Đạo đức, lối sống của một số bộ phận không nhỏ học sinh đang là vấn đề nhức nhối với các gia đình, nhà trường và xã hội. Các cụ việc liên quan đến biểu hiện, hành vi vi phạm đạo đức, thiếu chuẩn mực của giới trẻ gia tăng đáng kể.
Ông Nguyễn Duy Ngọc, Trưởng phòng Chính trị tư tưởng, Sở GD&ĐT Hà Tĩnh cho biết: Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế nêu rõ mục tiêu tổng quát là giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả.
Bám sát nội dung, mục tiêu của Nghị quyết, trong thời gian qua, ngành giáo dục Hà Tĩnh đã có nhiều giải pháp sáng tạo, phù hợp, từng bước tạo chuyển biến tích cực trong công tác giáo dục, đào tạo, đặc biệt quan tâm, chú trọng nhiệm vụ giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh.
Tại trường THPT Cẩm Bình (huyện Cẩm Xuyên), công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho giáo viên và học sinh được nhà trường thực hiện và duy trì thường xuyên hiệu quả. Không chỉ triển khai đồng bộ việc lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh trong các bộ môn văn hóa, nhà trường còn đẩy mạnh các hoạt động, mô hình, phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” để thu hút học sinh tham gia, rèn luyện.
Thầy Nguyễn Văn Quang, Hiệu trưởng nhà trường, chia sẻ: “Tại nhà trường, hoạt động “Giờ chào cờ bổ ích” với hình thức sân khấu hóa tuyên truyền về các chủ đề phòng, chống bạo lực học đường, nâng cao văn hóa giao tiếp, ứng xử; tuyên truyền về an toàn giao thông; tuyên truyền ngày pháp luật; cách sử dụng mạng xã hội an toàn... được duy trì đều đặn hằng tuần.
Các buổi sinh hoạt nói chuyện chuyên đề, tọa đàm về việc hình thành, rèn luyện đạo đức, lối sống cho học sinh được tổ chức thường xuyên tại mỗi lớp học và trường học. Ngoài ra, các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm, tham quan di tích lịch sử, địa chỉ đỏ trên địa bàn thành phố cũng được nhà trường đẩy mạnh”.
Từ đó, tạo môi trường, phương pháp giáo dục học sinh đa dạng, phong phú, giúp các em có trải nghiệm thực tế, nâng cao nhận thức, hình thành hành vi, hành động đúng, lối sống đẹp.
Cũng theo thầy Quang, phương pháp giáo dục đạo đức học sinh tại nhà trường không chỉ phụ thuộc vào đối tượng mà còn vào năng lực, trình độ, kinh nghiệm và cả tấm lòng, ý chí quyết tâm của giáo viên trong lựa chọn phương pháp giáo dục. Cần linh hoạt, sáng tạo và mềm mỏng.
Cũng theo thầy Nguyễn Văn Quang, chính các giáo viên phải kiên trì chấp nhận những mặt yếu kém của học sinh, khích lệ các em tiến bộ. Ðể giáo dục đạo đức cho những học sinh vốn bị coi là "khó bảo", trường tăng cường giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống thông qua nhiều hoạt động nhằm khơi dậy phần "thiện" trong các em.
Thầy Quang chỉ ra vị dụ, mấy năm gần đây nhà trường đã thành lập tổ tư vấn tâm lý học đường. Cán bộ tư vấn tham gia các hoạt động tập thể cùng học sinh để một mặt tạo sự gần gũi và phát hiện những vấn đề về tâm lý của các em, từ đó đưa ra các giải pháp, biện pháp hỗ trợ, giáo dục.
Nhiều học sinh bố mẹ đi nước ngoài, giao lại con cho ông bà, cô bác nuôi dưỡng, thiếu sự chăm sóc, gần gũi nên dẫn đến chơi bời, tụ tập các quán xá rồi uống rượu, hút thuốc. Chính các giáo viên, nhất là giáo viên chủ nhiệm phải đích thân gặp gỡ, làm công tác tư tưởng, tâm lý đối với những em đó.
“Phải xem học trò như con mình, vừa yêu thương vừa trách nhiệm thì mới có thể chạm vào nỗi niềm riêng của các bạn, lúc đó tìm cách tháo gỡ dần những cái chưa được mà các bạn đang mắc phải” – thầy Quang chỉ rõ cách làm của giáo viên tâm lý.
Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Tĩnh, cho biết: Cùng với thực hiện tăng cường công tác phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và các đơn vị, ngành như đoàn thanh niên, công an... ngành giáo dục chủ động bổ sung các tiêu chí đánh giá chất lượng dạy và học với cả giáo viên và học sinh thông qua chính kết quả trong công tác giáo dục đạo đức, lối sống.
Sở giáo dục cũng đang kiện toàn đội ngũ, xây dựng các phòng chính trị - tư tưởng từ Sở đến cơ sở để tăng cường công tác theo dõi, đánh giá, chấn chỉnh học sinh trong việc rèn luyện đạo đức, lối sống.
“Tin tưởng, với sự vào cuộc, chung sức của toàn xã hội, công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh tiếp tục có những chuyển biến rõ nét, giúp học sinh phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ, xây dựng thế hệ trẻ có đủ năng lực, phẩm chất, đáp ứng yêu cầu hội nhập của đất nước trong thời kỳ mới” – ông Quốc Anh nhấn mạnh.
