Với chủ đề “Phá cỗ tranh” nhân dịp Trung thu 2021, phòng tranh 39 Lý Quốc Sư (Hà Nội) và các họa sĩ của Nhóm 39 tổ chức triển lãm trực tuyến kéo dài 10 ngày, bắt đầu từ trưa 20/9.
Thả mơ ước đêm Rằm
Tất cả 17 họa sĩ với hơn 30 bức tranh mới được sáng tác về đề tài Trung thu, được thực hiện chủ yếu trên các chất liệu sơn dầu, acrylic, khắc thạch cao, giấy dó và bột màu trên báo cũ… để gửi đến công chúng yêu hội họa và các bạn nhỏ về một mùa Trung thu đặc biệt giữa đại dịch Covid-19.
Họa sĩ Lê Thiết Cương cho rằng, trong bốn mùa xuân - hạ - thu - đông, chỉ giữa mùa thu là có Tết, Tết của trăng tròn. Trăng tròn mười hai tháng, mười hai lần một năm mà chỉ mỗi tháng Tám là có Tết trăng tròn.
Bởi vậy, Trung thu là dịp để thả mơ ước về những điều tốt lành - cá chép ngắm trăng, mơ ước về học vấn qua hình tượng ông tiến sĩ hay mơ ước no đủ - hình ảnh ông Phỗng bụng phệ, cười tươi múa quạt dẫn đường và dẫn trò cho màn múa sư tử.
Chỉ Trung thu mới có cơ hội được hóa thân, hóa mặt thành người khác, thậm chí thành một con vật nào đó mà mình yêu quý. Đó là cơ hội của đời sống văn hóa vốn rất phong phú để tự do và quên đi những vất vả mưu sinh, để mộng mơ với chú Cuội và chị Hằng.
Theo một nét truyền thống nào đó, Trung thu cũng là dịp để mỗi người hiểu cái tôi của mình, trân quý những phút giây hiện tại bên gia đình. Giống như vầng trăng tròn đêm thu rồi sẽ khuyết đi, nên sự viên mãn của hiện tại cần được lưu giữ và thấu cảm.
Các tác giả tham gia triển lãm trực tuyến “Phá cỗ tranh” đều là những tên tuổi quen thuộc trong giới hội họa: Lê Thiết Cương, Nguyễn Quang Thiều, Nguyễn Minh Hiếu, Tào Linh, Nguyễn Quốc Thắng, Ngô Thị Bình Nhi, Nguyễn Hồng Phương, Võ Lương Nhi, Vương Linh, Nguyễn Minh, Phạm Trần Quân, Trần Giang Nam (Bắc Kạn).
Đặc biệt triển lãm cũng có sự tham gia của 5 họa sĩ nhí dưới 14 tuổi: Nguyễn Hân Dy (10 tuổi), Nguyễn Quốc Hùng (Dím 13 tuổi), Nguyễn Vương Bảo Hân (Mì 4 tuổi), Nguyễn Vương Bảo Trân (Mầm 7 tuổi) và Lê Trâm Anh (Mu Mu 13 tuổi).
Sum vầy “phá cỗ tranh”
Tác phẩm của họa sĩ Tào Linh.
Theo Ban tổ chức triển lãm, “Phá cỗ tranh” hay từng được gọi là “Phá cỗ mùa Trăng” khởi đầu từ những cuộc gọi, thư từ hỏi thăm nhau của các họa sĩ Nhóm 39 mỗi dịp Trung thu trăng tròn. Từ đó theo thông lệ rất tốt đẹp, vài năm trở lại đây cứ đến cữ trước Rằm tháng Bảy là Nhóm 39 lại lên ý tưởng cho một sự kiện nghệ thuật dịp Trung thu.
Nhưng năm nay, do dịch bệnh Covid-19 nên ai ở nhà người nấy, mọi thảo luận đều thông qua mạng xã hội để tự sáng tác. Các họa sĩ vẫn vẽ, không bày tranh trong phòng triển lãm được thì đưa lên trên mạng. Và thế là họ mang cả phố Hàng Mã về nhà, đó là đèn ông sao, trống quân, tiến sĩ giấy...
Họa sĩ Phạm Trần Quân tận dụng những miếng bìa thùng hàng, cắt vẽ mặt nạ cho con. Họa sĩ Hồng Phương xin cho cháu ngoại được tham gia, hai bà cháu cùng vẽ để cảm nhận không khí truyền thống. Họa sĩ Bình Nhi không làm mặt nạ cho con mà hướng dẫn con làm mặt nạ...
Nhà thơ, họa sĩ Nguyễn Quang Thiều giãn cách mãi tận làng Chùa cùng các cháu, không có chợ Trung thu để rước đèn ông sao về cho cháu, ông loay hoay tự làm đèn cá - một con cá khổng lồ và trên vây có ghi dòng chữ Mem-Kya-Hanzo. Dù chỉ trưng bày trực tuyến trên các nển tảng mạng xã hội, nhưng không khí sum vầy vẫn ấm áp hơn bao giờ hết.
Với các họa sĩ Nhóm 39, Trung thu luôn là Tết sum vầy nên họ đã sáng tạo giữa gia đình, giữa tiếng í ới của những đứa trẻ. Không khí Trung thu phải từ chính nơi xưởng vẽ lan truyền trên những bức tranh, để cùng công chúng và những em nhỏ “phá cỗ tranh”.
Trong các loại cỗ bàn của người Việt, chỉ mỗi cỗ Trung thu là phá cỗ chứ không phải ăn cỗ. Cỗ này là cỗ tranh, cỗ nghệ thuật, cỗ của cái đẹp. Phá cỗ tranh là chia sẻ, chia sẻ những bức tranh mới nhất vẽ về Trung thu với bạn bè đồng nghiệp, với những người yêu cái đẹp, yêu hội họa.
Để mở rộng sự lan tỏa, Nhóm 39 cũng đã tìm ra những không gian mới cho các tác phẩm của mình. Họa sĩ Lê Thiết Cương nói rằng, đây là một không gian riêng cập nhật và giới thiệu toàn bộ tác phẩm nghệ thuật, dự án và triển lãm của Nhóm 39, để những người yêu mến nghệ thuật nói chung và Nhóm 39 nói riêng có thể dễ dàng theo dõi và không bỏ lỡ bất cứ tác phẩm nào.
Trên trang cá nhân của mình, họa sĩ Lê Thiết Cương bật mí, anh tham gia bức tranh mang tên Trung thu phố, sau khi xem tranh, nhạc sĩ nhà thơ Nguyễn Thụy Kha đã tức tranh sinh tình bằng các câu thơ: Phố bay lên trăng/ Sao sáng trong người/ Sư tử khơi vơi.
“Có không khí sum vầy nào ấm áp hơn thế” - Phòng tranh 39 nhắn gửi - “Trung thu tức là Tết, là sum vầy, mỗi họa sĩ, mấy bức mới vẽ về mùa Trung thu cùng nhau sum vầy dù chỉ là trên nền tảng Internet”.
