đây thì hiện tại, nhu cầu của thị trường dịch thuật đặc biệt tăng mạnh. “Các sự kiện quốc tế tại nước ta ngày càng phong phú và đa dạng. Những hội thảo cấp cao, các khóa huấn luyện kỹ năng, các chương trình quốc tế về khởi nghiệp, những sự kiện giới thiệu sản phẩm mới… tất cả đều rất cần những người phiên dịch cabin có năng lực chuyên môn giỏi…” - anh Huy nhận định.

Tuyết Vân, một người trẻ có 2 năm kinh nghiệm dịch thuật và hơn 1 năm chuyên phiên dịch cabin chia sẻ: “Việc các nhà đầu tư nước ngoài tìm đến Việt Nam đã tạo ra nhu cầu rất lớn trong thị trường dịch thuật. Hơn 80% khách hàng hiện tại của tôi có liên quan đến các nhà đầu tư nước ngoài và các công ty quốc tế đang kinh doanh ở nước ta…”.

Nhu cầu tăng cao đã tạo ra tình trạng cung không đủ cầu trong ngành. Dù mức thù lao cho các phiên dịch viên cabin là khá cao, từ 250 - 500 USD/ ngày nhưng theo quan sát, số lượng phiên dịch cabin chất lượng hiện chỉ đếm trên đầu ngón tay, do hiện tại vẫn chưa có một chương trình đào tạo chính quy và bài bản về nghề phiên dịch cabin.

Chỉ những ai thực sự có đam mê với dịch thuật và may mắn tìm được một người thầy tận tâm hướng dẫn và huấn luyện thì mới có cơ hội gắn bó được với nghề. Theo anh Đình Huy, con số này hiện tại là không nhiều.

Để trở thành một người dịch cabin giỏi?

Phiên dịch cabin là một công việc đòi hỏi rất nhiều kỹ năng chỉ những ai đam mê và có những tố chất phù hợp mới có thể thành công với nghề.

Anh Khang Nguyễn, giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ AKT và là nhà phiên dịch cabin uy tín hàng đầu ở Việt Nam với gần 20 năm kinh nghiệm làm việc và huấn luyện dịch thuật cho biết:

“Dịch cabin là cấp độ cao nhất của nghề dịch thuật bởi những yêu cầu khắt khe mà nó đòi hỏi ở dịch giả. Người phiên dịch phải có kỹ năng truyền đạt sao cho dễ hiểu, duyên dáng và phù hợp với không khí của sự kiện. Tốc độ và sự chính xác là những yêu cầu bắt buộc. Quan trọng hơn, phải luôn giữ được bình tĩnh và xử lý tốt mọi tình huống xảy đến trong quá trình phiên dịch”.

Theo anh Khang Nguyễn, bạn trẻ muốn theo nghề phiên dịch cabin trước hết cần rèn luyện khả năng phiên dịch thật tốt. Không chỉ dịch đúng, đủ mà còn phải thể hiện được sự duyên dáng qua cách thể hiện, mà đôi khi phản ánh cả nền văn hóa, kiến thức và khả năng ứng xử của một phiên dịch viên.

Dịch giả phải liên tục học hỏi, trau dồi kiến thức ở nhiều lĩnh vực, tự mở rộng vốn từ và sự hiểu biết của mình. Đặc biệt cần có kiến thức nền tảng vững chắc về kinh tế, quản trị, lãnh đạo… vốn là những chủ đề rất phổ biến thường được các diễn giả quốc tế trình bày tại các hội thảo cấp cao.

Khả năng chuẩn bị tốt trước mỗi sự kiện phiên dịch cũng là một yêu cầu bắt buộc. Với những người mới vào nghề, thời gian chuẩn bị có thể lên đến cả tuần.

Với những chuyên gia lâu năm và có nền kiến thức rộng như anh Khang Nguyễn, thời gian chuẩn bị thường là từ 1 đến 2 ngày. Cá biệt có những trường hợp anh phải đến “chữa cháy” cho đồng nghiệp trẻ ngay trong sự kiện khi họ không thể hoàn thành được nhiệm vụ.

Ngoài ra, người phiên dịch cabin giỏi phải có tinh thần trách nhiệm rất cao. Những hội thảo quy mô lớn có kinh phí tổ chức lên đến vài trăm nghìn USD, khó có thể chấp nhận thất bại chỉ vì người dịch cabin không đủ năng lực. Đây là một nghề mà sự sơ suất, nếu có, của người phiên dịch, sẽ ảnh hưởng lớn đến kết quả của một sự kiện...

Được gì khi là một chuyên gia dịch cabin

Trước hết phải kể đến là mức thu nhập tốt và lâu dài mà nghề dịch cabin mang lại. Sau 2 năm gắn bó với nghề, Tuyết Vân cho biết phí dịch cabin một ngày trung bình là 300-400 USD. Những “tiền bối” giàu kinh nghiệm hơn thì mức thù lao có thể gấp đôi so với người mới làm nghề.

Ngoài dịch cabin, Vân còn tham gia dịch lần lượt cho các chuyên gia và đối tác nước ngoài… “So với mặt bằng chung, nghề dịch thuật có thu nhập tốt và mang đến nhiều cơ hội phát triển sự nghiệp trong tương lai” - Tuyết Vân đúc kết.

Bên cạnh đó, nghề phiên dịch cabin còn mang lại cảm giác hài lòng cho người làm nghề. Sau gần 20 năm làm việc, anh Khang Nguyễn vẫn luôn cảm thấy tự hào và hạnh phúc mỗi khi hoàn thành tốt nhiệm vụ tại các sự kiện.

Đã từng trải qua các vị trí giám đốc điều hành doanh nghiệp FDI, là giảng viên đại học trong nhiều năm, anh đã vận dụng thành công những kiến thức kinh doanh và chuyên môn trong ngành giáo dục để có thể mang lại giá trị cộng thêm cho các sự kiện quan trọng của khách hàng cao cấp, cũng như góp phần đào tạo thế hệ phiên dịch kế thừa. Đó là sự hài lòng lớn nhất mà nghề phiên dịch viên hội nghị quốc tế mang đến cho anh.

Nghề phiên dịch cabin mang đến một sự chủ động lớn mà ít có công việc nào có thể so sánh được. Anh Khang Nguyễn cho biết, một người phiên dịch cabin giỏi có thể chủ động sắp xếp lịch làm việc, có khả năng chọn khách hàng, lĩnh vực mà mình muốn.

Còn theo Tuyết Vân thì “cái được lớn nhất là sự cân bằng giữa sống và làm việc. Mình có thể chủ động điều tiết công việc, dành khoảng thời gian hợp lý cho những yếu tố rất quan trọng như phát triển bản thân, xây đắp các mối quan hệ.

Với nền tảng cân bằng đó, mình lại càng có nhiều năng lượng và tâm huyết để cống hiến cho nghề”.

Có thể nói, phiên dịch cabin là một nghề rất khó và không dành cho số đông. Tuy nhiên, với những ai thực sự yêu thích và có quyết tâm gắn bó lâu dài với nghề, thành quả đạt được là vô cùng xứng đáng.

Với nhu cầu ngày càng lớn hiện nay, thị trường vẫn đang “khát” những người như anh Đình Huy, anh Khang Nguyễn hay bạn Tuyết Vân… ngày ngày làm cầu nối cho các nhà đầu tư, doanh nhân, doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế với Việt Nam.