 |
| GS.Ngô Bảo Châu, người được kỳ vọng sẽ đem lại giải thưởng Fields danh giá cho Việt Nam. Ảnh: gdtd.vn |
Ngày 13/8 vừa qua, Nhà toán học Việt Nam – GS.Ngô Bảo Châu đã lên đường đến thành phố Hyderabad, Ấn Độ để tham dự Hội nghị Toán học thế giới (diễn ra từ ngày 19 đến 27/8). GS.Ngô Bảo Châu cho biết: Các Đại hội Toán học thế giới từ trước đến nay, đa số nhà khoa học dưới 40 tuổi được mời báo cáo toàn thể ở Đại hội đều được trao Giải thưởng Fields tại Đại hội đó. Lần này chỉ có hai nhà khoa học, tôi và một người Brazil, dưới 40 tuổi được báo cáo tại phiên toàn thể.
Rất nhiều người tiên đoán Ngô Bảo Châu sẽ được trao giải thưởng Fields năm nay, ngay cả các mạng xã hội của Trung Quốc cũng xôn xao tiên đoán nhà toán học thứ 49 trên toàn thế giới sẽ được giải thưởng Fields danh giá chính là nhà Toán học Việt Nam mang tên Ngô Bảo Châu.
Một trong những thành tựu chính đưa GS.Ngô Bảo Châu đến với Hội nghị Toán học thế giới và đến gần giải thưởng Fields chính là anh đã cùng người thầy của mình, GS. Laumon chứng minh được Bổ đề cơ bản cho các nhóm Unita, kết quả này có thể dẫn tới việc chứng minh nhiều định lý quan trọng khác của đại số học. Công trình này đã được tờ The Time của Mỹ bình chọn là 1 trong 10 sự kiện khoa học năm 2009. Đây là công trình được đánh giá mang tính đột phá vì kết nối được hai lĩnh vực của toán học là số học và hình học, đồng thời đã chứng minh được điều mà nhiều nhà toán học nổi tiếng trên thế giới không thể giải quyết được trong suốt 30 năm qua. Cũng từ giải thưởng này, ở tuổi 32, Ngô Bảo Châu cùng nhà toán học người Pháp Gérard Laumon đã được Viện Toán học Clay trao tặng giải thưởng tại Đại học Harvard.
Hiện, GS.Ngô Bảo Châu là giáo sư của trường ĐH Chicago (Mỹ). Công việc chính của anh tại trường ĐH này là tổ chức những nhóm nghiên cứu trẻ, đào tạo nghiên cứu sinh trong chuyên ngành mình làm việc. Ngoài ra, anh cũng tham gia một số công việc khác như làm biên tập cho một số báo quốc tế, tổ chức các mạng lưới Toán học và tham Tổ chức hợp tác Toán học Pháp - Việt Nam...
Có thể nói, cái tên Ngô Bảo Châu những năm gần đây được nhắc đến rất nhiều. Anh sinh năm 1972, là con một của Giáo sư, Tiến sĩ khoa học cơ học Ngô Huy Cẩn và Phó Giáo sư, Tiến sĩ dược học Trần Lưu Vân Hiền. Ngay từ những năm THCS, Ngô Bảo Châu đã được học tại các lớp chuyên toán của Hà Nội đặt tại Trường Trưng Vương. Lên bậc THPT, Ngô Bảo Châu thi đỗ vào Khối phổ thông chuyên Toán Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội (nay là Khối THPT chuyên Toán - Tin Trường ĐH Khoa học tự nhiên – ĐHQGHN). Khi mới 16 tuổi, Châu đã lọt vào đội tuyển học sinh giỏi toán Việt Nam đi thi Olympic Toán quốc tế tại Canberra, thủ đô Australia giành ngay huy chương vàng với số điểm tuyệt đối 42/42. Ngay năm sau, Châu giành được tấm huy chương vàng thứ 2 Olympic Toán quốc tế tại tại CHLB Đức, trở thành người Việt Nam đầu tiên giành 2 Huy chương Vàng Olympic Toán quốc tế.
Sau đó, GS Ngô Bảo Châu đã có 17 năm học tập và làm việc tại ĐH Paris 13, ĐH Paris 11 là hai trường ĐH nổi tiếng của Pháp. Anh cũng đã từng làm việc tại IAS Princeton và tại IHES của Pháp, Viện Toán Max-Planck của Đức. Đã đến báo cáo khoa học tại nhiều viện và trường nổi tiếng của thế giới.
Với những thành tích đạt được ở nước ngoài, năm 2005, Ngô Bảo Châu được Nhà nước ta đặc cách phong hàm Giáo sư tại Việt Nam. Anh được Hội đồng Chức danh giáo sư Nhà nước đặc cách phong Giáo sư với 100% số phiếu khi mới 33 tuổi mà không cần phải qua chức danh Phó Giáo sư. Cho đến nay, Ngô Bảo Châu vẫn là người trẻ tuổi nhất được phong học hàm Giáo sư ở Việt Nam.
Gần 20 chục năm xa quê hương, sống và làm việc ở những nơi hoa lệ nhưng anh vẫn giữ quốc tịch Việt Nam. Trái tim anh luôn hướng về quê hương.
Chuyến về nước đầu tháng 8 này, GS.Ngô Bảo Châu đã được Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đến thăm thân mật tại gia đình. Tại đây, Phó Thủ tướng đã ngỏ lời mời anh về làm Viện trưởng hoặc Viện trưởng danh dự của Viện Nghiên cứu & đào tạo cấp cao về Toán. GS.Ngô Bảo Châu khẳng định, anh sẽ về nước thường xuyên hơn, trong thời gian dài hơn để tham gia lãnh đạo Viện nghiên cứu & đào tạo cấp cao về Toán. GS.Châu kỳ vọng sẽ tổ chức được những nhóm nghiên cứu mới, những nhóm làm việc trẻ, mới vào nghề, có hăng say khoa học tại Viện Toán này. Đây cũng là công việc mà anh đang làm tại ĐH Chicago.
Ngày 17/8, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2010-2020. Như vậy, với sự quyết tâm của Chính phủ, sự cố gắng của toàn thể cộng đồng các nhà toán học Việt Nam ở trong và ngoài nước và sự đóng góp của những ngọn cờ đầu như GS Ngô Bảo Châu, chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng vào vị trí thứ 40 của Toán học Việt Nam trên bản đồ Toán học thế giới vào năm 2020.
Và, không còn nhiều giờ nữa, tên chủ nhân của giải thưởng Fields sẽ được xướng lên tại Đại hội toán học thế giới. Chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng, vinh dự vô cùng to lớn này sẽ thuộc về một cái tên Việt Nam là Ngô Bảo Châu.
Hiếu Nguyễn
