(GD&TĐ) - Lâu rồi tôi mới gặp lại chú cà cuống thời thơ ấu của tôi. Chú bay về theo những ngọn mưa thu cuối mùa. Cầm chú trên tay, tôi như cầm nắm lại những ngày thơ trẻ.
Thời ấy, cứ vào cuối hè chớm thu, sau những đợt mưa chiều, tôi thường cùng lũ bạn đồng trang, rủ nhau lén cha mẹ đi bắt cà cuống, dọc theo những trụ đèn đường đêm.
Cà cuống có thân hình quả trám với hai cánh cứng. Đằng sau lớp cánh cứng bằng kitin là hai chiếc cánh lụa mềm có nhiều đường gân như xương lá khô ép lâu ngày trong quyển vở học trò. Với hai chiếc càng cong hai bên khóe miệng, cà cuống bay liệng khắp bầu trời một cách thản nhiên. Chúng đâu biết bên dưới bầu trời tự do kia là lũ chúng tôi, những đứa trẻ hiếu động, ham chơi đang chờ đợi chúng. Chúng tôi tìm đủ mọi cách để bắt cho được những chú cà cuống hấp dẫn kia, vì nó là nguồn lợi, dù nhỏ nhoi, giúp chúng tôi có tiền ăn quà. Giá cà cuống lúc bấy giờ mỗi con đực 5 cắc, còn mỗi con cái được một đồng. Một đồng thời ấy mua được một gói xôi đậu phụng khá lớn, có thể mời một bạn thân cùng chia sẻ chiến lợi phẩm.
 |
Người ta mua cà cuống để ăn. Nướng cà cuống trên lửa than, ngọn gió đi qua đó trở thành ngọn gió nồng thơm, kích thích dịch vị cả những người có khứu giác tệ nhất. Thịt cà cuống hấp là món ăn có vị ngọt và thơm, giàu chất đạm. Nhưng nếu có nhiều cà cuống thì các “bợm” dồn đậu phụng đem chiên để có một món nhậu khoái khẩu. Tuyệt vời nhất là chất thơm cà cuống, chỉ cần chấm một ít vào đầu que tăm rồi hòa vào nước mắm Phú Quốc, chấm bánh cuốn chả lụa thì không còn gì bằng. Chất thơm của cà cuống giữ được lâu, cho nên mới có câu: “Cà cuống chết đến đít vẫn còn cay!”. Đặc biệt, cà cuống còn là một dược liệu rất công hiệu trong việc trị bịnh. Mẹ tôi thường bắt cà cuống nướng cho tôi ăn, cũng phải thôi, vì hồi còn bé tôi có cái bịnh hễ ngủ mê là đái dầm.
Vì là món thuốc, món nhậu nên cà cuống có giá. Chúng tôi tranh nhau tìm bắt, giành giật nhau bất kể những cái đau điếng người, tê nhức do bị càng cà cuống kẹp. Theo như ông tôi nói, cà cuống là một trong những sơn hào hải vị của nước ta. Nó thường được dùng làm một phẩm vật triều cống cho vua Tàu ngày xưa với tên gọi là “con sâu quế”.
Bây giờ cà cuống gần như tuyệt chủng. Lâu lắm ta mới thấy có một chú lẻ loi bay lạc trong bầu trời đêm. Có lẽ vì ở nông thôn ngày nay người ta sử dụng quá nhiều thuốc trừ sâu nên chúng bị “họa lây”.
Cà cuống trong tuổi thơ tôi có nhiều gương mặt bạn bè, cà cuống trong tuổi thơ tôi có những đồng bạc cắc “to như một gia tài”, cà cuống trong tuổi thơ tôi có những tháng ngày không bao giờ tìm thấy lại…
Huỳnh Duy Lộc
