(GD&TĐ) - “Cuộc đời em không phải lớn lên từ cái cuốc. Phải có chữ, có chữ thì cán cuốc mới thành cơm” - câu nói ấy của cô đã hơn 20 năm rồi nhưng mỗi khi nghĩ lại tôi thấy một câu nói có thể làm đổi thay cả cuộc đời.
Ảnh minh họa/internet |
Ngày ấy nhà tôi nghèo lắm. Nghèo đến mức có mỗi chiếc mâm gỗ là tài sản quý giá nhất mẹ tôi cũng mang đi đổi gạo để nuôi 4 đứa con nhỏ dại. Tôi là anh cả, đang học lớp 8, mấy lần định bỏ học nhưng mẹ bảo: “Ngày nào mẹ còn sức đủ để làm thuê lấy tiền mua sắn, mua khoai cho các con ăn thì con cứ học. Không có chữ, sau này con cũng khổ như mẹ thôi”.
Mặc dù còn nhỏ nhưng tôi cũng thấu hiểu được cái nghèo nên quyết định bỏ học đi làm thuê. Làng nghèo, mới nổi lên nghề đốt gạch, tôi xin được “một chân” đóng than thuê. Hằng ngày, từ sớm tinh mơ đến mù mịt tối, tôi vật lộn trong đống than, đen nhẻm. Song cũng từ ngày ấy, đến bữa, thi thoảng nồi sắn đã lưa thưa có những hạt cơm. Mấy lần cô giáo và bạn bè vào tìm tôi đến lớp nhưng rất ít gặp bởi lúc ấy tôi đang ngoài bãi than. Cô chủ nhiệm nhìn mẹ tôi trong dáng gầy teo tóp: “Chị cố động viên cho cháu tới lớp nhé, các bạn trong lớp ai cũng mong cháu trở lại đấy, vừa qua nhà trường đã quyết định may tặng cháu một bộ quần áo mới”. Mắt mẹ nhạt nhòa.
Tuần nào cũng thế, sau giờ tan lớp, cô và các bạn lại tìm đến nhà tôi động viên. Không gặp, mọi người vẫn đến. Nhà nghèo nhưng tôi học giỏi lại chăm ngoan nên ai cũng quý. Nghĩ lại mà thấy cuộc đời mình thật khổ. Bố mất sớm, một mình mẹ nuôi bốn đứa con nhỏ dại, tôi thấy thương mẹ nhiều hơn. Nhiều đêm những giọt nước mắt cứ lã chã rơi. Nhưng cũng chẳng còn cách nào khác, nếu tôi không nghỉ học đi làm thuê kiếm miếng cơm thì những đứa em của tôi cũng sẽ chết đói. Trước khi ra về, cô chủ nhiệm nói với mẹ tôi: “Đây là bộ quần áo các bạn trong lớp góp tiền mua tặng. Mong chị nhận giúp và cố gắng động viên cháu tới lớp. Tất cả ai cũng mong điều đó…”. Tôi chạy vụt ra ngoài còn mẹ thì ra vườn đào một khóm sắn, củ thật to biếu mọi người. Lát sau, tất cả ra về, tôi hỏi bộ quần áo đâu? Mẹ chỉ cúi mặt và nhìn vào xa xăm…
Thời gian cứ lặng lẽ trôi đi, gần hết học kỳ một nhưng nhà trường vẫn cử cô giáo đến gia đình động viên tôi đi học. Tôi muốn tới lớp nhưng chẳng còn cách nào vì phải đi làm thuê cùng mẹ nuôi em nhỏ. Ai chẳng ước ao được cắp sách tới trường, ai chẳng muốn được nghe lời cô giảng. Có lần trong một bài giảng cô nói: “Con người phải có chữ, không có chữ như người mù lội sông. Lội mãi cũng chẳng tới bờ”…
Hôm ấy trời mưa rả rích. Trên tay tôi là một cái cuốc vẫn đang cào đống than. Đời làm thuê, cuốc mướn là thế, người ta vẫn bảo ráo mồ hôi là hết tiền vì vậy mưa tôi vẫn phải làm. Làm để trưa nay nhà có thêm đấu gạo. Tôi đang mải miết bất chợt một giọng nói nhè nhẹ, thân quen từ phía sau: “Chẳng lẽ cuộc đời em chỉ là cái cuốc thôi sao?”. Tôi quay lại và giật thót mình: “Tại sao lại là cô? Cô chủ nhiệm, sao cô lại ở đây?”. Ý nghĩ đó tôi không thể phát thành lời. Trong bộ quần áo mưa, trên tay cầm một chiếc ô, có lẽ cô đã đứng nhìn tôi từ rất lâu. Cô gỡ nhẹ tay tôi, cầm lấy cái cuốc và đem ra bờ suối thả cho nó trôi theo dòng nước rồi lặng lẽ quay đầu xe đi về để lại trong tôi một nỗi trống vắng đến cháy lòng. Sau đó 3 ngày tôi quyết định đến trường. Lần này mẹ lại khóc và cô cũng khóc…
Hơn 20 mùa dâm bụt rụng đỏ lối đi, hôm qua tôi mới có dịp đến thăm cô. Cô vẫn thế, chỉ có mái tóc là bạc trắng. Bất chợt, cô vào trong, mở tủ lấy một bộ quần áo còn rất mới nhưng chỉ đủ để cho đứa trẻ khoảng 15 tuổi mặc vừa. Đó là món quà mà trước đây cô và các bạn trong lớp quyên góp, mua tặng nhưng mẹ tôi đã không nhận. Nhanh thật, giờ đây tôi đã là một người lính, ngày đêm giữ chắc tay súng. Từ một câu nói của cô mà tôi đã có chữ và thoát khỏi cảnh đói nghèo đeo đẳng.n
Mã số: 1077