Theo Reuters, mới đây ứng cử viên tổng thống hàng đầu của đảng Cộng hòa lại gây xôn xao dư luận khi lên tiếng phê phán Nhật dữ dội. "Nếu nước nào đó tấn công Nhật, chúng ta phải phản ứng lập tức và khởi động Thế chiến III. Nhưng nếu chúng ta bị tấn công, Nhật không cần làm gì để giúp cả. Thật không công bằng chút nào", ông Trump bức xúc.
Tỷ phú địa ốc New York còn cáo buộc Nhật "ăn cắp" công ăn việc làm của người dân Mỹ và chỉ trích Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) có vai trò kinh tế và chiến lược rất quan trọng đối với Tokyo.
Liên minh Mỹ - Nhật là trọng tâm chính sách an ninh của Tokyo trong nhiều thập kỷ qua. Tuy nhiên, thời gian qua đã có những nghi ngờ rằng liệu Washington có sẵn sàng và tiếp tục bảo vệ đồng minh châu Á hay không. Và những bình luận của ứng cử viên tổng thống Mỹ càng khiến nhiều người lo ngại.
"Nếu nghe các bình luận của ông ta, Mỹ sẽ bị cô lập. Đây quả thực là mối lo lắng lớn với các nước đồng minh", cựu bộ trưởng Quốc phòng Nhật Itsunori Onodera nhận định.
Một nguồn tin từ Tokyo tiết lộ ban đầu, các quan chức Nhật coi việc ông Trump tranh cử tổng thống chỉ là một trò đùa. Họ kinh ngạc khi chứng kiến ông thắng hàng loạt cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa và đang nháo nhào tìm hiểu xem ai là người cố vấn cho Trump về các vấn đề an ninh.
Một quan chức Nhật nhận định còn quá sớm để tìm cách phản ứng với các quan điểm gây tranh cãi của ông Trump, bởi bầu cử tổng thống Mỹ chưa diễn ra. Chính phủ Nhật cũng cho rằng dù “mồm to” như vậy nhưng nếu quả thực trở thành tổng thống, có thể ông Trump sẽ tuyển những cố vấn an ninh có kinh nghiệm và đưa ra các chính sách đối ngoại thực tế hơn.
Một nhà ngoại giao phương Tây đánh giá phần lớn lãnh đạo Nhật đều coi ông Trump là “tin xấu”, nhưng những người muốn Tokyo sửa đổi hiến pháp và tăng cường sức mạnh quân sự sẽ coi đây là cơ hội để thúc đẩy chính sách này. Chính quyền Thủ tướng Shinzo Abe đang nỗ lực mở rộng vai trò của lực lượng phòng vệ để đối phó với các nguy cơ an ninh khu vực, đặc biệt là việc Trung Quốc đòi chủ quyền vô lý trên Biển Đông và biển Hoa Đông.
