Tất cả chúng ta từng nghe nói về sữa: Tốt cho cơ thể, hoàn toàn tự nhiên và giúp xương vững chắc. Nhiều người cố gắng uống vài cốc sữa một ngày vì nghĩ về lợi ích sức khỏe của nó.
"Vậy trẻ em có nhất thiết phải uống sữa? Tất nhiên là không", Amy Lanou, một chuyên gia về dinh dưỡng tại Đại học Bắc Carolina ở Asheville (Mỹ) khẳng định.
"Hầu hết mọi người trên thế giới không uống sữa sau khi cai sữa mẹ và vẫn nhận được đầy đủ chất dinh dưỡng", bà nói thêm.
Dưới đây là cái nhìn về lợi ích và cả những điều chưa hay tiềm ẩn khi uống sữa:
Mặt tốt
Hầu hết mọi người đều nghe nói canxi trong sữa giúp xương phát triển khỏe mạnh. Sữa cũng được bổ sung thêm vitamin D - một chất thường được tổng hợp qua da khi chúng ta phơi nắng nhưng khó nhận được từ chế độ ăn vì nó thường chỉ có trong một số loại thực phẩm như cá béo, lòng đỏ trứng và gan bò.
Sự thiếu hụt vitamin D có thể gây bệnh còi xương và một số bệnh khác như bệnh về cơ bắp và thần kinh.
Sữa không phải là một siêu thực phẩm nhưng nó cung cấp dinh dưỡng giá trị và dễ được trẻ tiếp nhận hơn các cách ăn, uống khác.
Các bác sĩ thấy rằng trẻ đã có đủ lượng sắt và mức vitamin D trong cơ thể có thể uống khoảng hai cốc sữa mỗi ngày. Đây cũng là lượng khuyến cáo của Viện hàn lâm Nhi khoa Mỹ.
Sự thổi phồng?
Canxi có thể tìm thấy trong nhiều nguồn thực phẩm khác bên cạnh sữa, bao gồm các loại hạt, đậu và rau xanh. Một nghiên cứu mới cũng dấy lên câu hỏi về khái niệm rằng liệu sữa thực sự giúp xương chắc khỏe.
Một nghiên cứu năm 2013 đăng tải trên tạp chí nhi khoa JAMA Pediatrics cho thấy trẻ em sống ở những nước có tỷ lệ uống sữa thấp có tỷ lệ gãy xương thấp hơn so với những nước trẻ uống nhiều sữa.
Nhìn chung, khái niệm trẻ cần lượng canxi rất cao để giúp xương chắc khỏe có thể là do thổi phồng, tiến sĩ Lanou nói.
Một số nghiên cứu cho thấy tập thể dục hay thực hiện các hoạt động thể chất khác mới là yếu tố chính giúp trẻ phát triển xương.
"Cách tốt nhất để chăm sóc tốt cho xương của trẻ là để bé ra ngoài trời và chơi đùa", tiến sĩ Lanou nói với Live Science.
Vitamin D chắc chắn là dinh dưỡng cần thiết, song nó không tự nhiên mà có mặt trong sữa. Các thực phẩm khác như ngũ cốc ăn sáng, nước cam và sữa đậu nành cũng là nguồn vitamin D tốt tương đương. Lượng protein trong sữa có thể tìm thấy trong nhiều nguồn khác bao gồm hạt đậu và trứng.
Mặt xấu
3/4 dân số thế giới không dung nạp đường lactose hoặc không dễ dàng tiêu hóa lactose - một loại đường có trong sữa. Canxi cũng có thể hạn chế sự hấp thu sắt, có nghĩa uống quá nhiều sữa dễ dẫn đến thiếu sắt.
Loại thức uống giàu năng lượng này có thể làm tăng khả năng béo phì. Một nghiên cứu năm 2014 đăng trên tạp chí về bệnh trẻ em Archives of Disease in Childhood cho thấy trẻ tuổi mầm non uống 3 khẩu phần sữa trở lên một ngày có nhiều khả năng sẽ cao hơn nhưng cũng dễ thừa cân, béo phì hơn.
Sữa nguyên kem hay sữa chưa tách béo có mức chất béo bão hòa cao - yếu tố gắn với nhiều vấn đề sức khỏe. Một số nghiên cứu cho thấy sữa tách béo hay sữa ít béo cũng không phải là giải pháp vì mọi người thường cảm thấy chưa đủ no sau khi uống sữa này.
Một vấn đề khác là uống no sữa có nghĩa trẻ sẽ không còn bụng để ăn các thực phẩm lành mạnh khác trong bữa. Điều này thường đặc biệt đúng với những trẻ kén ăn.
"Nếu một đứa trẻ đã uống 3 khẩu phần sữa bò, chúng còn đâu chỗ trong bụng để ăn các thực phẩm tốt cho sức khỏe khác như rau, đậu và protein nạc", tiến sĩ Lanou đặt câu hỏi.
Theo bà, lợi ích về sức khỏe của việc uống các loại sữa được bổ sung thêm những hương vị khác nhau thậm chí còn mơ hồ hơn. "Một cốc sữa 240 ml vị chocolate ít béo có số calo từ đường tương đương với một cốc Coca hay Pepsi. Đường thì liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe, từ béo phì đến tiểu đường, bệnh tim", bà Lanou nói.
Như vậy, nếu đứa trẻ nào đó đơn giản là ghét vị sữa hay khó tiêu hóa sữa, bố mẹ đừng cố ép con uống. Thay vào đó, hãy cho trẻ ăn những thực phẩm khác để đảm bảo bé nhận đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.
