Mexico đã chuyển 26 nhân vật cấp cao của các băng đảng ma túy sang Mỹ ngày 12/8, trong thỏa thuận lớn mới nhất với chính quyền của đương kim Tổng thống Mỹ Donald Trump, khi nhà chức trách Mỹ gia tăng sức ép lên các mạng lưới buôn ma túy qua biên giới.
Những người bị bàn giao cho phía Mỹ gồm Abigael González Valencia, một thủ lĩnh của “Los Cuinis”, nhóm liên minh chặt chẽ với băng Jalisco New Generation (CJNG) khét tiếng.
Một bị can khác, Roberto Salazar, bị truy nã liên quan đến vụ sát hại một phó cảnh sát trưởng hạt Los Angeles năm 2008. Các nhân vật đáng chú ý khác có liên hệ với băng Sinaloa và các tổ chức buôn ma túy bạo lực khác.
Động thái chuyển giao này là một dấu mốc đối với chính quyền ông Trump, vốn coi việc triệt phá các băng ma túy nguy hiểm là ưu tiên của Bộ Tư pháp.
Đây là lần thứ 2 trong vài tháng Mexico trục xuất các nhân vật bị cáo buộc buôn ma túy, giết người và những tội danh khác, trong bối cảnh áp lực gia tăng từ chính quyền ông Trump nhằm kiềm chế dòng ma túy đổ vào đường phố Mỹ.
“26 người đàn ông này đều đã góp phần mang bạo lực và ma túy tới bờ biển nước Mỹ — dưới thời Bộ Tư pháp này, họ sẽ phải đối mặt với hậu quả nghiêm khắc cho tội ác chống lại đất nước này,” Bộ trưởng Tư pháp bà Pam Bondi nói trong một tuyên bố.
Theo thỏa thuận, các nhân vật bị dẫn độ được đưa lên máy bay sang Mỹ sau khi Bộ Tư pháp đồng ý không yêu cầu án tử hình đối với bất kỳ bị cáo nào, cũng như với bất kỳ thủ lĩnh hay thành viên băng ma túy nào được chuyển giao vào tháng 2 trước đó.
Đợt chuyển giao khi ấy gồm 29 nhân vật, trong đó có trùm ma túy Rafael Caro Quintero, kẻ đứng sau vụ sát hại một đặc vụ DEA của Mỹ năm 1985.
“Đợt chuyển giao này một lần nữa cho thấy điều gì có thể đạt được khi hai chính phủ đoàn kết chống bạo lực và tình trạng miễn trừ trừng phạt,” Đại sứ Mỹ tại Mexico ông Ronald Johnson nói trong một tuyên bố.
“Những kẻ đào tẩu này nay sẽ đối mặt với công lý tại các tòa án Mỹ, và công dân của cả hai quốc gia chúng ta sẽ an toàn hơn trước kẻ thù chung.” – ông nói thêm.
Bối cảnh áp lực thương mại và hợp tác an ninh
Đợt chuyển giao tháng 2 diễn ra trong lúc quan chức Mexico tìm cách ngăn chặn đe dọa áp thuế của chính quyền ông Trump đối với hàng nhập khẩu Mexico.
Cuối tháng trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã điện đàm với Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum và đồng ý hoãn mức thuế 30% bị đe dọa thêm 90 ngày để đàm phán.
Bà Sheinbaum thể hiện thiện chí hợp tác hơn về an ninh so với người tiền nhiệm, đặc biệt là cứng rắn hơn trong truy quét các băng ma túy ở Mexico.
Tuy nhiên, bà đã vạch rõ lằn ranh về chủ quyền của Mexico, bác bỏ các đề xuất từ ông Trump và một số người khác về sự can thiệp của quân đội Mỹ.
