Hiện, ý tưởng này đã trở thành hiện thực góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tạo việc làm cho hàng trăm lao động và cung cấp ra thị trường những sản phẩm dược liệu quý !
Bắt đầu từ một ý tưởng
Tốt nghiệp, đại học Nông Nghiệp Tây Nguyên năm 2000, Phan Xuân Diện đã có 2 năm làm ở đội tri thức trẻ tình nguyện của tỉnh Đaklak. Chính thời gian ở đây, thấy bà con vào rừng khai thác cây dược liệu bán cho tư thương với giá rẻ, Diện đã manh nha ý tưởng sẽ nhân giống và trồng những loài dược liệu quý này. Thế nhưng, ý tưởng chỉ được bắt tay thực hiện khi anh về nhận công tác ở huyện miền núi Con Cuông (Nghệ An).
Diện tâm sự: Anh về làm ở phòng nông nghiệp huyện vào năm 2004. Qua thực tế, nhận thấy vùng núi Con Cuông cây dược liệu rất phong phú và đa dạng nên ý tưởng trồng và sản xuất cây dược liệu trên quy mô lớn trong anh đã được dịp phát huy. Một mình với chiếc ba lô con cóc, Diện đã nhiều lần lặn lội vào rừng tìm tòi, khảo sát và khám phá các loại dược liệu tự nhiên rồi đêm về nghiên cứu.
Ngoài ra, anh còn đi nhiều nơi để tham quan học hỏi mô hình. Mất nhiều năm trời mày mò nghiên cứu, cuối cùng Diện cũng hoàn thiện được đề án“Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ xây dựng mô hình trồng cây dược liệu tại huyện Con Cuông” . Đề án của Phan Xuân Diện được sự đồng thuận cao của chính quyền và nhân dân huyện nhà.
Táo bạo thực hiện…
Phan Xuân Diện kể rằng: Ban đầu thực hiện dự án gặp muôn vàn khó khăn. Nguồn vốn eo hẹp, nhân lực ít; Địa điểm triển khai dự án này trước đây là một khu rừng nổi tiếng ma thiêng nước độc, không có đường vào. Các thành viên tham gia dự án phải ngày đêm lăn lộn mở đường chinh phục gần một năm trời thì khu rừng này mới ra hình hài như bây giờ.
Diện cho biết , để có nguồn nhân lực tốt phục vụ cho dự án, anh đã thuyết phục được một số bạn trẻ tốt nghiệp đại học loại giỏi như: Lộc Văn Ngọc, ĐH Kinh tế Quốc dân; Lương Văn Cảnh, ĐH Nông lâm Huế; Giản Thị Sang, Khoa Nông lâm ngư ĐH Vinh về đầu quân. Đây là những hạt nhân quan trọng cho sự thành công của dự án.
Khi chúng tôi đến thăm vườn cây dược liệu hơn 6 ha ở xã Chi Khê thấy Diện cùng các bạn trẻ này đang hối hả cùng công nhân thu hoạch dược liệu. Nhìn họ làm việc vất vả, mồ hôi ướt đẫm trong cái nắng oi nồng của mùa thu nhưng trên gương mặt ai cũng tươi tắn phấn khởi.
Lộc Văn Ngọc tâm sự: Khi nhận lời mời của anh Diện, thì dự án chưa có gì cả. Chúng tôi xác định, ban đầu sẽ gặp rất nhiều khó khăn thử thách. Nhưng, chúng tôi tin tưởng tính hiệu quả của dự án và tương lai tốt đẹp ở phía trước nên đã tình nguyện về đây!
Phan Xuân Diện kể rằng: Ban đầu thực hiện dự án gặp muôn vàn khó khăn. Nguồn vốn eo hẹp, nhân lực ít; Địa điểm triển khai dự án này trước đây là một khu rừng nổi tiếng ma thiêng nước độc, không có đường vào.
Các thành viên tham gia dự án phải ngày đêm lăn lộn mở đường chinh phục gần một năm trời thì khu rừng này mới ra hình hài như bây giờ. Tiếp đến là công việc vỡ đất, lên luống, làm dàn, bón phân… anh em cũng lăn vào làm như những công nhân thực thụ.
Diện cho biết: Ngoài sự hỗ của tỉnh về kinh phí tập huấn trồng và chăm sóc cây dược liệu; một số ít phân bón, cây giống bao gồm các loại: thìa canh, cà gai leo, kim ngân thì công ty tự bỏ kinh phí để mua giống cây và tự nhân giống từ những cây dược liệu có sẵn trên địa bàn.
Hiện nay, công ty đã trồng được hơn 6ha cây dược liệu theo tiêu chuẩn GACP-WHO. Điều phấn khởi là các loài dược liệu được trồng ở đây đều phát triển tốt, hầu như không có sâu bệnh gây hại.
Được sự tiếp sức của Công ty CP Dịch vụ Khoa học – Công nghệ Nông nghiệp Thành An, đầu tháng 5 / 2017, đơn vị đã đầu tư mua hệ thống máy sản xuất trà dược liệu; xây dựng nhà xưởng; kho; sân phơi; nhà sấy bằng năng lượng mặt trời để chế biến trà dược liệu túi lọc (cà gai leo, dây thìa canh).
Đây là những cây dược liệu có giá trị hỗ trợ điều trị một số bệnh như tiểu đường type 1 và type 2, giúp hạ và ổn định huyết áp, mỡ máu (dây thìa canh); bảo vệ phục hồi tế bào gan, hạ men gan, tăng cường chức năng gan trong các trường hợp suy giảm chức năng gan do viêm gan, gan nhiễm mỡ, viêm gan B, giải độc rượu bia (cà gai leo); thanh nhiệt, giải độc, chữa mụn nhọt, mề đay, lở ngứa ban sởi, tả, lỵ (kim ngân)…
Công ty đã mời những chuyên gia đầu ngành về dược liệu trực tiếp hướng dẫn sản xuất và chế biến sản phẩm. Nguyên liệu kim ngân, cà gai leo, dây thìa canh được chế biến đảm bảo đúng qui trình kỹ thuật trong dây chuyền công nghệ hiện đại, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật khắt khe. Hiện, 2 dòng sản phẩm trà dược liệu và trà túi lọc đã được cấp quyền sở hữu trí tuệ và lưu hành trên thị trường
Diện phấn khởi cho biết, 2 sản phẩm này mới sản xuất đã có nhiều đơn đặt hàng với số lượng lớn . Có một số bạn hàng ở Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan cũng đã trực tiếp liên hệ để tiêu thụ sản phẩm.
Ước mơ vươn xa
Hiện nay, Phan Xuân Diện đang tiến hành thành lập các quầy hàng giới thiệu và bán sản phẩm ở các huyện thị trên địa bàn Nghệ An. Những gian hàng mới mở ở Con Cuông, Thành phố Vinh, Yên Thành, Đô Lương, Diễn Châu… khách hàng đến mua rất đông. Đây là tín hiệu tốt cho dự án của Phan Xuân Diện phát triển và vươn xa.
Song song với những công việc trên, công ty cũng đang nhân giống từ cây đầu dòng để triển khai tại một số xã trên địa bàn. Các hộ dân đã được tập huấn công tác trồng và chăm sóc, thu hoạch, sơ chế 3 loại cây dược liệu trên. Dự kiến, sắp tới diện tích các cây dược liệu này sẽ phát triển lên khoảng 50 ha ở địa bàn huyện Con Cuông.
Nói về những dự định cho tương lai. Phan Xuân Diện cho biết, trong thời gian tới công ty sẽ xây dựng xưởng sản xuất tinh dầu dược liệu; nhà máy sản xuất trà dược liệu hòa tan và viên nang dược liệu. Hiện nay anh đang liên hệ với các huyện miền tây Nghệ An để trồng cây dược liệu. Những loài dược liệu này thích ứng rộng, dễ trồng, dễ chăm bón, đầu tư ít.
Dây thìa canh, kim ngân, cà gai leo có thời gian lưu gốc từ 3 - 10 năm (trong đó cà gai leo 3 năm, kim ngân 6 - 8 năm, dây thìa canh 9 - 10 năm). Với giá bán qua sơ chế từ 70 - 120 nghìn đồng/kg mỗi loại, với năng suất bình quân 10 - 11 tấn/ha/năm, những loại cây dược liệu này có thể đem về cho người trồng dược liệu ở số tiền trên 100 triệu đồng/ha/năm.
Nếu như “phủ sóng” cây dược liệu khắp các huyện miền tây Nghệ An, đây sẽ là những cây góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xóa đói giảm nghèo và tạo việc làm cho hàng ngàn lao động .
Diện bật mí thêm: Thời gian qua anh cũng đang nghiên cứu để bảo tồn và nhân giống các loài dược liệu quý trên địa bàn như kê huyết đằng, sói rừng, tam thất, lông cu li, kim ngân, cầu thàn, thiên niên kiện…
Những loài dược liệu này đang bị chảy máu do người dân khai thác bán cho tư thương rồi tuồn qua biên giới với giá rẻ mạt. Sắp tới, các dược liệu quý hiếm này cũng sẽ được trồng nhân rộng để cung cấp ra thị trường những sản phẩm dược liệu hữu ích.
