Nhận diện những thách thức
Ông Khuất Văn Thanh - Phó Hiệu trưởng phụ trách nhà trường cho biết: Trường Hữu Nghị T78 là trường đầu tiên trong hệ thống các trường đào tạo lưu học sinh (LHS) Lào được thành lập ở Việt Nam. Sau nhiều lần di chuyển, thay đổi địa điểm, năm 1980, trường được đóng trên địa bàn huyện Phúc Thọ - nay là xã Phúc Thọ, Hà Nội.
Trường nằm trên khu đất diện tích 33.441m2, hiện có 18 hạng mục công trình chính với diện tích xây dựng là 7948m2 và tổng diện tích sàn xây dựng là 25.096m2. Các công trình xây dựng gồm: 3 giảng đường với tổng số 55 phòng; 1 thư viện 4 tầng; 1 nhà văn phòng bộ môn 3 tầng gồm với 13 phòng; 1 nhà thi đấu đa năng; 1 sân bóng đá.
Các công trình xây dựng của nhà trường phần lớn sử dụng đã lâu, trừ một số công trình được nâng cấp cải tạo gần đây (giảng đường học tập A, nhà KTX số 1, nhà KTX số 4, KTX lưu học sinh Lào); còn lại đều đã bị xuống cấp nghiêm trọng, nấm mốc xâm thực, tường trần có nhiều vết nứt do xuống cấp, hạ tầng điện hư hỏng, gây mất an toàn.
Với quy mô phát triển của nhà trường đến năm 2030 dự kiến là 2.000 học sinh, LHS nội trú, các công trình hiện tại chỉ đáp ứng được 50% nhu cầu ăn ở, sinh hoạt và 70% nhu cầu học tập. Việc đảm bảo các yêu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học khi thực hiện Chương trình GDPT 2018 còn một số thách thức.
Nhà trường đã trang bị cơ bản các thiết bị phục vụ giảng dạy và học tập công tác phục vụ ăn ở cho học sinh, sinh viên, giáo viên và nhân viên. Tuy nhiên, các máy móc được đầu tư đã lâu, không đồng bộ, thiếu kết nối nên việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, chỉ đạo, điều hành, dạy và học còn manh mún, thiếu tập trung và tính tương tác.
Trường Hữu Nghị T78 triển khai dự án đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021–2025 gồm: Dự án “Cải tạo, sửa chữa, nâng cấp Nhà bếp, Nhà ăn, Nhà giảng đường B1-B và Ký túc xá số 4” với tổng mức đầu tư 14,759 tỷ đồng. Dự kiến hoàn thành khối lượng công việc theo đúng tiến độ hợp đồng vào cuối tháng 11/2025.
"Đề nghị Bộ GD&ĐT trình Chính phủ phê duyệt dự án trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026–2030; ưu tiên bố trí vốn triển khai đúng tiến độ, hiệu quả, tránh lãng phí nguồn lực. Việc mở rộng và hiện đại hóa cơ sở vật chất nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo giai đoạn mới khi số lượng học sinh dân tộc thiểu số và LHS Lào ngày càng tăng" - ông Khuất Văn Thanh kiến nghị tới lãnh đạo Bộ GD&ĐT.
Bàn giải pháp tháo gỡ
Tại Trường Hữu Nghị 80, bà Chu Kim Phượng - Hiệu trưởng trao đổi: Nhà trường được Bộ GD&ĐT giao nhiệm vụ dạy tiếng Việt dự bị cho LHS Lào, LHS Campuchia và học sinh dân tộc ít người các tỉnh phía Bắc. Đây là một trong những đơn vị được ủy quyền thực hiện chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta với 2 nước bạn Lào và Campuchia.
Hiện nhà trường đang có 179 LHS Lào học dự bị Tiếng Việt, 56 em học THPT; 179 LHS Campuchia cũng học dự bị Tiếng Việt; ngoài ra có khoảng 1.000 học sinh dân tộc thiểu số, chủ yếu ở cấp THPT. Đây là năm đầu tiên có LHS Lào dự bị tốt nghiệp. Chất lượng giáo dục cũng như đội ngũ của nhà trường là một trong những thế mạnh nhiều năm qua.
Trường đã và đang phối hợp chặt chẽ với BQL các dự án để triển khai dự án đầu tư, xây dựng nhà trường.
Nhà trường đề xuất Bộ GD&ĐT tiếp tục quan tâm, đầu tư thêm về trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy - học tập cho thầy trò được tốt hơn. Giáo viên nhà trường cũng chủ động tập huấn, truyền đạt lại kỹ năng giảng dạy theo Chương trình GDPT 2018 cho cả giáo viên người Lào, Campuchia sang Việt Nam làm việc. Đồng thời, mong đẩy nhanh tiến độ các dự án liên quan.
Qua nắm bắt thực tế, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng ghi nhận và đồng tình với đề xuất của Trường Hữu Nghị T78 và Trường Hữu Nghị 80. Trong bối cảnh bức thiết hiện nay, nguồn vốn chưa thực sự dồi dào, các nhà trường cố gắng khắc phục mọi khó khăn, tăng cường khâu giám sát để đảm bảo an toàn tuyệt đối khi triển khai các dự án.
Các trường chú trọng xây dựng nên những phòng học thông minh để đáp ứng yêu cầu hội nhập về công nghệ là rất đáng ghi nhận. Thứ trưởng Lê Tấn Dũng cũng yêu cầu Vụ KHTC cần tiếp tục rà soát các nguồn lực: Đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, các chương trình Mục tiêu quốc gia, nguồn vốn vay ODA từ nước ngoài để hỗ trợ, tư vấn cho các nhà trường .
"Đặc biệt, các nhà trường cần làm việc với chính quyền địa phương sau khi bỏ cấp huyện về việc triển khai những thủ tục liên quan đến quy hoạch, đầu tư, xây dựng dự án xây dựng. Sau khi hoàn thiện, nhà trường có báo cáo gửi về Bộ GD&ĐT, sau đó Bộ có văn bản tới UBND TP Hà Nội nhằm tính tới các phương án tiếp theo cho phù hợp" - Thứ trưởng Lê Tấn Dũng lưu ý thêm với các trường.
