(GD&TĐ) - Tối 10/9 (giờ Mỹ), Tổng thống Barack Obama có bài phát biểu gửi tới toàn thể nhân dân Mỹ về vấn đề Syria. Vậy là chiến dịch can thiệp quân sự chống lại chế độ của Tổng thống Syria Bashar Assad sẽ không diễn ra trong tương lai gần. Bài phát biểu của Barack Obama đã trở thành món quà sinh nhật vô giá dành cho Tổng thống Syria Bashar Assad - người vừa tròn 48 tuổi vào ngày 11/9.
Những mâu thuẫn đáng kinh ngạc
Có vẻ như Tổng thống Mỹ không theo kịp những biến động chóng mặt xung quanh câu chuyện Syria. Barack Obama thừa nhận: “Chỉ trong hai ngày qua, vấn đề Syria có những thay đổi lớn”. Đó là việc Nga bất ngờ đề nghị chuyển giao toàn bộ vũ khí hóa học của Syria cho cộng đồng quốc tế kiểm soát, tiến tới tiêu hủy chúng. Theo Barack Obama thì đây là “một tín hiệu đáng khích lệ” nhưng cũng không quên cảnh báo rằng “còn quá sớm để khẳng định những đề xuất này sẽ thành công”. Dư luận đặt câu hỏi: Nếu cho rằng “còn quá sớm” thì Tổng thống Mỹ nhắc lại điều đó làm gì? Đôi khi, trên thực tế tốt hơn cả là im lặng.
Có điều, ngày thứ Năm (12/9), cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tại Geneva đã được ấn định. Kết quả cuộc gặp quan trọng này sẽ làm rõ hơn hai vấn đề mà dư luận đang còn nghi ngại: Liệu các bên có tin tưởng nhau? Liệu sáng kiến chuyển giao toàn bộ vũ khí hóa học của Syria cho cộng đồng quốc tế có thể thực hiện?
Tuy nhiên, bài phát biểu 16 phút trên truyền hình của Barack Obama được đánh giá là đầy mâu thuẫn. Các Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa (John McCain và Lindsey Graham) một lần nữa phải thốt lên: “Barack Obama không có chiến lược hành động rõ ràng trong vấn đề Syria”. Họ tỏ vẻ hối tiếc. Hơn ai hết, John McCain cho rằng “chế độ bạo tàn” Bashar Assad nhất thiết phải bị tiêu diệt và vụ sử dụng vũ khí hóa học kinh hoàng hôm 21/8 như một “cơ hội tốt nhất” để giải quyết vấn đề này.
Bàn về quyết định hoãn tấn công Syria của Barack Obama, bình luận viên Julia Ioffe của tờ New Republic cho rằng Barack Obama đã bị V.Putin lừa. Theo Julia Ioffe, việc thu thập tất cả các đơn vị vũ khí hóa học ở Syria là vô cùng khó khăn. Trong khi đó, khoảng thời gian đàm phán với Nga và Syria đủ để Bashar Assad có thể đè bẹp lực lượng nổi dậy. Julia Ioffe kết luận, giải pháp này không phải là “ánh sáng từ cuối đường hầm”.
 |
| Tổng thống Barack Obama phát biểu trước nhân dân Mỹ về Syria |
Sự thất vọng
Phe đối lập ở Syria choáng váng. Thổ Nhĩ Kỳ và các chế độ quân chủ ở vùng vịnh như Qatar, Ả Rập Xê Út - những “Mạnh Thường Quân” ngày đêm “hà hơi tiếp sức” cho phe nổi dậy Syria thất vọng đến não nề. Theo các nhà phân tích, thời gian không còn nhiều. Nếu Bashar Assad có thể tiếp tục ngồi trên chiếc ghế Tổng thống Syria đến tháng 7/2014, ông sẽ ra đi với tư cách của người chiến thắng.
Tuy nhiên, dư luận thế giới và cả ở Mỹ đa số phản đối cuộc tấn công quân sự như một giải pháp đối với Syria. Và những người phản chiến ở Mỹ cảm thấy thất vọng vì Barack Obama không hoàn toàn từ bỏ ý tưởng tấn công quân sự. Theo họ, những rủi ro của cuộc chiến là quá lớn. Thứ nhất, những nạn nhân mới của nó chắc chắn sẽ là dân thường.
Thứ nữa, nó kích thích những kẻ khủng bố tấn công các đại sứ quán của Mỹ, kể cả các mục tiêu trong lòng nước Mỹ. Trong bài phát biểu trước toàn thể nhân dân Mỹ, Barack Obama khẳng định Mỹ “không phải là một cảnh sát quốc tế”, vậy tấn công vào một nước không mấy liên quan đến họ như Syria để làm gì? Ấy là chưa kể cuộc tấn công này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran - đồng minh thân cận của Syria.
Theo điều tra xã hội học của CNN/ORC, quyết định hoãn tấn công Syria của Barack Obama được 61% người Mỹ ủng hộ, 37% chống.
Quyết định hoãn tấn công Syria của Mỹ như một động lực khích lệ quân chính phủ Bashar Assad xông lên tiêu diệt kẻ thù. Ngày 11/9, quân chính phủ đã đánh tan quân nổi dậy để tiến vào thị trấn Maalula gần thủ đô Damascus. Nói như các nhà phân tích thì quyết định này chẳng khác gì món quà vô giá của Tổng thống Mỹ Barack Obama dành cho Tổng thống Syria Bashar Assad nhân sinh nhật thứ 48 của ông.
Duy Long (TH)
