Cụ thể, ở cấp huyện, TP Hồ Chí Minh dự kiến sáp nhập Quận 2, Quận 9 và Quận Thủ Đức để hình thành một đơn vị hành chính mới tạm gọi là “thành phố phía Đông”. Mục tiêu là đưa nơi này trở thành khu vực dẫn dắt kinh tế, với mũi nhọn là ngành kinh tế tri thức, trung tâm đổi mới sáng tạo, thúc đẩy sự phát triển của TP Hồ Chí Minh và vùng Đông Nam Bộ.
Ở cấp xã, TP Hồ Chí Minh sắp xếp 19 phường thuộc các Quận: 2, 3, 4, 5, 10, Phú Nhuận. Những phường này đều ở vị trí lõi trung tâm của thành phố, áp lực quản lý hành chính, quản lý Nhà nước, phục vụ nhân dân không những tại địa phương mà còn khách du lịch, bệnh nhân, thân nhân bệnh nhân, sinh viên các trường đại học, người dân tạm cư ở mức rất cao, gấp nhiều lần dân số địa phương, như tại Bệnh viện Chợ Rẫy, Hùng Vương, Bệnh viện Đại học Y Dược, ký túc xá Trường Đại học Bách khoa…
Dự kiến sau khi sáp nhập, TP Hồ Chí Minh sẽ giảm từ 24 xuống còn 22 quận, huyện; giảm từ 322 xuống còn 312 phường, xã, thị trấn.
Việc sắp xếp đơn vị hành chính là cần thiết để tiến tới một nền hành chính tinh gọn, hiệu quả và phục vụ nhu cầu phát triển nhưng chắc chắn sẽ làm xáo trộn cuộc sống của người dân. Hệ lụy trước mắt là người dân phải tốn thời gian, tiền bạc để thay đổi thông tin hồ sơ, giấy tờ...
Dù đây là sự xáo trộn cần thiết nhưng khi tiến hành các bước sắp xếp, sáp nhập, thành phố phải có cách làm khoa học để hạn chế đến mức thấp nhất ảnh hưởng đối với người dân, doanh nghiệp đồng thời, tạo thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp trong việc chuyển đổi giấy tờ thủ tục.
Mới đây, UBND TP Hồ Chí Minh đã yêu cầu các quận, phường mới hình thành sau khi sắp xếp chủ động triển khai, hướng dẫn cho cá nhân, tổ chức thực hiện các thủ tục chuyển đổi các loại giấy tờ.
Trường hợp cá nhân, tổ chức chưa chuyển đổi các loại giấy tờ được cơ quan có thẩm quyền cấp trước đây theo đơn vị hành chính cũ, nếu chưa hết thời hạn theo quy định vẫn tiếp tục được sử dụng tại đơn vị hành chính mới. Thành phố cũng không thu các loại phí, lệ phí khi thực hiện chuyển đổi.
Đây là cách nhiều địa phương đã áp dụng để tạo thuận lợi cho người dân khi thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã theo Nghị quyết 37 của Bộ Chính trị.
Mục tiêu của Nghị quyết 37 là nhằm tổ chức hợp lý đơn vị hành chính các cấp phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của đất nước; bảo đảm hoàn thiện thể chế về đơn vị hành chính, bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Theo kế hoạch, đến năm 2021, các địa phương cơ bản hoàn thành việc sáp nhập các quận huyện, phường xã, thị trấn chưa đạt 50% về 2 tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số.
Trong quá trình này, các địa phương phải lấy người dân làm trung tâm, đặt lợi ích của dân lên hàng đầu. Không nên vì quá tập trung vào việc sắp xếp bộ máy tổ chức, đội ngũ cán bộ, công chức mà bỏ quên quyền lợi của người dân, doanh nghiệp, nhất là gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống, sinh hoạt bình thường của người dân, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Quan trọng nhất khi sắp xếp lại các đơn vị hành chính là đổi mới cả hệ thống quản trị để tạo sự đột phá, đổi mới về chất, chứ không phải là sáp nhập cơ học về lượng, về hình thức. Có như vậy, người dân mới được hưởng lợi thực sự từ quá trình này.
