Béo phì khiến tiên lượng nặng khi mắc Covid-19
Thừa cân, béo phì là thực trạng đang ngày càng đáng báo động ở trẻ em Việt Nam. Cuộc điều tra do Viện Dinh dưỡng quốc gia (Bộ Y tế) phối hợp với Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho thấy, số trẻ thừa cân, béo phì tại Việt Nam tăng hơn 2 lần trong 10 năm qua, đặc biệt tại thành thị.
Có thể thấy, sự lo lắng về sức khỏe và khả năng miễn dịch của trẻ giữa những đe dọa về dịch bệnh khiến nhiều phụ huynh có xu hướng bồi bổ quá mức cho con trong thời gian giãn cách xã hội.
Bên cạnh đó, các gia đình có xu hướng tích trữ lương thực để hạn chế ra khỏi nhà. Điều này lại khiến chiếc tủ lạnh trở nên đủ đầy và hấp dẫn hơn bao giờ hết, đặc biệt là với những trẻ có phần mũm mĩm, thích ăn vặt và ăn ngon miệng.
Với những trẻ cân đối, được nuông chiều thói quen ăn uống trong giai đoạn này có thể tạo thành đà tăng cân trong thời gian sắp tới. Với những trẻ đã thừa cân, béo phì, nạp năng lượng quá mức có thể khiến tình trạng nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe và hệ miễn dịch của trẻ.
Theo chuyên gia y tế, thừa cân không chỉ gây khó khăn cho tim, não, mà còn khiến sự tăng tiết hormone mất kiểm soát, chúng phá hỏng khả năng phòng bệnh của hệ miễn dịch.
Vì vậy, bên cạnh việc tuân thủ chặt chẽ các quy định phòng chống dịch bệnh, phụ huynh cũng cần lưu ý đến chế độ dinh dưỡng. Ngoài ra, cần tăng cường vận động hợp lý, tránh việc chủ quan với cân nặng của con.
Nhiều phụ huynh ngộ nhận cho con ăn nhiều, con sẽ khỏe mạnh, đề kháng tốt và ít bị ảnh hưởng bởi bệnh tật, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh như hiện tại. Tuy nhiên, chế độ ăn quá đà, mất cân đối khiến trẻ thừa cân, thiếu chất, ngược lại đe dọa đến sức khỏe của trẻ nhiều hơn.
Theo những nghiên cứu và phân tích tại 10 quốc gia ở châu Á, châu Âu, Bắc Mỹ và Nam Mỹ, béo phì có thể làm gia tăng nguy cơ mắc và tiên lượng nặng khi mắc Covid-19, bởi gây suy giảm hô hấp.
Các hoạt động thường ngày của cơ hoành, khí phế quản bị suy giảm cho lượng mỡ thừa quá nhiều bám vào các thành tế bào. Trong khi bệnh suy giảm hô hấp có thể nghiêm trọng hơn vì nó dẫn đến việc ngừng thở của người bệnh đang ngủ hoặc rối loạn nhịp thở khi vận động một thời gian dài.
Chính vì vậy, trong thời gian giãn cách kéo dài, phụ huynh càng cần lưu ý và quan tâm sát sao chế độ ăn uống, vận động của con. Tránh nạp năng lượng cho con quá mức gây thừa cân, béo phì.
Trẻ béo phì ảnh hưởng lớn đến học tập và hệ miễn dịch. Ảnh minh họa.
Ảnh hưởng đến học tập
PGS.TS Bùi Thị Nhung, Trưởng khoa Dinh dưỡng học đường và ngành nghề, Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho rằng, trẻ em khu vực thành phố có xu hướng được quan tâm chăm sóc về dinh dưỡng nhiều hơn.
Nhiều trẻ được ông bà và bố mẹ ép ăn uống từ nhỏ, dẫn đến cân nặng tăng dần. Cho đến khi trẻ bị thừa cân, béo phì thì lại càng thèm ăn hơn và đến khi trẻ bị béo phì thì việc kiểm soát cân nặng sẽ càng khó khăn.
Nguy hiểm hơn, trẻ thừa cân nhưng không phải đã đủ chất. Khảo sát của Viện Dinh dưỡng cũng cho thấy, trẻ thành thị thừa 200% đạm, 130% béo nhưng lại thiếu vitamin, thiếu vận động, dẫn đến nhiều trẻ thừa cân, béo phì.
Nếu phụ huynh chủ quan, không có hành động kịp thời sẽ dễ dung túng cho “đà tăng cân” của trẻ, để lại những hậu quả khó lường. Đặc biệt, các chuyên gia cho biết, trẻ thừa cân vẫn có thể thiếu chất, và giảm sức miễn dịch, khả năng chống chọi với bệnh tật hơn so với trẻ bình thường.
Trẻ em khi đã béo phì sẽ khó khắc phục, không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình của trẻ, khiến trẻ tự ti, ảnh hưởng tâm sinh lý, kết quả học tập, mà còn gây những hậu quả xấu đến sức khỏe.
Trẻ béo phì dễ bị rối loạn mỡ máu, rối loạn đường máu, cao huyết áp, gan nhiễm mỡ, ảnh hưởng đến hệ xương. Đặc biệt những trẻ béo phì nặng, ngoài ra còn tăng nguy cơ mắc bệnh không lây nhiễm khi trưởng thành như tim mạch, cao huyết áp, đái tháo đường, gan nhiễm mỡ…
Hiện, nhiều căn bệnh mãn tính có xu hướng trẻ hóa, nghiêm trọng hơn là xuất hiện ở lứa tuổi học đường. Tại TPHCM, có tới 50% trẻ tiểu học bị thừa cân, béo phì, 15,4% trẻ học đường (6 - 18 tuổi) bị tăng huyết áp, 9 tuổi đã có trẻ bị đái tháo đường type 2.
Tiến sĩ, bác sĩ Lưu Thị Mỹ Thục, Trưởng khoa Dinh dưỡng lâm sàng, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết: “Hậu quả của thừa cân, béo phì thường khó nhận biết ngay, nhưng không thể xem nhẹ. Khi trẻ béo phì chẳng may mắc những bệnh lý như tiêu chảy, viêm phổi... bệnh thường có xu hướng tiến triển nặng hơn, thời gian điều trị kéo dài”.
Theo bác sĩ Thục, phụ huynh cần quan tâm và không chủ quan khi đánh giá về cân nặng của con, tránh tình trạng thừa cân, béo phì. Để đánh giá, ngoài việc quan sát hình thể của trẻ thì tương quan giữa số đo cân nặng và chiều cao cho phép phụ huynh nhận định một cách khách quan.
Đối với trẻ em từ 0 - 5 tuổi, trẻ được coi là thừa cân khi chỉ số cân nặng theo chiều dài hoặc chiều cao dao động từ 2 độ lệch chuẩn (SD) đến 3 < SD. Trẻ coi là béo phì khi cân nặng theo chiều dài hoặc chiều cao ≥ 3 SD. Đối với trẻ em 5 - 19 tuổi, trẻ được coi là thừa cân khi chỉ số khối cơ thể theo tuổi (BMI) từ +1 SD đến < 2SD. Trẻ được coi là béo phì khi BMI ≥ 2SD.
Khi thấy trẻ có dấu hiệu vượt ngưỡng cân nặng chuẩn, phụ huynh cần có hành động ngay để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, tăng cường cho trẻ vận động, tránh kéo dài tình trạng tăng cân dẫn đến béo phì.
