Theo nội dung công văn hướng dẫn ôn tập thi THPT Quốc gia năm 2016, đề thi năm nay nâng cao yêu cầu về vận dụng kiến thức thực tiễn đối với các vấn đề mang tính thời sự nóng hổi.
Do đó, các em học sinh ngoài việc nắm vững kiến thức trong sách giáo khoa, rèn luyện kỹ năng phân tích, bày tỏ quan điểm cá nhân còn cần phải để ý đến những sự kiện đã và đang thu hút sự quan tâm của dư luận.
Dưới đây là những dự đoán sẽ xuất hiện trong câu hỏi nghị luận xã hội đề thi môn Ngữ văn.
An toàn thực phẩm và lương tâm con người: Thực phẩm bẩn đang trở thành vấn đề nhức nhối của toàn xã hội. Thời gian qua có khá nhiều vụ việc sử dụng hóa chất cấm trong trồng trọt, chăn nuôi bị phát hiện và gây ra hoang mang, lo lắng cho người tiêu dùng.
Trong khi đó, các cơ quan ban ngành có liên quan thì đùn đẩy trách nhiệm. Chế tài pháp lý của nhà nước còn lỏng lẻo. Mức phạt đối với những hành vi vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm chưa nghiêm khắc đã gây ra những luồng ý kiến tranh luận và nhận được sự quan tâm đông đảo của mọi người.
Có thể dễ dàng nhận thấy bên cạnh những vấn đề thời sự như ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu, một chủ đề cũng nhận được sự quan tâm lớn của xã hội hiện nay là vệ sinh an toàn thực phẩm và các vấn đề liên quan tới sức khỏe. Khả năng đề thi vào vấn đề: Nạn thực phẩm bẩn đầu độc sức khỏe và lương tâm con người là rất có cơ sở.
Liên quan đến vấn đề về sinh an toàn thực thẩm, đề thi có thể ra vào những vấn đề gần gũi như: sức khỏe là vàng; bệnh vô cảm; thực phẩm bẩn và những căn bệnh hiểm nghèo….
Nghị lực sống của con người (Qua tấm gương Trần Lập, chú lính chì dũng cảm Nguyễn Thiện Nhân…): Sau thời gian dài chiến đấu cùng căn bệnh ung thư trực tràng quái ác với một nghị lực và ý chí sống đầy mãnh liệt, ca sĩ – nhạc sĩ Trần Lập đã qua đời tại nhà riêng vào ngày 17/3/2016.
Sự ra đi của anh đã để lại niềm thương tiếc vô hạn cho gia đình, bạn bè và người hâm mộ. Trần Lập được biết đến là thủ lĩnh ban nhạc rock Bức Tường, trong suốt quá trình hoạt động nghệ thuật, anh đã có những cống hiến to lớn cho nền âm nhạc nước nhà với khoảng hơn 30 ca khúc do anh sáng tác kéo theo đó là nhiều bản hit như: Đường đến ngày vinh quang, Tâm hồn của đá…
Tất cả đều được anh viết bằng những ca từ vô cùng ý nghĩa, gần gũi với đời sống và có sức mạnh truyền lửa cho nhiều thế hệ.
Rất có thể những ca từ trong nhưng ca khúc của nhạc sĩ Trần Lập sẽ trở thành đối tượng nghị luận: Trong bài hát “Tâm hồn của đá”, cố nhạc sỹ Trần Lập đã viết: “Đừng sống như hòn đá, sống không một tình yêu, sống chỉ biết thân mình, tâm hồn luôn luôn băng giá, đừng hoá thân thành đá…”.
Anh/chị hãy viết một bài văn khoảng 600 từ, trình bày suy nghĩ của mình về lời khuyên đó…
Cũng phải nhấn mạnh rằng, vấn đề về Nghị lực sống của con người chưa bao giờ là cũ trong các đề văn nghị luận xã hội. Chính cách hỏi và đối tượng nghị luận sẽ tạo nên sự phong phú cho vấn đề này như: Tấm gương lập nghiệp; Ý chí của học sinh nghèo vượt khó; Nghị lực vượt lên thất bại; Không đầu hàng số phận; Tàn nhưng không phế…
Bên cạnh những vấn đề trên thí sinh cần đặc biệt lưu ý đến những vấn đề thời sự có thể ra trong câu nghị luận như:
Nghi thức tuyên thệ - trách nhiệm của những người đứng đầu đất nước. Hoặc vấn đề về biến đổi khí hậu và những hậu quả khôn lường, trong đó có tình trạng hạn hán xảy ra ở khắp nơi; tình trạng xâm nhập mặn kỷ lục ở vựa lúa Đồng bằng sông Cửu Long trong thời gian gần đây.
