Tiền đề từ trung tâm học tập cộng đồng

Từ các lớp học tại TTHTCĐ của xã, nhiều hộ dân ở huyện Bá Thước (Thanh Hóa) đã ứng dụng kiến thức khoa học kỹ thuật vào trồng trọt mang lại hiệu quả kinh tế cao

Linh hoạt - Chìa khóa thành công

Na Mèo là một xã vùng cao biên giới của huyện Quan Sơn (Thanh Hóa), trong đó 80% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số bao gồm: Thái, Mường, Mông, trình độ dân trí còn thấp, điều kiện kinh tế - xã hội còn gặp rất nhiều khó khăn.

Ông Phạm Tuấn Vinh – Phó giám đốc TTHTCĐ xã Na Mèo cho biết: “Khoảng 10 năm về trước, khi công tác khuyến học, khuyến tài xây dựng xã hội học tập chưa được quan tâm chú trọng, trong xã vẫn còn hàng trăm người chưa biết chữ, người dân còn khá xa lạ với những mô hình kinh tế VAC, kinh tế vườn rừng và những kiến thức khoa học kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt…”

Tuy nhiên, kể từ khi có TTHTCĐ, người dân được tham gia học tập thường xuyên, được xóa mù chữ và được hỗ trợ thực hiện các dự án ở địa phương thì chất lượng cuộc sống của nhân dân đã được nâng lên rõ rệt.

Đến nay cơ cấu kinh tế đã có những chuyển biến tích cực. Những tiến bộ về khoa học kỹ thuật ở các lĩnh vực chăn nuôi, trồng trọt v.v… được áp dụng một cách triệt để. Trong xã đã xuất hiện nhiều mô hình kinh tế vườn – ao -  chuồng – rừng, kinh tế trang trại cho thu nhập hàng trăm triệu đồng một năm. Tỷ lệ hộ nghèo chiếm gần 60% năm 2009, đến nay giảm xuống còn 38%.

Theo kinh nghiệm của ông Phạm Tuấn Vinh, để các TTHTCĐ hoạt động hiệu quả và phát huy được vai trò, nhiệm vụ, thì yếu tố tiên quyết là cần thường xuyên thăm dò, nắm bắt được nhu cầu học tập của người dân để từ đó tổ chức cho họ học tập theo phương châm “cần gì học nấy”.

Nội dung và hình thức học tập cũng cần linh hoạt phù hợp với thực tiễn cuộc sống, sinh hoạt của nhân dân địa phương. Các lớp học không nhất thiết phải tổ chức tại trung tâm mà có thể tổ chức ngay tại thực địa.

Ông Vinh dẫn giải: Nếu tổ chức tập huấn trong chăn nuôi, trồng trọt, lớp học có thể được hình thành trực tiếp tại ruộng, nương, chuồng trại. Ở đó cán bộ khuyên nông, thú y có thể phổ biến, hướng dẫn nông dân về một số kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi theo phương pháp “học đi đôi với hành”.

Cùng chung quan điểm trên, ông Nguyễn Bá Thứ - Phó chủ tịch UBND huyện Bá Thước - chia sẻ: “Các trung tâm học tập cộng đồng cần đáp ứng nhu cầu học tập và đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân địa phương.

Đơn cử như huyện Bá Thước – Một huyện miền núi của tỉnh Thanh Hóa và là một trong 62 huyện nghèo nhất cả nước, do vậy để từng bước nâng cao đời sống kinh tế của người dân địa phương, việc đầu tiên là phải hướng dẫn nhân dân nuôi con gì, trồng cây gì và phát triển ngành nghề gì sao cho phù hợp với đặc thù của địa phương”.

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn đó, các TTHTCĐ của huyện đã đẩy mạnh việc đào tạo nghề ngắn hạn, chuyển giao kỹ thuật cho người địa phương để tạo nguồn lao động có kỹ thuật có tay nghề cho phát triển nông, lâm, ngư nghiệp và công nghiệp, dịch vụ giúp người dân thoát nghèo và góp phần nâng cao chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương.  

Trong 10 năm qua, trung tâm đã mở được hơn 9.000 lớp học với gần 650.000 lượt người tham gia học tập; Trong đó có 342 lớp với 24.800 lượt người được đào tạo nghề ngắn hạn. Đến nay, toàn huyện đã có gần 6.000 người có việc làm ổn định”.

Kinh nghiệm từ thực tiễn

Có thể nói, việc xây dựng các TTHTCĐ nhằm tạo cơ hội học tập cho mọi người để nâng cao chất lượng cuộc sống, phát triển nguồn nhân lực cho cộng đồng; Tạo điều kiện đáp ứng nhu cầu học tập cộng đồng, học tập suốt đời cho mọi người.

Về vấn đề này, bà Phạm Thị Hằng – Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Thanh Hóa - trao đổi: Các TTHTCĐ không chỉ góp phần nâng cao trình độ dân trí cho người dân mà còn là nơi dạy nghề, truyền nghề tại chỗ cho người lao động. Qua đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống vật chất, tinh thần, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.

“Kinh nghiệm từ thực tiễn xây dựng TTHTCĐ ở Thanh Hóa cho thấy, ở nơi nào có sự quan tâm, chỉ đạo kịp thời của cấp ủy Đảng, sự quản lý chặt chẽ của chính quyền và phối của các ban, ngành, đoàn thể thì TTHTCĐ ở nơi đó sẽ hoạt động hiệu quả, phát huy được vai trò và tạo được niềm tin trong quần chúng nhân dân” – Bà Hằng chia sẻ.

Ngoài ra, nếu các trung tâm coi trọng việc xây dựng các chương trình, kế hoạch hoạt động theo hướng mở rộng nội dung, đổi mới hình thức tổ chức học tập thật sự thiết thực, phù hợp với nhu cầu người học nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân thì chất lượng và hiệu quả hoạt động của trung tâm ngày càng cao.

Mặt khác, nếu biết huy động sức mạnh tổng hợp của cộng đồng và xã hội hóa các nguồn lực sẽ góp phần đảm bảo các điều kiện hoạt động của trung tâm được bền vững.

Một trong những giải pháp thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng XHHT và phát triển TTHTCĐ đó là: Công tác tuyên truyền vận động được thực hiện linh hoạt. Đồng thời, tổ chức các phong trào thi đua khuyến học, khuyến tài rộng khắp, sôi nổi, có chiều sâu nhằm cổ vũ, nhân rộng các điển hình tiên tiến, những gương người tốt việc tốt để tạo động lực thi đua trong nhân dân và trong các địa phương” - Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Vương Văn Việt.