(GD&TĐ) - Triển khai thí điểm từ năm 2012 với 5 trường, đến năm học này, TPHCM có thêm 5 trường thực hiện chương trình dạy Toán và các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh. Hiệu quả của chương trình là rất rõ nét, tuy nhiên những khó khăn và thách thức đặt ra cho các trường, đặc biệt là đội ngũ giáo viên (GV) cũng không hề nhỏ.
 |
| GV người nước ngoài giảng dạy bằng tiếng Anh |
Các trường đang tự “bơi”
Theo ông Lê Hồng Sơn, Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM, việc thí điểm dạy Toán và các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh là nhằm nâng cao năng lực ngoại ngữ cho học sinh. Việc tổ chức dạy và học không tạo căng thẳng cho học sinh bởi đó là hình thức tự chọn, không dùng kết quả để đánh giá kết quả học tập hằng năm. Học sinh nào có khả năng thì đăng ký học. Hiện nay toàn TP có 45 lớp với hơn 1.600 học sinh đang theo học chương trình này với thời lượng tối đa 2 tiết/tuần.
Mục tiêu đặt ra là rất rõ ràng: Nâng chuẩn ngoại ngữ cho HS và GV, hướng đến xây dựng một nền giáo dục tiên tiến và hội nhập. Tuy nhiên, do chưa có một chuẩn chương trình nên năm học qua, việc tổ chức dạy Toán và các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh được các trường thực hiện theo kiểu mạnh ai nấy làm - từ chương trình cho đến đội ngũ GV.
Ví dụ, tại trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (Q.3), từ khi triển khai thí điểm chương trình, GV phải tự nghiên cứu các tài liệu, tự bồi dưỡng tiếng Anh để dạy. Giáo trình trường này đang áp dụng là giáo án được soạn trên cơ sở sách của Úc đối với môn Toán; sách của Úc và Mỹ đối với môn Vật lý.
Bà Phạm Thị Lệ Nhân, hiệu trưởng trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, cho biết: Việc xây dựng và tổ chức chương trình này thu hút sự quan tâm rất lớn của học sinh và phụ huynh. Số lượng học sinh có nhu cầu học rất đông, nhưng nhà trường không dám mở nhiều vì không có GV cho chương trình. Do đó, năm học vừa qua chúng tôi chỉ dám mở mỗi lớp/khối. Năm học tới, khi Sở thống nhất được khung giáo trình chuẩn, nguồn GV cũng được Sở giới thiệu thì chúng tôi mới dám mở thêm.
Cô Lệ Nhân phân tích: Để học Toán và các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh, học sinh phải có nền kiến thức cơ bản về tiếng Anh. Do vậy, thường thì những học sinh ở lớp tăng cường tiếng Anh hay những học sinh có khả năng ngoại ngữ tốt mới “dám” đăng ký học. Ở khối 6 và 7, mỗi tuần, các em có 1 tiết học Toán bằng tiếng Anh. Khối 10, các em có 2 tiết Toán, 2 môn khác là Vật lý và Hóa học cũng học bằng tiếng Anh. Để có được kết quả đó, trường đã chuẩn bị từ năm 2008. Do đó, ngoài việc trang bị một số điều kiện cơ sở vật chất hiện đại, các trường rất cần sự hỗ trợ từ Sở GD&ĐT về nguồn GV và giáo trình lẫn kinh phí.
Tương tự, trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (Q.5) cũng phải tự đào tạo nguồn GV cho mình, còn giáo trình thì cũng do đội ngũ sư phạm nhà trường mày mò xây dựng. Ông Trần Đức Huyên, Phó hiệu trưởng nhà trường, chia sẻ: Việc đầu tư cơ sở vật chất, phòng ốc đối với trường không đến nỗi quá khó khăn. Nhưng về nguồn GV và chương trình thì trường cũng gặp chút ít khó khăn trong thời gian đầu.
Khi đưa chương trình vào triển khai thí điểm, nhà trường gần như không có nguồn GV. Vì thế, trường phải mời GV nước ngoài đào tạo cho GV cơ hữu và “đọc” giáo trình giảng dạy để GV của trường làm quen. Đến nay, về cơ bản chúng tôi đã đáp ứng được đầy đủ các tiêu chí (GV, giáo trình, cơ sở vật chất) để thực hiện chương trình. Ngoài khó khăn về các mặt trên, nhiều trường cũng cho rằng hạn chế về kinh phí để thực hiện chương trình (biên soạn, mời GV thỉnh giảng) cũng đang khiến không ít trường gặp khó.
Vượt qua những điều đó, hiệu quả mang lại cho học sinh là khá đậm nét. Đánh giá bước đầu, cô Trần Thị Hương- GV Toán trường THPT Bùi Thị Xuân (Q.1) cho rằng: Với học sinh, thông qua việc học Toán và các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh thì khả năng ngoại ngữ của các em được nâng lên rất nhiều. Nhiều em chỉ sau một năm theo học chương trình đã có thể tiếp cận các tài liệu bằng tiếng Anh ở cùng trình độ. Môi trường học tập hoàn toàn bằng tiếng Anh cũng giúp cho các em rất nhiều trong giao tiếp, ứng xử, tôi thấy các em tự tin rất nhiều với vốn ngoại ngữ của mình.
 |
| HS trường THPT Lê Quý Đôn - TPHCM trong giờ học |
Cần có chuẩn chương trình và nguồn GV
Không chỉ thiếu nguồn GV, việc dạy các môn khoa học bằng tiếng Anh còn chưa có quy chuẩn cụ thể nào. Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai do có mối quan hệ giao lưu với một trường THPT tại Úc, nên được trường bạn cung cấp giáo trình. Trường THPT Lương Thế Vinh (Q.1) chủ yếu dựa vào nguồn tài liệu được sử dụng phổ biến tại Mỹ. Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong thì dựa theo sách giáo khoa VN và tham khảo chương trình của một số nước nói tiếng Anh…
Chính vì thế, tại hội thảo mới đây về “Giảng dạy các môn Toán và khoa học bằng tiếng Anh” do Sở GD&ĐT TP.HCM tổ chức, hiệu trưởng các trường đã kiến nghị sử dụng bộ giáo trình của Cambridge (Anh). Bởi theo các trường, với việc thực hiện chương trình thí điểm trên, ngoài việc đầu tư trang thiết bị cơ sở vật chất (các trường có thể làm) thì việc xây dựng chương trình và tuyển dụng nguồn GV cho các trường cần phải được thống nhất và đồng bộ, nhằm có một chuẩn đánh giá chính xác.
Cô Nguyễn Thị Thu Cúc, hiệu trưởng trường THPT Gia Định (Q. Bình Thạnh) đánh giá: Học sinh Việt Nam phần đông vẫn còn yếu ngoại ngữ. Do vậy, thông qua việc dạy Toán và các môn khoa học tự nhiên bằng tiếng Anh để nâng cao năng lực ngoại ngữ cho học sinh là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, Sở GD&ĐT cần có hướng dẫn để các trường có chung một hướng đi, tránh tình trạng mỗi nơi một cách làm.
Hiện nay, việc xây dựng nguồn GV cho các trường chủ yếu thực hiện qua 3 giải pháp chính sau: Trường có thực hiện thí điểm chương trình trên hợp đồng thỉnh giảng GV các trường khác, hoặc GV bản ngữ từ các trung tâm; bên cạnh đó trường có thể gửi GV theo học các khóa bồi dưỡng có cấp bằng chứng nhận do tổ chức EMG thực hiện dưới sự ủy nhiệm của ĐH Cambridge.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, các nguồn cung ứng GV trên cũng vẫn rất hạn chế. TS Nguyễn Đông Hải, Phó giám đốc Trung tâm Ngoại ngữ và Bồi dưỡng văn hóa song ngữ (NSETC) cho biết: NSETC hiện là một trong số rất ít các đơn vị đang đào tạo GV cung cấp cho các trường THPT tổ chức dạy Toán và các môn khoa học bằng tiếng Anh. Hiện tại, trung tâm mới đào tạo xong 8 GV môn Vật lý giảng dạy được bằng tiếng Anh, còn 60 học viên đang học tập tại trung tâm với các môn Toán, Hóa thì trình độ cũng rất khác nhau.
Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Hồng Sơn, Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM thừa nhận: Trong những năm qua, các trường hầu như tự soạn giáo án, đào tạo GV cơ hữu theo nhu cầu của từng trường. Vì vậy, chương trình và phương pháp dạy ở mỗi trường mỗi khác, gây khó khăn cho việc đánh giá chất lượng khách quan của chương trình. Chương trình đang trong giai đoạn thí điểm nên Sở GD-ĐT chưa có kế hoạch thống nhất.
| Từ năm học này, Sở GD&ĐT TPHCM sẽ nghiên cứu lựa chọn chương trình chung để triển khai tại 10 trường THPT. Từ đó tiến hành đánh giá, kiểm tra cũng như cấp chứng chỉ cho các học sinh theo học, đặc biệt là xác định chuẩn để chuẩn hóa GV, chương trình. Đặc biệt, Sở GD&ĐT sẽ xin chủ trương từ UBND TP để có chính sách về phụ cấp cho GV tham gia giảng dạy. Sở GD&ĐT cũng sẽ lên kế hoạch tính toán lại về thời lượng, tài liệu, chương trình thống nhất và sẽ có các văn bản hướng dẫn cụ thể cho các trường. Hằng năm, Sở GD&ĐT sẽ có đánh giá chất lượng việc dạy thí điểm các môn khoa học bằng tiếng Anh. Nếu có hiệu quả thì sẽ nhân rộng trong những năm tiếp theo. Ông Lê Hồng Sơn - Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM |
Anh Tú
