Những bí ẩn khảo cổ học chưa có lời giải

Ngọn đèn nến Paracas. Geoglyph là một hình vẽ khổng lồ trên mặt đất. Nổi tiếng nhất trong số chúng phải kể đến các đường kẻ Nazca nằm trên sa mạc ở Peru. Tuy nhiên, cách đó không xa, khoảng 200 km, tính từ đồng bằng Nazca, còn có một Geoglyph thậm chí còn bí ẩn hơn.

Biểu tượng ngọn đèn nến Paracas được phát hiện trên sườn đồi tại vịnh Pisco, phía đông Peru. Đây là một geoglyph với chiều ngang lên tới 180 m. Mặc dù có vị trí rất gần với đường kẻ Nazca, tuy nhiên chúng không phải do người Nazca tạo ra.

Các đồ gốm cổ phát hiện ở đây có niên đại từ năm 200 trước Công nguyên, nhiều khả năng hình vẽ này xuất phát từ nền văn hóa Paracas. Người dân địa phương xem ngọn đèn nến Paracas như cây gậy quyền trượng của vị thần sáng tạo thời cổ đại Viracocha. 

Nhưng nhiều người khác lại đề xuất một ý tưởng có vẻ thực tế hơn. Hình vẽ này nằm ở trên đồi, có góc cạnh và kích thước đủ lớn để có thể quan sát từ khoảng cách 20 km tính từ bờ biển, vì vậy đây là cột mốc chỉ đường cho các thủy thủ. Ảnh: Ibtimes.

Biểu tượng ngựa trắng Uffington. Biểu tượng ngựa trắng Uffington có chiều dài 114 m nằm trên ngọn đồi gần Uffington, một ngôi làng nhỏ ở Oxfordshire, Anh. Nó được tạo ra bằng cách đào những rãnh sâu và lấp đầy bằng đá phấn vụn.

Hình ảnh này trông giống như các hình vẽ trên đồng tiền cổ thời kỳ đồ đồng. Gần đó là các gò chôn cất thời kỳ đồ đá mới, chúng được tái sử dụng cho đến thời kỳ Saxon, khiến một số người cho rằng hình ảnh con ngựa trắng không lâu đời như suy nghĩ trước đây.

Trên tạp chí Travel Journal, năm 1677, Thomas Baskerville là người đầu tiên ghi lại con ngựa được người dân địa phương lưu giữ trong tình trạng tốt. 

Theo truyền thuyết, đây là nơi thánh George đã giúp họ trừ diệt một con rồng hung ác, máu chảy ra thành hình con rồng, khiến cỏ không thể nào mọc lên được. Cho đến nay, nguồn gốc thực sự của biểu tượng ngựa trắng Uffington vẫn là một bí ẩn, đang chờ các nhà khoa học khám phá. Ảnh: hows.org.uk.

Cuốn sách cổ Liber linteus Zagrabiensis. Tiếng Latin còn gọi là “Linen Book of Zagreb”. Đây là đoạn văn bản dài nhất viết bằng tiếng Etrusca, một loại ngôn ngữ có tầm ảnh hưởng rất lớn trên thế giới, nhưng đã bị thất truyền khi tiếng Latin xuất hiện. Hiện nay, chỉ còn một số tài liệu cổ đề cập đến nó và phần lớn nội dung cuốn sách vẫn chưa được dịch.

Từ những gì có thể thu thập từ cuốn sách, người ta cho rằng đây là một cuốn lịch về lễ nghi, ban đầu được cho là cuốn sách viết về lễ nghi an táng. Điều đáng ngạc nhiên là tài liệu cổ này vẫn còn tồn tại tới ngày nay mặc dù nó có nguồn gốc từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên. Chất liệu của cuốn sách làm từ vải lanh, loại vải sử dụng để bọc xác ướp thời Ai Cập cổ đại. Ảnh: SpeedyGonsales/Wikimedia.

Tranh vẽ trên đá. Nhiều nền văn hóa cổ xưa ở Mỹ vẫn còn chứa đựng vô số điều bí mật, và một cách để giải mã chúng là nghiên cứu những bức tranh vẽ trên đá.

Khu vực gần dòng sông Tecos thuộc bang Texas (Mỹ) có nhiều bức tranh cổ, trong đó bức “White Shaman” được xem là lâu đời nhất và có liên quan đến một tôn giáo thời cổ đại đã biến mất. Bức tranh dài khoảng 7 m, có niên đại cách đây 4.000 năm. 

Có nhiều tranh cãi về ý nghĩa xung quanh bức tranh vẽ trên đá này. Hầu hết các nhà khảo cổ học cho rằng tác phẩm nghệ thuật miêu tả năm nhân vật trong trận chiến hoặc một nghi lễ trong trận chiến nào đó, tuy nhiên số khác lại tin họ đang giao tiếp với thế giới tâm linh. Ảnh: National Parks Service.

Các đường kẻ Sajama. Bất cứ ai có ấn tượng với những đường kẻ Nazca và ngọn đèn nến Paracas ở Peru nên tìm hiểu thêm về các đường kẻ Sajama ở Bolivia. Sajama bao gồm hàng ngàn đến hàng chục ngàn đường kẻ khác nhau rộng từ một đến ba mét và chiều dài có thể lên tới 18 km, diện tích chúng bao phủ gần 7,5 km vuông, lớn hơn đường kẻ Nazca nổi tiếng 15 lần.

Hiện có rất ít nghiên cứu về các đường kẻ Sajama, quá trình đánh giá quy mô thực sự của chúng gặp nhiều khó khăn.

Gần đây, với sự giúp đỡ của ảnh vệ tinh, con người bắt đầu nghiên cứu kỹ lưỡng hơn về chúng. Mặc dù chạy qua khá nhiều địa hình gồ ghề và vật cản tự nhiên, nhưng những đường kẻ này vẫn thẳng một cách đáng kinh ngạc. Không có tư liệu ghi chép gì liên quan đến Sajama, nhiều khả năng chúng thuộc về thời tiền sử, được xây dựng bởi vô số các thế hệ.

Mục đích tạo ra các đường kẻ đến trên vẫn còn là điều bí ẩn. Chúng có thể là các đường chỉ dẫn, đánh dấu địa điểm chôn cất hoặc mang ý nghĩa nào đó về thiên văn học. Ảnh: University of Pennsylvania.