Giữ vững nền nếp giáo dục vùng cao
Xã Nậm Nèn (tỉnh Điện Biên) được thành lập trên cơ sở sáp nhập hai xã Nậm Nèn và Huổi Mí. Những năm qua, chính quyền xã đã xác định giáo dục là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược phát triển. Từ định hướng đó, toàn bộ hệ thống chính trị được kiện toàn, mạng lưới trường lớp được sắp xếp phù hợp điều kiện thực tế, tạo môi trường học tập ổn định cho học sinh vùng cao. Hiện toàn xã có 6/6 trường đạt chuẩn quốc gia, đạt tỉ lệ 100%, khẳng định những bước tiến vững chắc trong công tác giáo dục giữa điều kiện còn nhiều khó khăn.
Cơ sở vật chất được đầu tư mạnh, số phòng học kiên cố đạt trên 76%, giáo viên được bồi dưỡng thường xuyên và trang thiết bị dạy học được bổ sung kịp thời. Nhờ đó, các hoạt động giáo dục duy trì ổn định, chất lượng đại trà và sự tiến bộ của học sinh ngày càng rõ nét. Đặc biệt, xã đã duy trì chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập tiểu học mức độ 3 và phổ cập THCS mức độ 3, qua đó bảo đảm quyền học tập của trẻ em ở mọi bản, mọi nhóm dân tộc.
Hằng năm, xã còn chủ động huy động các nguồn lực hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, tạo điều kiện để các em bám trường, bám lớp. Những nỗ lực này đã góp phần làm giảm đáng kể tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng vốn là thách thức lớn ở khu vực miền núi.
Cộng đồng chung tay xóa mù chữ
Là địa bàn có hơn 7.500 nhân khẩu, đa phần là đồng bào dân tộc thiểu số, Nậm Nèn từng đối mặt với nhiều hạn chế về dân trí và nhận thức. Tuy nhiên, nhờ sự vào cuộc của chính quyền cùng sự đồng thuận của nhân dân, phong trào học tập trong cộng đồng ngày càng lan tỏa sâu rộng. Các lớp xóa mù chữ, lớp giáo dục thường xuyên được duy trì tại nhiều bản, thu hút cả người cao tuổi, phụ nữ và lao động tự do tham gia.
Ông Lò Văn Vấn – Trưởng bản Nậm Cút cho biết sự thay đổi trong nhận thức của người dân là yếu tố quan trọng nhất: “Bà con trước kia còn ngại học chữ vì bận mưu sinh hoặc nghĩ rằng lớn tuổi rồi không cần biết chữ. Nhưng giờ ai cũng hiểu rằng biết chữ giúp mình đọc được hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, làm giấy tờ, nhận diện thông tin xấu độc. Nhờ cán bộ xã và giáo viên vận động thường xuyên, nhiều người chủ động đăng ký đi học, không còn tâm lý e ngại như trước”, ông chia sẻ.
Từ những lớp học nhỏ ở nhà văn hóa bản đến các lớp học buổi tối, giáo viên phải vượt đường rừng, suối để gặp gỡ từng người dân, kiên trì giải thích lợi ích của việc biết chữ. Nhờ sự bền bỉ đó, xã đã đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2, một thành quả không dễ có đối với địa bàn vùng cao còn nhiều khó khăn trong giao thông, điều kiện kinh tế và trình độ dân trí.
Ngoài các lớp xóa mù, xã còn chú trọng duy trì hoạt động của các mô hình học tập suốt đời tại cộng đồng, giúp người dân tiếp cận kiến thức về pháp luật, sản xuất nông nghiệp, chăm sóc sức khỏe, nuôi dạy con cái và kỹ năng phòng tránh rủi ro thiên tai. Những kiến thức này góp phần thiết thực nâng cao chất lượng cuộc sống và xây dựng cộng đồng học tập bền vững.
Đầu tư hạ tầng, tạo nền tảng nâng cao dân trí
Song song với công tác xóa mù chữ, Nậm Nèn tiếp tục quan tâm phát triển hạ tầng văn hóa – xã hội nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập của người dân. Trên địa bàn xã hiện có 8 nhà văn hóa bản cùng một Nhà văn hóa đa năng tại trung tâm xã, đóng vai trò là những “điểm tụ hội tri thức”, nơi diễn ra hoạt động dạy học cộng đồng, sinh hoạt văn hóa và phổ biến kiến thức. Ở những bản khó khăn, đây cũng là địa điểm tổ chức các lớp ghép, giúp người lớn tuổi thuận tiện tham gia học tập mà không phải đi xa.
Ngoài ra, xã đã đầu tư và huy động nhiều nguồn lực nhằm nâng cấp giao thông, đường vào bản, trường học và hệ thống điện – nước. Tỷ lệ đường thôn bản được bê tông hóa đạt hơn 82%, 95% người dân được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Việc cải thiện điều kiện hạ tầng không chỉ nâng cao đời sống mà còn hỗ trợ trực tiếp cho giáo dục khi học sinh đến trường an toàn, thuận tiện hơn, còn người dân dễ dàng tham gia các lớp xóa mù vào buổi tối.
Trong những năm qua, Nậm Nèn đã sử dụng hiệu quả nguồn vốn từ các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021–2025, giúp đổi thay diện mạo xã vùng cao. Việc phát triển hạ tầng đồng bộ được xem là điều kiện then chốt để duy trì sĩ số, nâng cao chất lượng dạy – học và thúc đẩy phong trào học tập suốt đời trong cộng đồng.
Hướng tới mục tiêu nâng cao dân trí bền vững
Dù đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, chính quyền và nhân dân Nậm Nèn vẫn xác định nâng cao dân trí là nhiệm vụ lâu dài. Trong giai đoạn 2025–2030, xã đặt mục tiêu tiếp tục giữ vững chuẩn phổ cập giáo dục, nâng cao chất lượng xóa mù chữ, mở rộng các khóa học dành cho người trưởng thành, đồng thời đẩy mạnh đào tạo nghề gắn với nhu cầu thực tiễn của người dân địa phương.
Việc nâng tỉ lệ lao động qua đào tạo lên 600 lượt người trở lên, khuyến khích thanh niên tham gia các lớp nghề ngắn hạn, phổ biến kiến thức khoa học kỹ thuật cho nông dân và tăng cường chuyển đổi số trong quản lý giáo dục đang là những nhiệm vụ cụ thể được đặt ra. Song song với đó, xã tiếp tục vận động các đoàn thể, trường học và trưởng bản phát huy vai trò nòng cốt trong tuyên truyền, vận động người dân tham gia học chữ, học nghề.
Những chuyển biến rõ nét trong nhận thức của người dân như chia sẻ của ông Lò Văn Vấn đang tạo ra động lực mạnh mẽ để Nậm Nèn phấn đấu trở thành địa phương phát triển bền vững, nơi tri thức không chỉ là mục tiêu mà còn là động lực để mỗi người dân thoát nghèo, vươn lên xây dựng cuộc sống mới.
