Trách nhiệm nghề nghiệp
Theo cô Phạm Thị Liên - Tổ trưởng chuyên môn, giáo viên Trường THPT Vị Xuyên (Hà Giang), trong bối cảnh tri thức ngày càng phát triển và yêu cầu đổi mới của Chương trình GDPT 2018, việc chủ động tự học đối với nhà giáo không còn là lựa chọn mà trở thành điều tất yếu.
Giáo viên không thể mãi thụ động chờ đợi chương trình bồi dưỡng mà cần có tinh thần tự học, tự đổi mới để đáp ứng những thay đổi về phương pháp giảng dạy, công nghệ giáo dục và nhu cầu thực tế của học sinh. Bên cạnh đó, các chương trình bồi dưỡng hiện nay đã đổi mới, tuy nhiên chưa thực sự đáp ứng đầy đủ nhu cầu của giáo viên. Một số chương trình còn mang tính lý thuyết nhiều hơn thực tiễn, không theo kịp xu hướng giảng dạy hiện đại và chưa tập trung vào ứng dụng công nghệ trong giáo dục.
“Là giáo viên, việc chủ động tự học cần trở thành nhu cầu, thói quen và trách nhiệm nghề nghiệp. Bản thân nhận thấy mình tiến bộ, phát triển hơn với nghề nhờ tinh thần tự học. Học sinh ngày nay có nhiều cơ hội học tập và phát triển tốt. Vì vậy, nếu giáo viên không tự học, nâng cao chuyên môn, thì việc bị đào thải là điều hiển nhiên”, cô Phạm Thị Liên chia sẻ.
Khẳng định yêu cầu bắt buộc của tự học, tự bồi dưỡng với giáo viên, cô Đinh Thị Thu Thuỷ - giáo viên Trường Tiểu học Quế Sơn (Quế Sơn, Quảng Nam) chia sẻ những thuận lợi của hoạt động này, như: Phòng GD&ĐT, ban giám hiệu nhà trường khuyến khích, tạo điều kiện tối đa; nguồn tài liệu đa dạng và miễn phí.
Nhờ Internet, giáo viên có thể tiếp cận nhiều tài liệu học tập, các khóa học trực tuyến, diễn đàn giáo dục để tự nâng cao trình độ, sự hỗ trợ của cộng đồng giáo viên trực tuyến... Nhiều chương trình bồi dưỡng từ Bộ GD&ĐT, các tổ chức giáo dục giúp giáo viên vùng xa tiếp cận phương pháp giảng dạy hiện đại mà không phải di chuyển xa.
Tuy nhiên, khó khăn trong việc tự học, bồi dưỡng cũng được cô Đinh Thị Thu Thủy chỉ ra. Đặc biệt, ở vùng nông thôn, trang thiết bị giảng dạy và công nghệ còn hạn chế; máy tính, Internet, phần mềm hỗ trợ dạy học chưa được đầu tư đầy đủ. Thư viện trường không có nhiều tài liệu cập nhật để giáo viên tham khảo. Nhà trường thiếu phòng học bộ môn…
Về phía giáo viên, vừa phải giảng dạy, soạn bài, thực hiện công tác hành chính, tham gia nhiều hoạt động khác của trường nên khó khăn sắp xếp thời gian tự học. Một số khóa bồi dưỡng được tổ chức vào khung giờ chưa phù hợp, khiến giáo viên khó tham gia đầy đủ.
Một số chương trình bồi dưỡng chuyên sâu yêu cầu học phí cao, trong khi thu nhập của giáo viên vùng quê thấp. Việc tham gia các hội thảo, khóa học trực tiếp ở thành phố tốn nhiều chi phí đi lại, ăn ở. Chất lượng một số chương trình bồi dưỡng chưa thực sự hiệu quả…
“Giáo viên vùng quê cần những khóa học phù hợp điều kiện dạy học thực tế, nhưng chưa có nhiều chương trình như vậy. Việc tự học phải được đánh giá đúng mức, có chế độ khuyến khích và công nhận xứng đáng cho giáo viên nỗ lực nâng cao chuyên môn”, cô Đinh Thị Thu Thủy đề xuất.
Xây dựng cộng đồng giáo viên tự học
Cô Lê Thị Thanh Huyền - giáo viên Trường Tiểu học Châu Sơn (Ba Vì, Hà Nội) chia sẻ: “Số lượng giáo viên tiếng Anh trong trường thường giới hạn và nhiều trường không có tổ chuyên môn riêng dành cho giáo viên bộ môn này, nên chúng tôi luôn cảm thấy “thiếu” môi trường để cùng đồng nghiệp chia sẻ. Hằng năm, chuyên đề tập huấn các cấp diễn ra đều đặn, nhưng chưa thoả mãn được đam mê học hỏi của giáo viên tiếng Anh”.
Từ thực tế này, cô Lê Thị Thanh Huyền nghĩ đến việc xây dựng cộng đồng online kết nối các giáo viên tiếng Anh để cùng nhau học tập. Mô hình online phát triển và kết nối đạt đến độ chín khi cộng đồng giáo viên cùng chung chí hướng với mong muốn nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, góp phần thành công Đề án Ngoại ngữ quốc gia. Cộng đồng tiến tới tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn với cơ cấu tham gia 300 - 500 giáo viên từ khắp các miền về sinh hoạt chuyên môn trực tiếp.
“Đây là cơ hội lớn giúp chúng tôi cùng nhau học tập, chia sẻ và truyền động lực để thêm yêu nghề mà mình đã chọn. Với vai trò là quản lý Câu lạc bộ giáo viên tiếng Anh toàn quốc, tôi mong rằng trong tương lai, câu lạc bộ nhận được nhiều sự quan tâm của tập thể, cá nhân tài trợ, giúp đỡ tổ chức các chương trình sinh hoạt chuyên môn trực tiếp.
Câu lạc bộ cũng mong nhận được sự hỗ trợ từ chuyên gia giáo dục, đơn vị đào tạo giáo viên..., tham gia các chương trình sinh hoạt chuyên môn của câu lạc bộ (online, offline), tạo nhiều cơ hội học tập cho giáo viên hơn nữa. Hy vọng câu lạc bộ được các sở GD&ĐT biết đến nhiều hơn, để mô hình lan toả, nhân rộng, dần được công nhận là tổ chức hữu ích có đóng góp cho giáo dục ngoại ngữ tại các địa phương”, cô Lê Thị Thanh Huyền bày tỏ.
Là giáo viên với hơn 15 năm kinh nghiệm, cô Phạm Thị Mừng - Trường Tiểu học Khánh Nhạc A (Yên Khánh, Ninh Bình) nhận thấy tự học, tự bồi dưỡng là yếu tố cốt lõi giúp mỗi giáo viên không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn.
Bởi vậy, dù khá bận rộn với công tác chuyên môn, đoàn thể, cô Mừng vẫn ưu tiên cho việc tự học, tự bồi dưỡng thông qua các nền tảng học tập trực tuyến: Trang web Cambridge English, British Council, hay Oxford Teachers’ Club cung cấp tài liệu giảng dạy, hội thảo chuyên môn, hoạt động thực hành hữu ích.
“Tôi tận dụng các diễn đàn có sẵn trên Facebook và thường xuyên tham gia nhóm về chuyên môn, chia sẻ phương pháp giảng dạy như “Giáo viên tiếng Anh tiểu học”, “5 - minute activities for primary teachers”, “Cộng đồng giáo viên sáng tạo Việt Nam”… Ở những diễn đàn này, tôi quen biết thêm nhiều đồng nghiệp trên toàn quốc và cùng nhau chia sẻ chuyên môn trong giảng dạy”, cô Phạm Thị Mừng kể.
Công tác tại khu vực miền núi, hiểu rõ khó khăn trong tự học, bồi dưỡng chuyên môn, cô Đinh Thị Thu Thuỷ mong muốn sẽ có thêm các chương trình bồi dưỡng thiết thực, dễ áp dụng vào thực tế giảng dạy, đặc biệt dành cho giáo viên vùng khó khăn.
Đồng thời, tạo điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị học tập, giúp giáo viên tiếp cận tài liệu, khóa học chất lượng mà không bị hạn chế bởi điều kiện địa lý. Có sự ghi nhận, đánh giá công bằng, không chỉ xem việc bồi dưỡng là hình thức bắt buộc mà là động lực phát triển. Mở rộng môi trường kết nối, chia sẻ, giúp giáo viên các vùng miền có cơ hội học hỏi lẫn nhau, cùng nâng cao chuyên môn…
Mong rằng các chương trình bồi dưỡng sẽ tăng cường thực hành, giúp giáo viên rèn luyện kỹ năng thực tế thay vì chỉ học lý thuyết; bố trí thời gian hợp lý và có cơ chế giảm tải công việc để giáo viên có thể tập trung học tập.
Cũng mong được cung cấp thêm thiết bị, tài liệu, hỗ trợ tài chính cho giáo viên vùng khó khăn, giúp họ có điều kiện tiếp cận các chương trình bồi dưỡng hiệu quả hơn. Xây dựng chính sách ghi nhận, đánh giá công bằng, đảm bảo giáo viên thực sự được hưởng lợi từ quá trình tự học và bồi dưỡng chuyên môn. - Cô Đinh Thị Thu Thuỷ - Trường Tiểu học Quế Sơn (Quế Sơn, Quảng Nam)
