Nhà tôi có đặc biệt hơn một chút vì thuộc vào loại “tam đại đồng đường” (ba thế hệ chung một nhà). Tôi (tuổi Thìn) có người em gái họ lớn hơn một tuổi (tuổi Mão) nên học xong là để lại sách giáo khoa cho tôi. Bản thân người em gái họ ấy cũng được nhận lại sách giáo khoa từ người anh họ hơn một tuổi (tuổi Dần).
Tính ra, tôi được hưởng lợi nhiều nhất vì ba mẹ tôi đỡ phải bỏ tiền ra mua sách giáo khoa. Tuy nhiên, khi sách giáo khoa đến tay tôi thì bìa sách cũng đã cũ. Vậy là ba tôi liền bọc lại bằng những tờ giấy báo.
Tôi đọc được những bài báo đầu tiên trong đời mình chính là từ kỷ niệm ấy. Khi đã biết đọc võ vẽ, tôi thường đọc những bài viết trên tờ báo bọc bìa sách giáo khoa. Nhà tôi chưa có radio, chưa có tivi nên tôi “đói thông tin” lắm! Chỉ là một cậu học sinh tiểu học nhưng không hiểu sao tôi lại rất thích đọc báo.
Hệ thống loa phường vẫn chưa hoàn chỉnh nên khu phố tôi chưa có loa. Tôi còn nhớ khi họp tổ dân phố, nhiều đại diện hộ gia đình đã đứng dậy đề nghị chính quyền nên lắp loa tại khu phố để bà con được nghe các chương trình của Đài Tiếng nói Việt Nam và đài truyền thanh địa phương.
“Đói ăn, khát uống”. Tôi nhớ khi anh hàng xóm mua báo về đọc, tôi lại lân la xin để đọc “ké”. Nhưng khoảng hai ba lần, người ta cảm thấy khó chịu và từ chối cho mượn.
Khi lên học cấp hai và cấp ba, tôi đi làm thêm để phụ giúp ba mẹ. Sở thích đọc báo giấy vẫn không giảm trong tôi! Tôi quan niệm, cái đói về vật chất tuy rất quan trọng nhưng có thể nhịn chứ cái đói về tinh thần thì không thể nhịn được.
Bởi vậy, tôi thường đến chợ gần nhà, mua những tờ báo cũ để đọc. Những tờ báo đó mấy mệ, mấy o tiểu thương dùng làm giấy gói đồ nên bán cũng rẻ. Thôi thì “cũ người, mới ta”, tôi cố gắng đọc những thông tin mới lạ dành cho mình.
Thời sinh viên, tôi ít đọc báo giấy hơn vì dành thời gian vào thư viện đọc sách. Một phần, lúc đó báo online xuất hiện nhiều nên tôi thường đọc trên máy tính kết nối Internet, rồi sau này là trên smartphone. Một điều nữa là khi nhà có tivi, radio, tôi cũng ít đọc báo giấy hơn.
Tuy nhiên, trong tâm thức của mình, tôi thầm cảm ơn những tờ báo giấy và cả những trang báo online mà tôi từng đọc. Không chỉ chia sẻ kiến thức đến với mọi người, những tờ báo này còn truyền bá mơ ước cho một xã hội phát triển hơn, tốt đẹp hơn.
Tuy nhiên, trước sự thay đổi về công nghệ như hiện nay và tài nguyên gỗ (để làm giấy) ngày càng ít đi thì việc các báo chuyển dần từ báo giấy sang báo online là một xu thế bắt buộc.
Xu thế hiện nay là nhiều cuốn sách không tái bản nữa vì đã có bản online trên mạng. “Sách báo” đi liền nhau nên báo chí cũng có sự tương tự. Nhiều tờ báo hiện nay cũng có thêm nhiều chuyên mục trên báo online dựa trên nền tảng YouTube, mạng xã hội… lôi cuốn bạn đọc mà báo giấy không thể có.
Thực tế, trên thế giới, báo giấy đang chứng kiến đà lao dốc. Nhiều tờ báo lớn của Mỹ tồn tại hàng trăm năm vẫn phải đứng trước sức ép đóng cửa hay cắt giảm nhân viên khi doanh thu bán báo và quảng cáo sụt giảm mạnh.
Lịch sử cho thấy, sự xuất hiện của truyền hình vào những năm 1950 cũng từng làm suy giảm của các tờ báo in. Nhưng sự bùng nổ của Internet trong những năm 1990 đã tăng phạm vi lựa chọn phương tiện truyền thông có sẵn cho người đọc.
Nên tôi nghĩ: Những tờ báo giấy, nếu một ngày nào đó trong tương lai, chúng ta chỉ được nhìn thấy chúng trong các viện bảo tàng thì điều đó cũng là một tất yếu!
