Sai lầm chết người của Lữ đoàn 115 Ukraine
Tờ báo Đức Der Spiegel hôm 26/4 đã buộc phải thừa nhận những thành công lớn của quân đội Nga trên hướng mặt trận Donetsk và cảnh báo rằng, sau khi chọc thủng sâu vào tuyến phòng thủ của Ukraine ở làng Ocheretino, vùng Avdiivka, Lực lượng Vũ trang Nga sẽ không dừng lại ở đó.
Tuy nhiên, cho đến thời điểm xuất bản, cập nhật diễn biến chiến sự của tờ báo Đức đã lỗi thời.
Trong 24 giờ từ ngày 25-26/4, Lực lượng vũ trang Nga tiếp tục tiến công tích cực dọc toàn tuyến từ Ocheretino đến Semenovka, giành quyền kiểm soát làng Solovyevo và một phần đáng kể của Krasnogorovka.
Các nhà phân tích của Der Spiegel cho biết, sau khi buộc phải rút lui khỏi Avdiivka, Bộ chỉ huy Ukraine đã cố gắng xây dựng các tuyến phòng thủ mới trong khu vực định cư Ocheretino và Berdychi, nhưng họ không có đủ nhân công và thiết bị xây dựng để làm được điều đó.
Nguyên nhân thất bại trực tiếp được cho là do Bộ chỉ huy Lực lượng vũ trang Ukraine đã tiến hành luân chuyển, đưa một đơn vị thực sự yếu kém lên tuyến đầu, đó là Lữ đoàn Bộ binh Cơ giới số 115, tạo cơ hội cho Lực lượng vũ trang Nga tiến nhanh gần chục km trong vài ngày.
Trong khi các chỉ huy quân sự Ukraine bộc lộ sự yếu kém thì các chỉ huy Nga đã đã thể hiện sự nhạy bén khi tận dụng được lợi thế của việc luân chuyển các đơn vị Ukraine trong khu vực, khi lực lượng cũ đã rút ra, còn lực lượng mới chưa tiếp nhận các vị trí phòng thủ chứ đừng nói là đã thiết lập được thế đứng chân vững chắc.
Bản đồ nhỏ ngày 26/4 hiển thị quân Nga đã chiếm được Solovyevo và một phần đáng kể của Krasnogorovka, trong khi ngày 25/4 (bản đồ lớn) cho thấy quân Nga còn cách đó rất xa |
Rõ ràng họ đã có thông tin Lữ đoàn cơ giới 115 sắp được rút về tuyến sau để củng cố và chớp thời cơ, nhanh chóng đánh thọc sâu vào lỗ hổng trong tuyến phòng thủ của Ukraine để tiến khoảng sáu km từ Stepnoye đến Novobakhmutovka và cuối cùng tới tận ngôi làng chiến lược Ocheretino và sau đó tiếp tục phát triển thế tấn công.
Được biết, cùng với thị trấn Chasov Yar, làng Ocheretino là một trong 2 cứ điểm quan trọng nhất ở Donetsk mà Lực lượng vũ trang Ukraine “sẽ chiến đấu đến cùng” để bảo vệ, có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng đối với thế trận phòng thủ của Ukraine ở khu vực nam Donetsk.
Việc giải phóng làng Ocheretino sẽ không chỉ làm phức tạp thêm tình hình đối với Lực lượng vũ trang Ukraine ở các làng lân cận Evgenovka (Yevhenivka) và Sokol (Sokil), mà còn gây nguy hiểm cho nhà ga hậu cần quan trọng của quân đội Ukraine ở Zhelanny, địa điểm tập trung quân tiếp viện của Ukraine cho khu vực này và một cứ điểm quan trọng khác là Ivanivka.
Theo chuyên gia quân sự Đức, để giữ các vị trí ở lân cận Ocheretino, bộ chỉ huy Lực lượng Vũ trang Ukraine đã buộc phải rút bớt một số đơn vị từ khu vực Kupiansk (Kharkov) và vùng Kherson đến tiếp viện cho khu vực này và củng cố thế trận phòng thủ ở nam Donetsk.
Các tác giả báo Đức chỉ ra rằng, chỉ huy Lữ đoàn 115 phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về việc mất Ocheretino, khi khả năng phối hợp, hiệp đồng yếu kém của họ đã tạo thuận lợi cho lực lượng tấn công của Nga và khiến chính lực lượng của phòng thủ của mình rơi vào tình thế khó khăn.
Lữ đoàn cơ giới 115 của Ukraine đã 2 lần bỏ vị trí phòng thủ khi chưa có lực lượng thay thế |
Sai lầm của Lữ đoàn 53 trong trận chiến Avdiivka
Trên thực tế, đây đã là sai lầm thứ hai cùng một kịch bản mà Lữ đoàn 115 mắc phải, khi vào mùa hè năm 2022, họ đã rời vị trí mà không được phép trong quá trình bảo vệ Severodonetsk, khiến quân Nga chiếm được thành phố chiến lược của tỉnh Lugansk vào tháng 7/2022, tạo điều kiện thuận lợi để nhanh chóng kiểm soát toàn bộ tỉnh này.
Như vậy, đây đã là lần thứ 3 các đơn vị của Lực lượng Vũ trang Ukraine mắc phải những sai lầm nguy hiểm theo cùng một kịch bản.
Cùng với 2 lần tạo “lỗ đen” của Lữ đoàn 115, Lữ đoàn 53 hồi cuối tháng 11 năm ngoái cũng đã mắc sai lầm tương tự, để quân Nga lợi dụng chiếm toàn bộ Khu công nghiệp ở phía nam Avdiivka, khép chặt vòng vây thành phố, dẫn đến việc Avdiivka thất thủ vào giữa tháng 2 năm nay.
Được biết, các đơn vị chủ lực đảm nhiệm phòng ngự chính của quân đội Ukraine tại Khu công nghiệp phía nam Avdiivka kể từ khi quân Nga tổ chức tổng tấn công vào Avdiivka từ ngày 10/10 đến tháng cuối tháng 11/2023 là Lữ đoàn 53 và Lữ đoàn 110, lần lượt đảm trách hai khu vực phòng thủ bên trái và phải đường Yasynovs’kyi, tức là phía nam và phía bắc Khu công nghiệp phía nam Avdiivka.
Tuy nhiên, qua gần 2 tháng đương đầu với hỏa lực vượt trội và ưu thế về quân số của Quân đội Nga, quân số Lữ đoàn 53 bị thương vong nghiêm trọng, tinh thần và hiệu quả chiến đấu giảm sút đáng kể; do vậy, chỉ huy lữ đoàn này yêu cầu Bộ Tư lệnh phía Đông của Ukraine thay quân.
Lữ đoàn 53 đã rút khỏi nam Khu công nghiệp trước khi Lữ 116 đến thay thế, khiến Nga có thời cơ đột phá, buộc Lữ 110 cũng phải rút khỏi bắc Khu công nghiệp |
Để bảo vệ tuyến phòng thủ của Khu công nghiệp Avdiivka, đồng thời giữ số quân còn lại của Lữ đoàn 53, Bộ Tư lệnh phía Đông của Ukraine quyết định điều Lữ đoàn 116 đang chiến đấu ở khu vực Stepove, ở sườn tây nam Avdiivka, về thay Lữ đoàn 53 tiếp tục bảo vệ phía nam Khu công nghiệp.
Nhưng trong quá trình thay quân, đã xảy ra những sai sót nghiêm trọng trong công tác phối hợp, hiệp đồng giữa Lữ đoàn 53 và Lữ đoàn 116 khi “kẻ thay chưa đến, người nghỉ đã lui”, tức là trước khi Lữ đoàn 116 tới tuyến phòng thủ ở nam Khu công nghiệp, Lữ đoàn 53 đã rút lui khỏi trận địa.
Thời cơ “nghìn năm có một” này nhanh chóng bị quân đội Nga phát hiện và lập tức tổ chức phát động tấn công ác liệt, chọc thủng tuyến phòng thủ của quân Ukraine lúc này hầu như bỏ trống và tiến vào phía nam Khu công nghiệp, rồi tiếp tục tấn công hỏa lực dữ dội vào sườn phía nam của Lữ đoàn 110.
Việc bị đánh từ 3 phía đã buộc Lữ đoàn 110 cũng phải rút chạy, bỏ tuyến phòng thủ phía bắc Khu công nghiệp.
Việc quân đội Ukraine điều Lữ đoàn 116 thay chỗ Lữ đoàn 53 cũng đã tạo ra một lỗ hổng trên tuyến phòng ngự Stepove ở phía tây khu công nghiệp, tạo cơ hội cho quân đội Nga đột phá chiến lược theo hướng này, chia cắt các lực lượng phòng thủ, giành được toàn bộ khu công nghiệp phía nam Avdiivka một cách dễ dàng và đẩy nhanh cuộc bao vây thành phố.
Như vậy, các Lữ đoàn chủ lực của Ukraine trong quá trình phòng thủ đã mắc 3 sai lầm nghiêm trọng cùng một kịch bản, dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng là để mất các thành phố quan trọng như Severodonetsk, Avdiivka và giờ đây là ngôi làng trọng yếu Ocheretino.