Tại cuộc họp do Thủ tướng chủ trì, Bộ Y tế đã Báo cáo về tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết do virus Ebola đang diễn biến nghiêm trọng tại một số quốc gia Tây Phi; các đánh giá, nhận định, khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng như các biện pháp ứng phó của các quốc gia trên thế giới; nhận định tình hình dịch bệnh và khả năng lây lan vào Việt Nam và các hoạt động của Việt Nam đã và tiếp tục triển khai để phòng chống dịch bệnh.
Theo nhận định của Bộ Y tế, mặc dù đến nay chưa phát hiện trường hợp nào nhiễm virus Ebola tại Việt Nam, nhưng nguy cơ dịch bệnh lây lan vào Việt Nam là hoàn toàn có thể.
Do đó, để chủ động phòng chống dịch, Bộ Y tế đã phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương đưa ra các phương án với 8 nhóm giải pháp quan trọng, trong đó đã có các chỉ đạo cần thiết về cơ chế điều hành, chuyên môn, kỹ thuật, truyền thông, hậu cần triển khai trên toàn quốc.
Hiện việc kiểm soát y tế đã được triển khai ở tất cả 5 cửa khẩu hàng không quốc tế và sẽ tiếp tục triển khai tại các cửa khẩu đường bộ và đường biển. Thứ 2 tuần tới (11/8), Bộ Y tế cũng chính thức đưa vào vận hành Văn phòng Đáp ứng khẩn cấp làm đầu mối phối hợp quốc tế, trong đó có phối hợp với WHO và Cơ quan kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ và kết nối, hỗ trợ các địa phương trong trường hợp khẩn cấp.
Các phương án, kế hoạch giám sát và phát hiện bệnh; xét nghiệm; công tác thu dung và điều trị bệnh nhân… đã được triển khai, kể cả phương án thành lập các bệnh viện dã chiến nếu bệnh dịch lây lan vào Việt Nam.
Tại cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao Bộ Y tế đã phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương chủ động xây dựng các phương án và kế hoạch phòng chống dịch bệnh ngay từ khi có thông tin và khuyến cáo của WHO.
Với mục tiêu cao nhất là bảo đảm an toàn, sức khỏe của nhân dân, chủ động phòng chống dịch bệnh, Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế và các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương, bằng mọi biện pháp cần thiết nhằm đạt yêu cầu cao nhất là ngăn chặn bệnh dịch lây lan vào Việt Nam; đồng thời chủ động các phương án, kế hoạch phòng chống, dập dịch trong trường hợp dịch bệnh được phát hiện và có nguy cơ lây lan trong nước.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu Bộ Y tế phối hợp chặt chẽ với WHO để nắm chắc diễn biến dịch bệnh; phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương triển khai các kế hoạch, biện pháp để ngăn chặn dịch bệnh lây lan vào Việt Nam.
Các Bộ Y tế, Giao thông vận tải, Quốc phòng, Công an phối hợp thực hiện việc kiểm soát chặt chẽ, hiệu quả tại các cửa khẩu hàng không, đường bộ và đường biển quốc tế; đồng thời Bộ Ngoại giao có khuyến cáo phù hợp về hạn chế công dân Việt Nam đi làm việc, du lịch tại các nước có dịch hoặc nguy cơ cao về dịch bệnh.
Bộ Y tế chịu trách nhiệm xây dựng phương án, kế hoạch, hướng dẫn về mặt chuyên môn, hậu cầu nhằm chủ động dập dịch trong trường hợp bệnh dịch được phát hiện và lây lan trong nội địa.
Về công tác truyền thông, Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế, các Bộ, ngành liên quan và các địa phương chủ động thông tin đầy đủ, kịp thời cho nhân dân về tình hình, diễn biến dịch bệnh, các biện pháp ứng phó, cách thức phòng tránh để người dân nắm bắt, chủ động tự phòng tránh, tự bảo vệ; đồng thời không tạo tâm lý chủ quan trước dịch bệnh cũng như không gây hoang mang, lo lắng không cần thiết.
Dịch bệnh do virus Ebola:
Theo Bộ Y tế, bệnh do virus Ebola là một bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm thuộc nhóm A, có lan năng lây lan nhanh, tỷ lệ tử vong cao (lên đến 90%).
Virus gây bệnh năm 2014 là chủng Zaire ebolavirus, là loài gây bệnh nguy hiểm nhất trong 5 chủng virus Ebola.
Bệnh lây từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch tiết, bộ phận cơ thể của người mắc bệnh, động vật bị bệnh hoặc tiếp xúc với môi trường, dụng cụ bị ô nhiễm bởi dịch tiết của người, động vật mắc bệnh.
Hiện chưa có vắc xin phòng bệnh và phương pháp điều trị đặc hiệu, tuy nhiên bệnh dịch có thể được khống chế nếu phát hiện sớm, cách ly bệnh nhân, theo dõi và giám sát người tiếp xúc gần với người mắc bệnh và thực hiện nghiêm ngặt các quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn.
Trước tình hình dịch bệnh ở các nước Tây Phi, Tổng Giám đốc WHO đã gọi đây là vụ dịch lớn nhất của căn bệnh này trong lịch sử gần 4 thập kỷ qua. WHO cũng đã tuyên bố về tình trạng khẩn cấp, cần được cộng đồng quốc tế quan tâm và ưu tiên triển khai khẩn cấp ở cả cấp quốc gia và quốc tế.
Theo khuyến cáo của WHO, đối với các quốc gia chưa ghi nhận trường hợp mắc bệnh, cần có kế hoạch chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện và khả năng để phát hiện sớm, điều tra và quản lý những người nhiễm virus Ebola cũng như chuẩn bị các điều kiện để sơ tán và rút công dân đã bị phơi nhiễm với virus Ebola từ các quốc gia có dịch bệnh về nước.
Cũng theo WHO, đối với các trường hợp đã xác định lây nhiễm virus Ebola cần được cách ly và điều trị kịp thời tại cơ sở y tế và không cho phép đi lại trong nước cũng như quốc tế đến khi xác định âm tính với virus Ebola sau 2 lần xét nghiệm. Đối với trường hợp tiếp xúc với người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm bệnh cũng cần được giám sát hàng ngày và hạn chế đi lại trong nước và quốc tế trong vòng 21 ngày.
8 Nhóm giải pháp của Bộ Y tế đã triển khai:
- Chỉ đạo và điều hành: Định kỳ họp Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch bệnh mới nổi; ra công văn gửi các tỉnh, thành phố yêu cầu tăng cường giám sát phòng chống dịch bệnh; ban hành Kế hoạch hành động phòng chống dịch bệnh do virus Ebola tại Việt Nam; chỉ đạo tăng cường truyền thông phòng chống dịch bệnh do virus Ebola; hạn chế cử cán bộ đi ra nước ngoài tới vùng đang có dịch bệnh; phối hợp và giám sát áp dụng tờ khai y tế đối với hành khách nhập cảnh tại các cửa khẩu quốc tế; tăng cường kiểm dịch y tế biên giới; thực hiện công tác kiểm soát lây nhiễm chung tại các cơ sở khám chữa bệnh; các cơ sở y tế tổ chức thường trực phòng chống dịch bệnh 24/24 giờ.
- Hoạt động truyền thông: Cập nhập thông tin và diễn biến tình hình dịch bệnh trên thế giới; tuyên truyền, hướng dẫn cho các đối tượng về phòng chống lây nhiễm bệnh khi đi đến các nước có dịch; chủ động cung cấp thông tin về tình hình dịch bệnh trên các phương tiện thông tin đại chúng; xây dựng và đăng tải khuyến cáo về phòng chống dịch bệnh để người dân biết cách và chủ động phòng chống..
- Công tác giám sát, phát hiện bệnh: Duy trì giám sát thường xuyên các đối tượng kiểm dịch y tế nhập cảnh Việt Nam qua các cửa khẩu; các tỉnh, thành phố lớn phân tuyến và chỉ định các bệnh viện là nơi cách ly trong trường hợp phát hiện ca bệnh xâm nhập; tăng cường giám sát tại cộng đồng; tổ chức giám sát trọng điểm.
- Công tác thu dung điều trị bệnh nhân: Xây dựng kế hoạch thu dung, điều trị bệnh nhân; chỉ định các bệnh viện làm nơi cách ly trong trường hợp phát hiện ca bệnh xâm nhập và có phương án mở rộng khu cách ly, thành lập bệnh viện dã chiến trong trường hợp dịch bệnh lan rộng. Khi có trường hợp nghi ngờ tại cửa khẩu sẽ chuyển về cơ sở điều trị cách ly gồm Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương; Bệnh viện Trung ương Huế; Bệnh viện Đà Nẵng; Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa; Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Tp. Hồ Chí Minh và Bệnh viện Đa khoa Cần Thơ.
- Xây dựng và ban hành văn bản hướng dẫn chuyên môn: Ban hành Hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh dịch virus Ebola; Hướng dẫn điều trị và chăm sóc bệnh nhân do virus Ebola; xây dựng Tờ khai y tế đối với hành khách nhập cảnh đến từ các nước vùng Tây phi trong vòng 21 ngày; vận hành Văn phòng Đáp ứng khẩn cấp.
- Công tác hậu cần chống dịch: Chuẩn bị sẵn sàng các trang thiết bị; rà soát cơ sở cách ly, phương tiện cận chuyển cấp cứu, hóa chất chống dịch; có kế hoạch mua khẩn cấp 10.000 bộ trang phục phòng hộ cá nhân; tổ chức tập huấn, diễn tập phòng chống dịch cho cán bộ y tế và các cơ sở y tế.
- Công tác xét nghiệm.
- Hợp tác quốc tế.
