Khi học sinh thiết kế thành phố thông minh trong tương lai

Ngày 13/8, Trường Đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TPHCM) tổ chức chương trình bài giảng đại chúng tháng 8 với chuyên đề “Kết nối hạ tầng xây dựng thông minh: Từ ý tưởng đến thực tế”, do PGS.TS. Nguyễn Văn Tiếp, giảng viên Khoa Kỹ thuật và Quản lý Xây dựng, trình bày.

Bài giảng thu hút đông đảo học sinh, sinh viên và người quan tâm đến lĩnh vực xây dựng - hạ tầng.

Kỹ sư xây dựng trong tương lai cần giỏi công nghệ

Mở đầu bài nói chuyện, PGS.TS. Nguyễn Văn Tiếp giải thích xây dựng thông minh (Smart Construction) là cách ngành xây dựng ứng dụng công nghệ hiện đại để tối ưu hóa toàn bộ vòng đời công trình, từ thiết kế, thi công đến quản lý và vận hành.

Những công nghệ tiêu biểu như mô hình thông tin công trình BIM, Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), hệ thống cảm biến thông minh, robot xây dựng và các loại vật liệu mới giúp công trình an toàn hơn, đẩy nhanh tiến độ, tiết kiệm chi phí và cho phép giám sát từ xa.

Ông nhấn mạnh rằng kỹ sư xây dựng trong tương lai không chỉ giỏi chuyên môn mà còn cần am hiểu công nghệ, nhờ đó cơ hội việc làm mở rộng ở các giao điểm giữa xây dựng, công nghệ thông tin và môi trường.

Người học có thể bắt đầu tích lũy kiến thức nền tảng trên các nền tảng trực tuyến miễn phí như Coursera, Udemy, YouTube trước khi định hướng theo các ngành Kỹ thuật xây dựng, Quản lý xây dựng, Khoa học dữ liệu hoặc Môi trường...

Từ gợi hỏi “Làm sao một cây cầu, tòa nhà hay công trình lớn được bắt đầu; liệu một ý tưởng trong đầu có thể trở thành công trình ngoài đời không?”, diễn giả dẫn dắt người nghe qua hành trình 4 bước của một dự án xây dựng thông minh.

Ý tưởng và thiết kế hình thành từ nhu cầu thực tiễn như trường học, bệnh viện hay nhà ở, nơi kiến trúc sư và kỹ sư sử dụng mô hình thiết kế 3D bằng BIM để xây dựng bản vẽ thông minh, kiểm tra va chạm và tối ưu phương án.

Công đoạn chuẩn bị và lập kế hoạch tiếp đó dựa trên phân tích môi trường, địa chất và giao thông khu vực, đồng thời tính toán chi phí, tiến độ và rủi ro bằng phần mềm mô phỏng.

Bước thi công được thực hiện theo hướng “thông minh” với máy móc tự động và robot hỗ trợ nhằm tăng độ chính xác, trong khi hệ thống cảm biến theo dõi chất lượng và an toàn công trường theo thời gian thực.

Khi công trình đưa vào sử dụng, khâu vận hành và nâng cấp dựa trên các hệ thống tự động kiểm soát nhiệt độ, an ninh, tiêu thụ năng lượng; dữ liệu vận hành được lưu trữ để nâng cấp và bảo trì dễ dàng.

Học sinh thiết kế thành phố thông minh

Không khí hội thảo trở nên hào hứng khi hoạt động nhóm sáng tạo bắt đầu: mỗi nhóm gồm 10 học sinh cùng thiết kế ý tưởng về một “thành phố thông minh trong tương lai” vừa hiện đại vừa thân thiện với môi trường và cư dân.

Các mô hình đề xuất đều tích hợp nhiều lớp công nghệ như giao thông thông minh với xe buýt vận hành bởi AI và đèn tín hiệu tự điều chỉnh theo lưu lượng; nhà thông minh có khả năng tự đóng mở và tối ưu điện năng; dịch vụ công cộng được vận hành bởi robot thu gom rác và mạng lưới cảm biến theo dõi chất lượng nước sạch.

Tất cả các yếu tố tạo nên bức tranh đô thị an toàn, bền vững và lấy người dân làm trung tâm.

Khép lại chương trình, PGS.TS. Nguyễn Văn Tiếp khẳng định xây dựng thông minh là xu thế toàn cầu và là bước tiến tất yếu của ngành trong kỷ nguyên số, kết hợp chặt chẽ giữa kỹ thuật, công nghệ và sáng tạo để tạo ra những đô thị thông minh, an toàn, bền vững.

Lĩnh vực này mở ra cơ hội nghề nghiệp đa dạng cho kỹ sư, kiến trúc sư, nhà nghiên cứu, chuyên gia dữ liệu và nhiều vị trí liên ngành khác.

Những ngành học phù hợp gồm Kỹ thuật xây dựng, Quản lý xây dựng, Kỹ thuật môi trường, Công nghệ thông tin, Trí tuệ nhân tạo, Khoa học dữ liệu, IoT và Kỹ thuật hạ tầng, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao cho tiến trình hiện đại hóa hạ tầng quốc gia.