(GD&TĐ) - Tối 15/5, Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố cách chức quyền Giám đốc Sở Thuế vụ Liên bang (IRS) Steven Miller sau khi rò rỉ thông tin về việc sở này tiến hành kiểm tra tài chính bất hợp pháp đối với các tổ chức chính trị bảo thủ. Đây là động thái cứng rắn nhằm khôi phục lòng tin của dân chúng với chính quyền trong bối cảnh rộ lên những đồn đoán rằng Tổng thống Mỹ đang mất dần khả năng kiểm soát tình hình.
Bê bối chính trị xung quanh hoạt động bất hợp pháp của IRS đã kéo dài mấy ngày nay. Lúc đầu, các phương tiện truyền thông Mỹ loan tin ở thành phố Cincinnati (bang Ohio), các nhân viên thuế vụ tiến hành kiểm tra bổ sung những tổ chức chính trị xã hội bảo thủ khi các tổ chức này đệ đơn giải phóng họ khỏi các khoản thuế khoá như với các tổ chức phi lợi nhuận. Khi nghiên cứu đơn, các nhân viên IRS chú ý đến tổ chức có tên gọi “Những người yêu nước chống lại sự lạm dụng của chính phủ”- tổ chức có mối liên hệ mật thiết với “đảng trà” (Tea Party) theo đường lối bảo thủ. Theo các phương tiện truyền thông Mỹ, các tổ chức chính trị xã hội như “Sự thật nổi loạn”, “Liên minh vì phong trào bảo thủ”, “Những người bạn của hiến pháp” và hàng chục chi nhánh của “đảng trà”- những tổ chức được hưởng quy chế miễn thuế đã bị IRS kiểm tra.
Luật pháp Mỹ nghiêm cấm sử dụng kết quả kiểm tra thuế hay điều tra như một phương tiện nhằm can thiệp vào đời sống chính trị xã hội của đất nước. Tuy nhiên, vi phạm yêu cầu này đã xảy ra nhiều lần và dẫn tới nhiều bê bối chính trị lớn. Trước đây, mục tiêu là các tổ chức tự do và cánh tả dưới thời Tổng thống bảo thủ Richard Nixon, còn giờ đây các nhân viên IRS nhắm vào các nhóm hay tổ chức chính trị bảo thủ.
 |
| Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu về bê bối IRS tại Nhà Trắng |
Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Eric Holder cho biết, thứ sáu tuần trước ông đã ra lệnh điều tra hình sự đối với ngành thuế vụ. Cuộc điều tra sẽ được triển khai trên diện rộng, kể cả ở thủ đô Washington chứ không chỉ ở Cincinnati. Theo các nhà phân tích thì đây là động thái nhằm củng cố lòng tin của dân chúng với chính quyền. Ngày 16/5, Đài RFI (Mỹ) bình luận: “Tổng thống Hoa Kỳ đã chọn căn phòng trang trọng ở phía đông Nhà Trắng để phát biểu vào tối qua. Sự lựa chọn này không phải là ngẫu nhiên. Theo thông lệ, tại chính nơi này, Tổng thống Mỹ đưa ra những tuyên bố quan trọng nhất và đọc những diễn văn long trọng nhất”.
Tại đây, Tổng thống Mỹ Barack Obama thừa nhận các hành vi của IRS mới bị phát giác là “không thể biện bạch được, không thể tha thứ được”.
“Tôi không tha thứ cho những hành động như vậy trong bất cứ bộ phận nào của chính quyền và chắc chắn là không đối với IRS, một cơ quan có nhiều vai trò và quyền hạn trong xã hội chúng ta”- Barack Obama nhấn mạnh. Tổng thống Mỹ hứa rằng chính quyền của ông sẽ hợp tác với Quốc hội để điều tra và cam kết rằng các hành động như vậy sẽ hoàn toàn chấm dứt.
Mặc cho những cam kết “như đinh đóng cột” của các quan chức chính quyền Barack Obama, Quốc hội Mỹ đã bắt đầu cuộc điều tra hoạt động từ cơ quan trung ương của IRS đến các chi nhánh ở địa phương.
Ngày thứ ba (14/5), một cuộc điều trần về vấn đề này đã diễn ra trước Uỷ ban Tài chính của Thượng viện Mỹ. Ngày thứ tư (15/5), Uỷ ban đại diện về giám sát cải cách chính phủ đã xem xét vấn đề này. Không chỉ ở Thượng viện, hai tiểu ban khác của Hạ viện cũng sẽ tổ chức hai buổi điều trần trong tuần tới về chuyện bê bối của IRS.
Các nhà lập pháp Mỹ đang nỗ lực tìm kiếm các quan chức đưa tin sai lệch hoặc không chính xác. Nếu phát hiện được có thể áp dụng cáo buộc hình sự.
Bình luận về tình hình nước Mỹ dưới thời Barack Obama, báo New York Times nhận định, sau khi tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai, mọi chuyện đi xa hơn, vượt ra khỏi những tính toán của Tổng thống. Nhà Trắng đang phải đau đầu đối phó với hàng loạt bê bối xảy ra gần đây như căng thẳng ở Trung Đông, chuyện kiểm soát điện thoại của các nhà báo (Chính phủ tịch thu hồ sơ điện thoại của hãng thông tấn AP) và giờ đây là chuyện bê bối của Cơ quan thuế vụ liên bang.
Những vụ bê bối chính trị trong thời gian gần đây khiến người Mỹ thật sự lo ngại. Một câu hỏi được đặt ra: Liệu Barack Obama có khả năng kiểm soát tình hình đất nước và xa hơn là có khả năng giữ được chiếc ghế Tổng thống hay không?
Duy Long (TH)
