Thế giới đã thay đổi chóng mặt trong những thập kỷ qua, trở thành một mảnh đất hoàn toàn phụ thuộc vào công nghệ và sự đổi mới, nhưng cũng khiến nhiều tù nhân cảm thấy "lạc lối" khi họ được trả tự do.
Sau hàng chục năm ngồi tù, Renaldo Hudson phải học cách sử dụng điện thoại thông minh để thích nghi với cuộc sống.
Khi Renaldo Hudson rời Trung tâm Cải huấn Danville vào ngày 2/9/2020, ông đã tươi cười rạng rỡ, bước đi trên con đường của tự do sau 37 năm.
Tuy nhiên, cuộc sống bên ngoài trại giam đã thay đổi chóng mặt. Nó không còn là thế giới mà Renaldo có thể tưởng tượng được vào năm 1983. Ông như bước sang một "hành tinh khác".
"Tôi được cho một chiếc điện thoại của Samsung. Mọi người nói những điều như thể chúng rất đơn giản", Renaldo, lúc này đã 57 tuổi nói. "Nghe này, hãy truy cập trình duyệt của bạn và mở nó lên" Tôi lúc đó tự hỏi: "Trình duyệt là ai?".
Buộc phải học từ những điều căn bản để thích nghi
Renaldo, giống như nhiều người ra tù sau những bản án dài, nhanh chóng nhận ra mình đã bước vào một thế giới mới: Một thế giới phụ thuộc vào công nghệ và sự đổi mới.
Thách thức mà họ phải đối mặt cũng đã tăng lên trong năm qua, khi đại dịch Covid-19 thúc đẩy nhiều lĩnh vực khác của cuộc sống bằng cách đưa chúng lên môi trường trực tuyến.
Năm 1983, khi Renaldo bị bắt giam, chiếc điện thoại di động thời bấy giờ nặng gần 1 kg và lớn hơn cả cục gạch. Mạng Internet thì chưa định hình một cách rõ ràng, và nó cũng hoàn toàn khác so với cách mà chúng ta giao tiếp ngày nay.
"Nó kết nối tôi với thế giới ở một cấp độ mà tôi không thể tưởng tượng được", Renaldo nói.
Renaldo Hudson lần đầu tiên sử dụng phần mềm Zoom trên máy tính.
Soble, giám đốc điều hành của Dự án Nhà tù Illinois cho biết hầu hết những tù nhân chịu bản án trên 30 năm, tới nay đều đã có độ tuổi từ 60 - 70. Điều này khiến họ thực sự không biết bắt đầu từ đâu, thậm chí không thể bật máy tính khi mới về nhà.
Trong khi các cựu tù nhân phải "vật lộn" để thích nghi với nhiều thập kỷ đổi mới của công nghệ đã trôi qua, thì nhiều dịch vụ xã hội và chương trình việc làm nhằm giúp tù nhân tái nhập cộng đồng vẫn chưa ý thức hết được những khó khăn mà họ gặp phải - đó là kiến thức toàn diện về Internet.
Nói cách khác, hệ thống nhà tù giống như việc đưa bạn đi vào một dải thời gian khác.
"Mọi thứ tưởng như nằm trong tầm kiểm soát, nhưng anh bắt đầu bỏ lỡ các cuộc hẹn trực tuyến", Maria Burnett, một luật sư nhân quyền có trụ sở tại Washington kể về những khó khăn khi giúp đỡ John - một cựu tù nhân có bản án trên 20 năm.
Một thí dụ tiêu biểu là khi Maria rất mong đợi được nghe về các cuộc hẹn khám chữa bệnh từ xa của John, nhưng mãi mới nhận ra rằng anh ấy không biết rằng điện thoại của mình phải được kết nối với Wi-Fi hoặc dịch vụ di động để có thể sử dụng.
Tương tự, Maria cũng mong muốn John tham gia các nhóm hỗ trợ tái nhập cảnh trên ứng dụng Zoom, nhưng rồi nhận ra rằng anh không biết đường dẫn kết nối là gì, và do đó không biết mình có thể đến phòng Zoom chỉ bằng cách nhấp vào đường link có sẵn.
Harold Hagerman và Wendell Robinson.
Harold Hagerman, một cựu tù nhân sau khi thụ án hơn 28 năm ở nhà tù Illinois thì cho rằng mình giống như đang ở "thời kỳ đồ đá" khi nhìn thấy tất cả những công nghệ xung quanh.
"Một người bạn của tôi, ngay trong đêm tôi trở về nhà, đã đưa cho tôi chiếc iPhone 11, và tôi không biết phải làm chuyện quái gì với thứ đó", Harold thú nhận.
"Điều đáng sợ là khi bạn cảm thấy ngại, và không muốn tiếp tục hỏi, vì điều đó dường như biến bạn thành gã khờ", Harold nói thêm.
"Họ làm mẫu cho tôi xem nó một lần, và mong tôi hiểu tất cả thứ đó. Nhưng thực tế là tôi chỉ có thể bắt chước lại mà thôi".
Học hỏi từ những cô nhóc, cậu nhóc sống trong "kỷ nguyên số"
Wendell Robinson, người được trả tự do sau 25 năm ngồi tù cho biết mình đã học được những kiến thức cơ bản về công nghệ từ các thành viên gia đình và bạn bè, đặc biệt là những người trẻ tuổi nhất.
Wendell cho biết anh đã gặp cháu trai 2 tuổi của mình, và ngỡ ngàng bởi khả năng sử dụng thiết bị công nghệ của cậu nhóc này.
"Thằng nhỏ này, nó đi loanh quanh, ngậm "ti giả" trong miệng, nhưng đã biết nhấc điện thoại lên và sử dụng như bất kỳ ai", Wendell kể lại.
"Đó là nguồn cảm hứng cho tôi. Giống như việc nghĩ rằng mình sẽ bị anh bạn nhỏ này, một người không thể đọc, thậm chí còn không thể nói chuyện hay đặt được một câu hỏi đầy đủ, vượt qua".
Maria Burnett cũng kể lại rằng một cựu tù nhân do cô quản lý, cũng đã học cách sử dụng ứng dụng Zoom từ đứa cháu gái 9 tuổi.
"Các cháu gái và cháu trai của tôi, những đứa trẻ nhỏ bé, giống như một giáo viên ưu tú nhất khi chúng đến giúp tôi đi những bước đầu tiên", người này nói.
