Trên thực tế, trong các tiết sinh hoạt lớp hiện nay, nhiều giáo viên chủ nhiệm đi theo một quy trình có sẵn, lỗi mòn, dẫn đến hiệu quả không cao.
Khẳng định đối với học sinh THPT, tiết sinh hoạt lớp là rất cần thiết, thầy Nguyễn Văn Sang - giáo viên Trường THPT Phú Điền - chia sẻ kinh nghiệm tổ chức một giờ sinh hoạt lớp hiệu quả.
Tổng kết, nhận xét: Cố gắng ngắn gọn
Một nội dung luôn được triển khai trong tiết sinh hoạt lớp là thực hiện tổng kết cuối tuần, nhận xét thi đua và triển khai kế hoạch. Thầy Nguyễn Văn Sang cho rằng, phần này cố gắng làm ngắn gọn trong vòng khoảng 20 phút với những hoạt động cụ thể như sau:
Trước giờ sinh hoạt, các tổ trưởng lên ghi tổng kết thi đua các tổ trên bảng, sau đó vào tiết sinh hoạt, giáo viên chủ nhiệm (GVCN) sẽ ghi nhận kết quả thi đua, có tuyên dương, phê bình các tổ thực hiện chưa tốt.
GVCN yêu cầu các ban cán sự trong lớp báo cáo các mặt hoạt động đạt được của lớp trong tuần qua, mỗi ban cán sự sẽ báo cáo theo nhiệm vụ của mình đã được GVCN phân công nhiệm vụ ngay từ đầu năm học.
Tổ trưởng báo cáo lại các kết quả đạt được của tổ trong tuần: việc thực hiện nội quy nề nếp như vắng học có phép, không phép, đi trễ, bỏ tiết, thực hiện đồng phục, vệ sinh lớp, giữ trật tự trong lớp học...; báo cáo kết quả học tập của các bạn trong tổ gồm: số lượt điểm trên trung bình, số lượt điểm dưới trung bình, ý thức học tập... Điều này giúp GVCN nắm bắt được ý thức học tập của từng cá nhân để có hướng điều chỉnh kịp thời.
Lớp trưởng báo cáo tổng quát lại các mặt tổng thể đạt được của lớp trong tuần và đề ra phương hướng trong tuần tới để GVCN có cái nhìn tổng thể và vạch ra kế hoạch cho lớp.
Lớp phó học tập báo cáo tình học học tập của lớp để GVCN nắm bắt chính xác tình hình học tập của lớp và có giải pháp.
Lớp phó phụ trách văn thể, lao động, thủ quỹ lớp báo cáo từng mảng do mình phụ trách, rõ ràng, công khai minh bạch.
Cuối cùng, GVCN nhận xét tổng kết tuần học, nêu ra ưu khuyết điểm, các mặt đạt được và chưa được; tuyên dương học sinh học tập tốt, tham gia tốt các phong trào của lớp; phê bình học sinh vi phạm nội quy nhà trường, tùy theo mức vi phạm sẽ có hình thức phù hợp; lập kế hoạch cho tuần tiếp theo.
Làm phong phú, sinh động nội dung sinh hoạt theo chủ đề
Nội dung sinh hoạt theo chủ đề, thầy Nguyễn Văn Sang cho rằng có thể kéo dài khoảng 25 phút. Nội dung sinh hoạt có thể là các hoạt động trao đổi phương pháp học tập, sinh hoạt tập thể, thi hùng biện, nội dung sinh hoạt nên gắn với các hoạt động chủ điểm tháng, gắn với các ngày kỉ niệm lớn, gắn với các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội diễn ra ở địa phương , trong nước…
Hình thức sinh hoạt cũng đa dạng, có thể là thi văn nghệ giữa các tổ, có thể chỉ là đố vui khoa học hay sưu tầm hình ảnh tuyên truyền sự kiện xảy ra đó…
Kinh nghiệm của thầy Nguyễn Văn Sang, nên giao lần lượt cho các tổ học sinh chủ trì theo vòng, các tổ khác hổ trợ, tham gia.
Khi thảo luận chuyên đề cần lưu ý: Vấn đề hay chủ đề cần thảo luận phải phù hợp với hứng thú, nhu cầu và trình độ nhận thức chung của học sinh, có nhiều ý kiến, quan điểm khác nhau; sử dụng nhiều kiến thức và kinh nghiệm để đánh giá, kết luận, hay sáng tạo ý tưởng mới.
Môi trường thảo luận phải luận lợi, an toàn, thoải mái để tất cả học sinh đều có cơ hội bày tỏ những ý kiến, quan điểm và chính kiến của mình.
Người dẫn chương trình phải khéo léo dẫn dắt, khơi gợi sự mạnh dạn, tự tin, tích cực của mọi học sinh trong lớp để thảo luận sôi nổi và có hiệu quả, cần tôn trọng ý kiến của các thành viên trong thảo luận.
Nếu gặp khó khăn (trường hợp không thống nhất ý kiến..) cần mời người cố vấn hay giáo viên giải giải đáp.
Một số chủ đề mà GVCN cần hướng cho học sinh thảo luận trong các buổi sinh hoạt chủ nhiệm được thầy Nguyễn Văn Sang chia sẻ gồm: Sức khỏe sinh sản ở tuổi vị thành niên; làm thế nào hạn chế bạo lực học đường; phương pháp học hiệu quả; thanh niên với chủ quyến đất nước...
Tùy theo hoạt động chủ điểm của tháng và các sự kiện diễn ra, các ngày lễ, ngày kỉ niệm mà GVCN lựa chọn chủ đề thích hợp để tổ chức học sinh thảo luận, chia sẻ lẫn nhau.
"Những nội dung đó vô cùng phong phú đòi hỏi GVCN và cán bộ lớp phải năng động, nhiệt tình. Ngoài ra, trong giờ sinh hoạt, lớp có thể tổ chức các hoạt động văn nghệ hay tìm hiểu về các tấm gương vượt khó học giỏi" - thầy Nguyễn Văn Sang cho biết thêm.
