Biến rác thành điện, phân bón
Mới đây, Trung tâm Sáng kiến hỗ trợ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp - Saigon Innovation Hub (SIHUB), thuộc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM ra mắt một công nghệ xử lý rác hoàn toàn mới do Nhật Bản chuyển giao công nghệ. Đó là công nghệ 6R-MOT xử lý rác theo một chu trình carbon hóa và khí hóa tạo ra năng lượng điện và phân hữu cơ. Công nghệ này được cho là giảm chi phí vận chuyển rác mà thành phố đang triển khai.
Đơn vị chuyển giao công nghệ này cho SIHUB là Công ty Milai (Nhật Bản) với sự bảo trợ của Chính phủ nước này. SIHUB và Milai đã có khoảng 3 năm cùng thực hiện các hoạt động hợp tác, trao đổi để chuyển giao công nghệ tiên tiến này về Việt Nam.
Nhóm chuyên gia Nhật Bản và SIHUB đã trực tiếp thu thập rác thải hữu cơ tại 2 chợ đầu mối nông sản lớn nhất TPHCM là chợ Thủ Đức và Bình Điền (Quận 8). Kết quả thí điểm công nghệ này cho thấy, hệ thống 6R-MOT có thể xử lý 50kg rác hữu cơ thành 3kWh điện và hơn 3kg phân hữu cơ sau khoảng hơn 6 giờ. Nếu tiếp tục phát triển thương mại hóa công nghệ này có thể xử lý 100kg - 25 tấn rác/ngày.
Theo ông Huỳnh Kim Tước, CEO SIHUB, việc xử lý rác tại chỗ sẽ giảm thiểu được chi phí vận chuyển rác thải mà hiện nay TPHCM đang bỏ kinh phí ra thực hiện. “TPHCM hiện nay xử lý rác thải theo hướng tập trung với 2 bãi rác lớn nhất thành phố. Tuy nhiên, chúng tôi nhìn đến công nghệ xử lý rác theo kiểu phân tán tại nguồn, giảm thiểu chi phí vận chuyển, bảo đảm các vấn đề về môi trường. Giải pháp này cũng sẽ mở ra hướng đi mới trong việc quy hoạch xử lý rác thải thành phố” - ông Tước cho biết.
 |
|
Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM hiện nay thành phố có 26 trạm trung chuyển rác. Theo quy trình, rác được thu gom từ các hộ dân, điểm tập kết đưa về các điểm sơ bộ trước khi chuyển về các khu xử lý. Khâu vận chuyển, xử lý rác hiện “ngốn” khoảng 2.000 tỉ đồng tiền ngân sách mỗi năm. Rác thải hữu cơ (từ thực phẩm) chiếm khoảng 83 - 89% thành phần chất thải rắn.
Vì vậy, ông Tước cho rằng, hệ thống xử lý rác tại chỗ của Nhật Bản hoàn toàn có thể tiết kiệm chi phí vận chuyển. Mặt khác, việc tạo ra điện và phân hữu cơ từ quy trình xử lý rác này cũng có thể tạo ra những giá trị kinh tế cho nhà đầu tư. “Khi công nghệ này được thương mại hóa, chúng tôi mong muốn các tổ chức tài chính, nhà đầu tư có thể tham gia thuê, mua công nghệ để sử dụng”, ông Tước nói.
Theo ông Ichiro Hatayama, Chủ tịch Tập đoàn Milai, việc phân tán hóa rác và chu trình xử lý rác tuần hoàn hướng đến cách tư duy về xử lý chất thải mới tại Việt Nam. Rác hoàn toàn có thể được khai thác và tạo ra giá trị kinh tế cho con người nếu ứng dụng công nghệ. “Mô hình 6R-MOT hoàn toàn phù hợp với tính chất và thành phần rác thải tại Việt Nam. Điều đó đã được kiểm chứng bằng quá trình thực nghiệm 5 tháng qua với SIHUB. Chúng tôi mong muốn, mô hình này sẽ sớm được ứng dụng rộng rãi tại TPHCM”- ông Ichiro Hatayama nói.
 |
|
Đơn vị Nhà nước sẵn sàng đầu tư
Quy trình công nghệ mà phía đối tác Nhật Bản chuyển giao cho SIHUB có tên gọi “6R-MOT”. Rác hữu cơ tại nguồn sẽ được thu gom và trải qua quy trình sấy khô nhằm giảm bớt lượng nước có trong rác (từ 63% xuống 20%). Rác sau khi sấy khô sẽ trải qua 2 quy trình cacbon hóa (đốt). Rác sau khi đốt sẽ tạo thành một loại than củi. Than này sau chu trình xử lý sẽ được viên nhỏ để tiếp tục sử dụng trong quy trình khí hóa.
Theo đó, than viên nhỏ sẽ được sử dụng tại buồng đốt của quá trình khí hóa để tạo thành khí gas. Loại khí gas này sẽ làm nguồn nhiên liệu để chạy máy phát điện tạo ra năng lượng điện. Một phần than củi sau quá trình đốt ở quy trình trên sẽ được sử dụng làm phân bón hữu cơ. Xe trung chuyển rác được nhóm chuyên gia thiết kế có thể sử dụng chính nguồn điện từ quá trình xử lý rác để vận hành, tạo ra mô hình kinh tế tuần hoàn.
 |
|
Theo ông Nguyễn Văn Phú, Trưởng Dự án 6R-MOT, kế hoạch thương mại hóa đã được tính đến và sẽ triển khai tại các địa phương của TPHCM. Trong thời gian tới, đại diện của dự án sẽ có các cuộc làm việc với quận huyện và nguồn rác tại thành phố. Tại các quận huyện, đơn vị trực tiếp quản lý các điểm tập kết rác, bãi rác. Ngoài ra, các nguồn thải rác hữu cơ như các chợ, siêu thị, nhà hàng… cũng sẽ được kết nối và mời gọi đầu tư.
Ông Phú chưa tiết lộ mức chi phí đầu tư cho công nghệ 6R-MOT vì sản phẩm đang trong quá trình thương mại hóa. Hiện tại, công nghệ này đã được chuyển giao cho một doanh nghiệp cơ khí tại TPHCM tiến hành nội địa hóa. “Tuy nhiên, chúng tôi có thể tính toán được nhà đầu tư khi mua công nghệ này có thể hoàn vốn sau 6 - 7 năm sử dụng nhờ việc bán điện và phân hữu cơ từ rác” - ông Phú chia sẻ.
Một đại diện của Tổ môi trường, Công ty Môi trường và Đô thị TPHCM cho biết, đây là giải pháp rất hay và hoàn toàn ủng hộ mô hình này của SIHUB. “Tuy nhiên, để đánh giá tính hiệu quả mô hình cần phải tính đến bài toán kinh tế. Nếu SIHUB chứng minh được tính khả thi của công nghệ này bằng những con số cụ thể, đầu tư sinh lời sau bao nhiêu năm thì chúng tôi sẽ làm”- vị đại diện này nói.
