Những giờ học trực quan sinh động đã tác động trực tiếp đến cảm xúc, nhận thức của các em... Qua đó, góp phần giáo dục truyền thống, bồi dưỡng tư tưởng, đạo đức, lối sống cho học sinh.
Bài học từ nhân vật lịch sử của quê hương
Bài lịch sử cuối học kỳ II của lớp 10A1, Trường THPT Phan Đăng Lưu (Yên Thành, Nghệ An), các em không học trong phòng, mà được giáo viên đưa đến nhà bảo tàng của huyện. Tận mắt chứng kiến những hiện vật, được các thầy cô giáo kể về cao trào 1930 – 1931 của huyện, những người con dũng cảm của quê hương, các em rất hứng thú và tự hào.
Phan Đức Hùng, học sinh lớp 10A1, Trường THPT Phan Đăng Lưu chia sẻ: Khi học lịch sử địa phương, em hiểu hơn về quê hương Yên Thành, nhà cách mạng Phan Đăng Lưu – tên ngôi trường em đang theo học.
Cách đây 60 năm, xã Vĩnh Thành (huyện Yên Thành) là địa phương đầu tiên của tỉnh Nghệ An xây dựng mô hình Hợp tác xã nông nghiệp bậc cao. Sau đó, mảnh đất này vinh dự được đón Bác Hồ về thăm. Hơn nửa thế kỷ từ ngày Bác về thăm, Vĩnh Thành nay đã thay da đổi thịt và trở thành một “địa chỉ đỏ” để giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần cách mạng cho thế hệ trẻ.
Nguyễn Thùy Linh, học sinh lớp 9A, Trường THCS Vĩnh Thành tâm sự: Em cảm thấy tự hào khi được lớn lên, học tập tại nơi mà Bác Hồ về thăm vào năm 1961. Qua các bài giảng của thầy cô, chương trình ngoại khóa và đi thăm Khu lưu niệm Bác Hồ về thăm Vĩnh Thành, em càng hiểu hơn về lịch sử cách mạng và công lao của thế hệ cha ông đi trước. Em và các bạn sẽ cố gắng học tập tốt, phát huy truyền thống và góp phần xây dựng quê hương.
Theo cô Nguyễn Thị Hồng Thủy – Phó Hiệu trưởng Trường THCS Vĩnh Thành, khu lưu niệm có quy mô nhỏ nhưng số lượng hiện vật không đồ sộ, phong phú như các bảo tàng. Nhưng mỗi bức ảnh, kỷ vật được lưu giữ tại đây là một câu chuyện sống động gắn liền với con người, thời kỳ lịch sử cách mạng, sự đổi thay, phát triển của quê hương Vĩnh Thành.
Phát triển chương trình địa phương
Tiết học địa phương của lớp 6A, Trường THCS Hưng Bình, TP Vinh (Nghệ An), các em được cô giáo ra bài tập tìm hiểu về truyện dân gian xứ Nghệ. Trái với lo lắng học sinh thành phố gặp khó khăn khi tìm hiểu truyện dân gian, các em đã làm giáo viên bất ngờ khi sưu tầm được tài liệu phong phú. Không những vậy, mỗi bạn còn chia sẻ cách hiểu, suy nghĩ của mình về câu chuyện, tài liệu tìm được. Theo em Bùi Tiến Quyết, những câu chuyện dân gian của Nghệ An rất hay. Em được nâng cao tầm hiểu biết về những người anh hùng lịch sử. Ngoài ra, chúng em còn biết thêm về rất nhiều mảnh đất xứ Nghệ từ trước tới giờ chưa biết đến.
Chương trình giáo dục địa phương được các trường học tại Nghệ An triển khai nhiều năm nay. Tuy nhiên, do số tiết ít, giáo viên đã tích hợp trong nhiều bộ môn để cung cấp thêm kiến thức lịch sử, văn hóa, xã hội cho học sinh. Qua đó, làm dày thêm kiến thức nền, kỹ năng sống cho học sinh và quay trở lại hỗ trợ các môn học trong chương trình.
“Muốn một tiết học chương trình địa phương hứng thú đòi hỏi sự đầu tư, nỗ lực và cái tâm của giáo viên. Các thầy cô phải khơi được cho các cháu niềm đam mê, hứng thú học tập, nghiên cứu. Ngoài ra, các hoạt động của chương trình địa phương không chỉ bó hẹp trong không gian lớp học, mà có thể mở rộng ra ở bên ngoài như các khu di tích lịch sử, điểm đến văn hóa tâm linh…”, cô Nguyễn An Giang, giáo viên môn Ngữ văn, Trường THCS Hưng Bình, TP Vinh (Nghệ An) nói.
Trong khi đó, cô Nguyễn Thị Hà, giáo viên Trường THCS Lê Lợi (TP Vinh) cho rằng: Nghệ An có lợi thế đặc biệt của đất địa linh nhân kiệt, nơi có bề dày văn hóa, truyền thống cách mạng, và nhiều di tích lịch sử. Đó chính là minh chứng, tư liệu sát với lịch sử nhất để truyền thụ cho học sinh. Qua đó bồi đắp thêm tình yêu, niềm tự hào về quê hương cho các thế hệ học sinh. Từ đó, các em thấy phải có trách nhiệm trong học tập, lao động để gìn giữ và phát huy hơn nữa truyền thống của quê hương.
Để chương trình giáo dục địa phương có hiệu quả, học sinh cần được học thực địa. Việc này đòi hỏi giáo viên phải tâm huyết và đam mê. Thầy cô không chỉ cung cấp kiến thức, mà truyền cảm hứng để học sinh tự tìm hiểu lịch sử văn hóa, bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước.
