Tờ The Sunday Times dẫn lời Tom Hoyem, cựu Bộ trưởng Đan Mạch phụ trách Greenland (1982-1987) cho biết: "Nếu ông Trump muốn mua Greenland, ông ấy sẽ phải hỏi London trước".
Vị cựu quan chức này cho biết thêm: "Vương quốc Anh và Đan Mạch đã đạt được thỏa thuận vào năm 1917 rằng nếu Greenland được bán, Vương quốc Anh sẽ có quyền đầu tiên mua nó".
Tại sao lại như vậy?
1. Canada, lãnh thổ thuộc Anh vào thời điểm đó, chỉ cách Greenland vài dặm, qua eo biển Nares, Hoyem giải thích. Kể từ năm 2022, Canada thậm chí còn chia sẻ đường biên giới đất liền với Greenland trên hòn đảo nhỏ Hans.
2. Thỏa thuận năm 1917 bắt nguồn từ các cuộc đàm phán liên quan đến việc Mỹ mua lại Quần đảo Tây Ấn thuộc Đan Mạch (nay là Quần đảo Virgin thuộc Mỹ).
3. Mỹ đã mua quần đảo này từ Đan Mạch với giá 25 triệu đô la.
4. Theo một phần của thỏa thuận, Đan Mạch yêu cầu Mỹ ký một lá thư nêu rõ rằng Greenland "là và sẽ mãi mãi thuộc về Đan Mạch". Tại thời điểm đó, Tổng thống Mỹ, Woodrow Wilson đã đồng ý.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố vào ngày 7 tháng 1 rằng Greenland nên trở thành một phần của Mỹ và nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của nó đối với an ninh quốc gia và bảo vệ "thế giới tự do", bao gồm cả Trung Quốc và Nga.
Thủ tướng Greenland Mute Egede cho biết hòn đảo này không phải để bán. Đồng thời, ông Trump từ chối cam kết không sử dụng vũ lực quân sự để thiết lập quyền kiểm soát đối với Greenland.
Không cần đến vũ lực
Theo nhà phân tích chính trị Ilya Kravchenko thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Nga, kịch bản Mỹ dùng vũ lực với Greenland đã được ông Trump đề cập đến nhưng vẫn còn nhiều khả năng khác giúp Mỹ có thể kiểm soát hòn đảo này.
Cho thuê: Chuyên gia Ilya Kravchenko suy đoán rằng Mỹ có thể đưa ra một giải pháp thỏa hiệp, chẳng hạn như hợp đồng thuê trong 99 năm.
Áp lực thẳng thừng: Tiến sĩ Vladimir Vasiliev, nhà khoa học chính trị và người theo chủ nghĩa Mỹ, cho biết bằng cách tận dụng NATO - đe dọa rút quân của Mỹ hoặc yêu cầu tăng chi tiêu - một thỏa thuận kinh điển có thể đạt được:
Châu Âu, bao gồm cả Đan Mạch, thành viên NATO, nhượng lại Greenland để đổi lấy một số lợi ích nhất định cho các nước trong khối quân sự NATO.
Học giả Vasiliev lưu ý rằng ông Trump cũng có thể áp thuế và gây sức ép lên Đan Mạch cùng những nước ủng hộ nước này, leo thang thành một cuộc chiến tranh kinh tế.
Trưng cầu dân ý: "Với dân số chỉ 50.000 người của Greenland, việc trao cho mỗi người 1 triệu đô la có thể nhanh chóng đảm bảo một phiếu bầu để gia nhập Mỹ", học giả Vasiliev nói đùa.
Theo một cuộc thăm dò được thực hiện hồi năm 2019, khoảng 70% dân số tại Greenland ủng hộ nền độc lập hoàn toàn.
"Tôi nghĩ sẽ có một sự ồn ào lớn nếu Greenland gia nhập Mỹ với tư cách là một vùng lãnh thổ hoặc thậm chí là một quốc gia", ông Kravchenko nói và cho biết thêm rằng:
"Đan Mạch sẽ nhận được khoản bồi thường bằng tiền và được lệnh nghiêm ngặt chặn tàu chở dầu của Nga đi qua eo biển Đan Mạch dẫn đến Biển Baltic".
Chuyên gia Kravchenko tin rằng Washington có thể đang tìm kiếm giải pháp cho việc chuyển giao dần quyền kiểm soát Greenland về phía Mỹ ngay lúc này.
