Sửa xe máy, chăn nuôi 100% có việc làm
Có tới 100% của 6/10 nghề tìm ngay được việc làm sau đào tạo. Đó là các nghề: Kỹ thuật chăn nuôi; sửa xe gắn máy; trồng trọt; lâm sinh; nuôi và phòng dịch bệnh cho gia súc, gia cầm và vận hành, sửa chữa máy nông nghiệp. Có từ 92,5% - 95% học viên của 4 nghề còn lại bao gồm: Cắt gọt kim loại; xây dựng dân dụng; kỹ thuật chế biến món ăn và điện công nghiệp ra trường tìm được việc làm.
Theo các cơ sở GDNN, lý do dễ tìm việc sau tốt nghiệp là bởi các nghề này hiện đang có nhu cầu cao trên thị trường, chiếm tới 34,3%. Những nghề này được đánh giá là chất lượng đào tạo tốt, học viên có tay nghề đáp ứng được yêu cầu chiếm 31,4%. Còn lại là một số lý do khác như nghề đặc thù, ít cơ sở đào tạo được, nhà trường hợp tác đào tạo theo nhu cầu của doanh nghiệp. Các nghề này lao động có khả năng tự tạo việc làm.
Những nghề mà học viên khó tìm được việc làm sau khi tốt nghiệp bao gồm: Điện, điện tử; nghiệp vụ nhà hàng; kế toán; quản trị văn phòng và quản trị mạng máy tính. Chỉ có khoảng 40 – 50% học viên có việc làm sau đào tạo. Tuy nhiên, kết quả này không hoàn toàn đúng ở các địa phương. Mỗi địa phương khác nhau thì sẽ có những nghề dễ kiếm hoặc khó tìm được việc làm khác nhau. Để đào tạo nghề đáp ứng được yêu cầu của thị trường lao động (TTLĐ) thì mỗi cơ sở GDNN đều phải xác định được nhu cầu về lao động theo từng TTLĐ cụ thể.
Lý do chính mà học viên sau khi tốt nghiệp khó tìm được việc làm là do khó khăn chung của nền kinh tế nên nhu cầu tuyển dụng giảm 37,5%. Có quá nhiều cơ sở cùng đào tạo các nghề này 25%. Doanh nghiệp thu hẹp hoặc thay đổi lĩnh vực hoạt động 18,8% và một số lý do khác.
28,4% số người muốn mà không có tiền để đóng học phí
Có nhiều rào cản khiến người lao động không đi học nghề. Trong đó, rào cản lớn nhất đối với nhiều người là họ cho rằng, không có khả năng tìm việc làm sau khi học nghề hoặc tự tạo việc làm 29,5%. Không có tiền đóng học phí 28,4%. Không đủ trình độ để đi học 20%. Ngoài ra còn một số lý do khác như không tìm được khóa học phù hợp, thiếu thông tin về các lớp đào tạo, tâm lý ngại đi học....
Kết quả này có điểm tương đồng với khảo sát học sinh đang học phổ thông, người lao động không có việc làm. Không có tiền đóng học phí và lo sợ sau khi học nghề xong không tìm được việc làm hoặc tự tạo việc làm là rào cản lớn đối với nhiều người. Đây là những điểm cần phải lưu ý khi tổ chức đào tạo nghề cho các đối tượng thuộc hộ nghèo, dân tộc thiểu số, những vùng đặc biệt khó khăn.
Ngoài việc hướng nghiệp để học viên có định hướng lựa chọn, thì việc hỗ trợ học phí, đi lại, giới thiệu, hỗ trợ tự tạo việc làm là rất cần thiết. Như vậy mới thu hút được các đối tượng này đi học.
Về hỗ trợ việc làm sau đào tạo, cần tiếp tục tăng cường. Phải có sự phối hợp giữa các bên tham gia trong việc hỗ trợ tự tạo việc làm, hành nghề sau đào tạo. Hỗ trợ kết nối người học sau khi đã có việc làm tiếp cận tới các kênh tiêu thụ sản phẩm. Tạo điều kiện cho họ được tiếp cận kịp thời với những thay đổi thuộc nghề/lĩnh vực họ đang làm việc. Hỗ trợ người học sau khi đã có việc làm mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm khi được đánh giá là cơ hội phát triển và đủ năng lực.
