(GD&TĐ) - 1. Tôi bỏ hoang tuổi thơ mình trên lam lũ cánh đồng miền Trung cỏ khát, giấu vội cái nhìn đau đắng của mẹ làm hành trang dấn thân. Ảo tưởng mối tình đầu đời sẽ là chốn bình yên cho trái tim tôi về nương náu sau những dặm dài sạt lở. Nhưng không! Em - loài phù du sương khói, hư ảnh, thăm thẳm tím, đã hồn nhiên đến, hồn nhiên yêu, và… hồn nhiên rời bỏ, như thể tôi là cái của nợ mà con tim nhiều mùa em không dung nổi đời thằng nghệ sĩ giữa một xã hội phồn tạp, đua ganh. Từ đó, trong tôi là một khoảng không xám: không nắng, không mưa, không rõ đêm ngày.
 |
| Tác giả |
Giữa những ngày không ngút mắt ấy, tôi lần tìm về cội gốc, nhặt lại những mảnh vỡ còn sót trong tâm tưởng hình ảnh thằng bé con cháy nắng, đen nhẻm, đầu trần, chân nẻ miếng, chạy rộc người trên tất cả các cánh đồng quê mò cua, bắt ốc, mót lúa, mót khoai, sắn… góp phần đỡ đần mẹ qua mùa giáp hạt - để làm chút dưỡng chất cho cuộc lữ thứ vô định của một kiếp tha hương. Và tôi cũng đã may mắn gặp được tôi xưa qua một tâm thức trữ tình Huế - nhạc sĩ Đình Nghĩ - chảy hoang tràn vào nắng gió đại ngàn cao nguyên trong album Vol 2 Trở về đồi cỏ cháy. Mặc dù Quảng Bình mới là quê cha đất tổ của tôi.
2. Chiều cuối đông, hoàng hôn cháy đỏ phía chân trời mờ xa. Tôi chọn một góc khuất bên cửa sổ, lặng lẽ, đơn độc ngồi nghe Trở về đồi cỏ cháy của nhạc sĩ Đình Nghĩ - Chi hội trưởng Chi hội Âm nhạc Việt Nam tại Đà Lạt; Trưởng đoàn Ca múa nhạc Lâm Đồng - Ngoài kia sương rơi bồng như gió thoảng, điểm chút lơ đãng cho cảnh vật chìm vào tịch tĩnh, an nhiên trước lúc bị trời đêm vây khốn. Tôi mở lòng thức cùng Đình Nghĩ suốt 14 khúc tình nhẹ nhàng, tinh tế, mang đẫm dấu ấn phong cách âm nhạc dân gian đương đại: cách chọn hình tượng âm nhạc; cách phát triển dân ca K’Hor, Mạ, Chu Ru; cách tiến hành giai; cách ly điệu... Với lối hòa âm cổ điển, sử dụng guitar thùng, piano làm nhạc cụ chủ đạo, đi kèm là những thủ pháp cũng rất xưa cũ như mô phỏng, nhắc lại, lặp từ… ở một số ca khúc Bông bí vàng ngày hạ, Em gọi anh, Lời ru, Phía vườn hoang dại…, album Vol 2 Trở về đồi cỏ cháy dìu vương tôi vào một thế giới trong veo mà tuyệt vời u uẩn nơi những khúc ru hời tháng năm vời vợi nhớ: khi lăn tăn, êm ái như những đợt sóng bởi tiếng piano; lúc não nuột dáng tơ bởi tiếng guitar thùng diệu gợi; có những khoảng bồng phiêu trôi dạt bởi dàn dây string và violon; cũng có hồi trào dâng mãnh liệt bởi tiết tấu trống dồn dập, đẩy giai điệu lên cao trào. Cổ điển mà vẫn biêng biếc xanh nét hiện đại. Đó chính là dấu ấn phong cách âm nhạc cá nhân Đình Nghĩ.
Được tiếp xúc với Nhã nhạc Cung đình Huế từ năm tám tuổi, những giai âm thanh nhã, hư huyền ngấm vào ấu thơ Đình Nghĩ. Bên cạnh đó là cái dư ba của đất và người chốn cố đô, với sông Hương núi Ngự, với đền đài lăng tẩm… vọng dội, dưỡng nuôi một tâm chất dễ cảm rung, lắng thấm; lại thêm nhuận sắc, vang hưởng cùng di sản dân nhạc Tây Nguyên lấm láp mà nguyên khôi, trầm hùng mà bay bổng, hoang dại bản năng mà bí ẩn… đã khởi thủy để Đình Nghĩ viết nên dòng nhạc trữ tình loang thấm giữa màu tím Huế với sương chiều gió núi bảng lảng miền sơn nguyên. Nhưng trên hết vẫn là những cuộc tình đa đoan, níu vướng. Ân ái bên này mà sầu đắng ở bờ bên kia. Chính là cỗi nguồn, nguyên cớ tạo nên một Đình Nghĩ hoài cổ, hắt hiu buồn, lặng lẽ ôm đàn guitar hát bên triền thơ cỏ cháy đầy khắc khoải, xao lòng. Tôi đã úp mặt khóc trước một Hương chiều tuyệt mộng nhưng cũng thật đắng xót, hanh hao:
Thì thầm ngày xuân mây trắng giữa trời bồng bềnh mơ
Cành phượng đòng đưa tiếng võng trưa hè kẽo kịt buồn
Xào xạc vườn thu cây lá bên thềm nhè nhẹ ru
Ngàn trùng nhạc hương day dứt phong trần chiều đông xa
Thì thầm ngày xuân mây trắng giữa trời bồng bềnh mơ
Cành phượng đòng đưa tiếng võng trưa hè kẽo kịt buồn
Xào xạc vườn thu cây lá bên thềm nhè nhẹ ru
Ngàn trùng nhạc hương day dứt phong trần chiều đông xa.
và tự du dín, ưu ấp lấy chính mình trong bóng sáng của hồi niệm:
Còn đâu đó, mãi mãi còn đâu đó thoảng nắng thoảng gió
Chập chùng xa, những ngày dài đêm trắng thương ơi là thương
Đồi sim chín, rười rượi đồi sim chín trăng non rưng rưng
Hoàng hôn tím, khoảng trời hoàng hôn tím, tím phố tháng Sáu
Ngày thơ đó, mùa vẫn còn đâu đó thoảng nắng thoảng gió
Bừng qua ngõ, chợt ùa vào hoa lá bỗng cười thật hiền
Dòng sông trắng, tràn bờ dòng sông trắng giăng giăng mưa sương
Mộng hồn nhiên, một chiều thật bình yên thánh thót tiếng hát.
để bừng vỡ khát mơ:
Trở lại ngày xanh thơm ngát hương chiều, chiều chiêm bao
Trở lại ngày xanh thơm ngát hương chiều, chiều chiêm bao.
 |
| (ảnh minh họa: Internet) |
Ở âm nhạc Đình Nghĩ, tôi nghe có tiếng chuông chiều xa vắng, lặng lờ, trắng trong. Có khi rưng rưng một đốm lửa đỏ tươi bên miên man dòng sông trắng. Rồi những tiếng sáo hư ảo, những lời ru man mác như gần như xa… Tất cả xô dạt, trôi nổi trên một cõi tình vô tội mà chỉ có thể thấy được qua vùng sáng tối lênh loáng của chiêm bao. Âm nhạc Đình Nghĩ đẹp, kín đáo, vừa là những nghiệm sinh ẩn ức hạnh phúc, vừa là miền hoài nhớ mang mang về giọt sương ưu sầu nguyên thủy còn đọng lại trong ký ức mỗi một con người: “Ngùi ngùi trông, bờ xa xa ngái xa, bóng mẹ già, chiều xa - Diệu vợi mong, ngày xanh xanh thắm xanh, mát ngọt lành, miền xanh” (Bóng chiều).
3. Đêm rơi vào đãng trí. Bất giác, tôi thấy mình đang ngồi trên bến sông quê mịt mùng mùa bão nổi. Mẹ vẫn nằm thoi thóp thở trên chiếc chõng tre gần nửa thế kỷ đợi trông ngày thằng con trai thành đạt. Làng giờ thêm xao xác, tiêu điều. Cảnh đã hóa sương, người đành phải khác, chỉ còn tôi và cái nhìn đau đắng mẹ dành cho tôi là không đổi. Hốt nhiên! Chuông buông tím lối tình…
Đà Lạt cuối Đông 2011.
Trịnh Chu
