“Đó là email của Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga, gửi lúc 0 giờ 18 phút, để thấy, anh em trong ngành Giáo dục đã rất vất vả, tâm huyết” – Phó Thủ tướng nói.
Ngành Giáo dục cùng chung tay và đã có kết quả đáng mừng
Cả hệ thống giáo dục và Bộ GD&ĐT đã chủ trì nhiều cuộc hội thảo với sự tham gia của các nhà khoa học, các bộ - ngành và định hình được sơ đồ hệ thống giáo dục Việt Nam trong giai đoạn tới. Việc này vẫn đang được góp ý, sao cho đảm bảo một nền giáo dục hội nhập, tiến tiến.
Chương trình và sách giáo khoa mới cũng đã được tiến hành rất công phu. Đặc biệt, Bộ GD&ĐT đã xây dựng và công bố dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể tách bạch ra trước, theo hướng chuẩn mực quốc tế...
Liên quan đến việc thi cử, đánh giá học sinh, qua kỳ thi THPT quốc gia 2015, qua triển khai Thông tư 30, dù còn điểm này điểm khác khó khăn, nhưng đó là vấn đề đương nhiên trong quá trình đổi mới, nhất là đổi mới có liên quan đến hầu hết tất cả mọi người.
Dù còn điểm này, điểm khác chúng ta chưa hoàn toàn hài lòng, nhưng phải công tâm rằng: Ngành Giáo dục trong năm học vừa qua, từ trên xuống dưới, cả gia đình học sinh đã chung tay và có kết quả đáng mừng.
Điều quan trọng, việc đổi mới không chỉ cần thiết mà các phương hướng vạch ra như Trung ương đã bàn là đúng hướng và chúng ta tiếp tục làm.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam
Tất cả vì học sinh
Tinh thần xuyên suốt trong bài phát biểu kéo dài khoảng 30 phút của Phó Thủ tướng, đó là tất cả phải vì học sinh thân yêu, cho dù cán bộ quản lý, giáo viên, Bộ GD&ĐT, thậm chí chính quyền có khó khăn hơn, vất vả hơn.
Cụ thể hóa cho tâm tư này, Phó Thủ tướng đã lấy ví dụ về Lễ khai giảng. “Tôi từng đi dự nhiều lễ khai giảng, kể cả khi làm lãnh đạo tỉnh và nay về Chính phủ, thấy rằng, lịch khai giảng nhiều khi phải phụ thuộc vào lãnh đạo, các em học sinh dù nắng, mưa cũng phải đợi lãnh đạo đến rất vất vả.
Tinh thần tất cả vì học sinh cũng được Phó Thủ tướng dẫn đến nội dung đang được toàn xã hội quan tâm, đó là công tác xét tuyển vào ĐH, CĐ năm 2015 và đề nghị Bộ GD&ĐT hết sức lắng nghe phản ánh của xã hội để có những điều chỉnh kịp thời.
Phó Thủ tướng ghi nhận: Động thái tích cực mới đây nhất - vào tối qua - của Bộ GD&ĐT là điều chỉnh, cho phép thí sinh muốn thay đổi nguyện vọng được nộp hồ sơ tại Sở GD&ĐT, trường THPT.
“Tôi biết Bộ GD&ĐT đã rất vất vả. Vào 0 giờ 18 phút, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga còn gửi email cho tôi. Chúng ta cần tiếp tục, lắng nghe, tiếp thu, cần thì có thể điều chỉnh.
Có điều gì vượt thẩm quyền của Bộ GD&ĐT hay cần sự phối hợp của các Bộ, ngành khác, nếu cần thiết, chúng tôi cũng luôn sẵn sàng, cốt sao học sinh được thuận lợi nhất.
Tôi biểu dương những kết quả đạt được của Bộ GD&ĐT và cảm ơn sự vào cuộc của các cấp, các ngành, nhất là vùng khó khăn. Các đồng chí đã tích cực ủng hộ để năm vừa qua, chủ trương đổi mới kỳ thi đã có kết quả.
Tôi mong rằng, ngành Giáo dục sẽ trên tinh thần cầu thị, nhìn thẳng vào hạn chế, bất cập để điều chỉnh, với phương án tất cả vì học sinh thân yêu.
Dù có khó cho giáo viên chúng ta cũng phải cố, khó cho Bộ, cho chính quyền chúng ta cũng phải cố, miễn là tốt cho học sinh. Tóm lại, vì học sinh thì khó khăn đến đâu chúng ta cũng vẫn phải quyết tâm làm” – Phó Thủ tướng nhắn nhủ.
Nhìn thẳng vào hạn chế, bất cập để tìm giải pháp
Phó Thủ tướng cho biết, trước khi đến hội nghị đã đọc rất kỹ báo cáo tổng kết của Bộ GD&ĐT với 7 mảng công tác được đánh giá, 6 nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn tới; 6 nội dung nổi bật đã làm được và 4 điểm hạn chế.
Ghi nhận những kết quả Bộ GD&ĐT đã thực hiện được như trong báo cáo, Phó Thủ tướng đặc biệt đi sâu phân tích 4 hạn chế.
Theo đó, vấn đề thứ nhất là khó khăn về cơ sở vật chất, như trong báo cáo của Bộ GD&ĐT, vai trò cấp ủy chính quyền địa phương rất quan trọng.
Phó Thủ tướng cho biết, ở Trung ương đã có Chương trình kiên cố hóa trường lớp học bằng vốn trái phiếu Chính phủ. Nhưng nếu hoàn thành hết Chương trình này, thời điểm hiện nay phải cần đến hơn 50.000 tỷ đồng nữa.
Hay về đổi mới chương trình - SGK, chúng ta cũng phải thống nhất là: Không có đổi mới chương trình, SGK thì vẫn phải làm kiên cố hóa trường lớp học, và không phải cứ làm kiên cố hóa mới đổi mới chương trình, SGK. Chương trình tốt, SGK tốt thì nhà tranh mà sạch sẽ cũng vẫn dạy tốt” – Phó Thủ tướng nói.
Khó khăn thứ hai Bộ GD&ĐT đề cập tới là: Thực tiễn chỉ đạo triển khai Thông tư 30 cho thấy, khó khăn, trở ngại lớn nhất trong triển khai đổi mới của giáo dục là thói quen cũ trong cách nghĩ, cách làm (của giáo viên, của cán bộ quản lý giáo dục, của học sinh, của cha mẹ học sinh và của xã hội).
Về việc này, Phó Thủ tướng cho rằng: Đánh giá học sinh theo tinh thần Thông tư 30 là đúng theo xu thế giáo dục hiện đại và cũng phù hợp với truyền thống. Đây là biện pháp để chúng ta dần tiến tới, cố gắng phấn đấu nhằm vượt lên chính mình chứ không phải để so sánh, để ganh tỵ với người khác.
Phó Thủ tướng đưa ví dụ bằng câu chuyện sinh động tại một lễ mít tinh ở Hải Dương về Tháng Hành động vì trẻ em.
“Khi đặt các câu hỏi cho các cháu học sinh ở trong hội trường, tất cả đều đồng loạt trả lời “Có” hoặc “Không” rất dứt khoát. Nhưng khi đến câu hỏi: “Nếu ông bà, bố mẹ cứ bắt các cháu giỏi hơn hàng xóm thì có đúng không?” thì tình hình khác hẳn, nửa hội trường nói “Có”, nửa nói “Không”.
Để thấy, tâm lý đó của chúng ta từ lâu đã đặt vào đầu người lớn và con trẻ. Vì vậy, khi thực hiện đổi mới, có thể có ý kiến khác nhau nhưng cần thấy rằng: Một chủ trương lớn, dù đúng cũng cần có sự chuẩn bị rất kỹ lưỡng, đặc biệt là công tác tuyên truyền để giải thích, vận động. Khi đã đúng rồi thì kiên định làm.
Hạn chế thứ ba là chuyện dạy thêm học thêm, vấn đề tự quản, vệ sinh ở một số trường còn chưa tốt. “Tôi rất mừng khi một trong bốn điểm nổi bật mà Bộ GD&ĐT rút ra là điểm này ” – Phó Thủ tướng nói.
Nói cụ thể hơn về vấn đề đạo đức, lối sống, cũng là vấn đề Bộ GD&ĐT trong báo cáo đã xếp ở vị trí đầu tiên, Phó Thủ tướng cho rằng, đây là vấn đề bức xúc trong xã hội. Ngay từ chuyện nhỏ như không tuân theo luật lệ giao thông, vệ sinh bừa bãi, chen lấn khi xếp hàng...
Khẳng định những vấn đề đó là trách nhiệm của xã hội nhưng trách nhiệm của ngành Giáo dục cũng rất quan trọng, Phó Thủ tướng lý giải:
Giáo dục đạo đức có rất nhiều, nhưng nếu thầy giáo không gương mẫu thì tuyên truyền thế nào, ảnh hưởng đến học sinh cũng bớt tác dụng; dạy học sinh gọn gàng, sạch sẽ nhưng trong trường không sạch thì làm sao học sinh nghe. Hay chuyện dạy thêm, học thêm, Bộ cấm nhưng giáo viên vẫn làm thì làm sao dạy các cháu.
Cho rằng, Bộ GD&ĐT đã rất đúng khi nhận định hạn chế hiện nay là hiện giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh còn yếu, Phó Thủ tướng yêu cầu: 4 nhiệm vụ này nằm trong 6 nhiệm vụ trọng tâm trong năm tới, cần vạch ra mục riêng là phải khắc phục bằng được, có bước tiến rõ rệt về 4 hạn chế này.
Nói về giáo dục đạo đức, lý tưởng, Phó Thủ tướng cho rằng có thể bắt đầu từ những việc rất nhỏ, như tập thể dục giữa giờ, đầu giờ..., không cần những bài mà đến người lớn nghe còn chưa hiểu:
“Tôi rất mừng là Bộ GD&ĐT đã cùng bàn với Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch về việc này; bàn với Đoàn thanh niên đưa sinh hoạt đoàn thể, dạy các cháu kỹ năng sống... Chúng ta cố gắng làm những việc cụ thể như vậy” – Phó Thủ tướng đề nghị.
