Trong lịch sử nước Mỹ, các thế hệ con cháu của họ sẽ vẫn phải khắc khoải khi đọc những trang viết buồn vì cuộc chiến tranh xâm lược đẫm máu, phi nhân tính ở Việt Nam, và chắc chắn sẽ còn tốn nhiều thời gian, công sức, giấy mực để tìm lời giải đáp: Vì sao cha ông họ - chủ thể của một siêu cường đã thất bại cay đắng ở Việt Nam?
uân dân Hà Nội vui mừng với chiến thắng B-52 |
Tại sao siêu pháo đài bay B 52 - vũ khí tối tân hiện đại nhất, niềm kiêu hãnh, tự hào của nền khoa học công nghệ quân sự Mỹ lại tan xác trên bầu trời Thủ đô Hà Nội? Tại sao cha ông của họ buộc phải ngồi vào bàn ký kết Hiệp định Paris, cuốn cờ về nước? Sự thật này không thể che giấu, tương lai nước Mỹ chắc chắn sẽ mang trong mình căn bệnh “Hội chứng Việt Nam”.
Để rút lui trong danh dự và giữ thể diện của một siêu cường quân sự, ngay sau khi Hội nghị Paris bế tắc, đổ vỡ và nước Mỹ lâm vào tình cảnh “đường cùng, ngõ cụt", Lầu Năm góc, đứng đầu là Tổng thống Mỹ Ních xơn đã tiến hành chiến dịch đánh bom lần cuối từ ngày 18 đến 30/12/1972 vào Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên, Hà Bắc, Lạng Sơn... ở miền Bắc Việt Nam nhằm chống lại nhân dân ta với ý định "đưa miền Bắc về thời kỳ đồ đá", giảm bớt sự tấn công của quân và dân ta ở miền Nam, hòng cứu vãn bộ máy chính quyền Việt Nam cộng hòa đang lung lay, sắp bị sụp đổ.
Với kinh nghiệm dày dặn về lãnh đạo đấu tranh cách mạng và sự mẫn cảm chính trị sâu sắc, ngay từ mùa xuân 1963, Bác Hồ đã dự báo sự leo thang của Mỹ và cho rằng, chúng sẽ dùng máy bay đánh phá miền Bắc khi thất bại nặng nề ở chiến trường miền Nam. Vì vậy, từ năm 1963, Bác Hồ đã đề nghị các nước xã hội chủ nghĩa anh em giúp đỡ Việt Nam một số vũ khí hiện đại để có thể chống lại sự oanh tạc của không quân Mỹ khi chúng leo thang đánh phá miền Bắc. Mùa xuân 1968, một lần nữa, Bác dự báo rằng: Sớm muộn đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B 52 ra ném bom Hà Nội rồi có thua mới chịu thua... Ở Việt Nam, Mỹ nhất định thua, nhưng nó chỉ chịu thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội. Thực tiễn cuộc chiến đấu kiên cường, dũng cảm, mưu trí, sáng tạo của quân và dân ta suốt 12 ngày đêm trên bầu trời Thủ đô đã làm nên chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" chấn động địa cầu và việc Mỹ buộc phải cuốn cờ về nước là một minh chứng hùng hồn về tính sát thực, hoàn toàn đúng đắn từ lời tiên đoán thần kỳ của Bác và sự chuẩn bị chu đáo cho cuộc chiến đấu chống siêu pháo đài bay B 52 của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng.
Cuộc tấn công dồn dập suốt "12 ngày đêm" trên bầu trời Thủ đô Hà Nội bằng máy bay ném bom chiến lược B 52 đã rải thảm, huỷ diệt, gây nên tội ác tột cùng đối với nhân dân ta. Với cuồng vọng dã man, tàn ác, Ních xơn đã tung ra con át chủ bài, xem đó là biện pháp cuối cùng: dùng sức mạnh của vũ khí tối tân hiện đại nhất để đánh thẳng vào các trung tâm đầu não của ta tại Thủ đô Hà Nội và các địa phương lân cận. Trong trận oanh kích Hà Nội 12 ngày đêm, đế quốc Mỹ đã thả hơn 36.000 tấn bom, vượt quá khối lượng bom đạn Mỹ đã ném xuống Việt Nam thời kỳ từ 1969 đến 1971 trên cả hai miền Nam Bắc của đất nước. Có thể khẳng định rằng, đây là những cuộc ném bom tàn phá, hủy diệt dữ dội nhất, ghê rợn nhất trong chiến tranh Việt Nam và là một trong những cuộc tập kích có cường độ cao nhất trong lịch sử các cuộc chiến tranh hiện đại do Mỹ tiến hành.
Với sức công phá, hủy diệt quá lớn, các đợt ném bom của không quân Mỹ đã gây những tổn thất vô cùng to lớn về người và của đối với Thủ đô Hà Nội và miền Bắc Việt Nam; song quân xâm lược không thể thực hiện được ý định "đưa miền Bắc về thời kỳ đồ đá"; không thể làm quân và dân ta run sợ, chùn bước; thay đổi lập trường về vấn đề cơ bản của hiệp định hoà bình. Hơn thế, cuộc ném bom tàn phá Thủ đô Hà Nội đã gây nên làn sóng phẫn uất, bất bình, phản ứng dữ dội của nhân dân nước Mỹ và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới, trong đó có cả các đồng minh chiến lược của Mỹ về tội ác giết người dã man của chúng; uy tín của nước Mỹ và Tổng thống Ních xơn rơi xuống điểm đáy của sự mất niềm tin, mất danh dự, mất nhân phẩm con người.
Bị phản đối quyết liệt trong nước, bị cô lập trên trường quốc tế, đặc biệt là bị thiệt hại quá lớn đối với lực lượng không quân chiến lược...Ních xơn buộc phải ra lệnh chấm dứt ném bom chiến lược B 52 rải thảm, huỷ diệt ở Thủ đô Hà Nội vào ngày 30 tháng 12; đề nghị nối lại đàm phán tại Paris và nhanh chóng ký kết Hiệp định Paris; chấp nhận “cuốn cờ”, rút quân về nước.
Với chiến thắng lịch sử "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không", quân và dân ta, đặc biệt là quân và dân thủ đô Hà Nội đã viết nên trang sử mới, tô đậm nét son trên bản đồ thế giới: Việt Nam - điểm đến của niềm tin, biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, lương tri, nhân phẩm của con người yêu chuộng hòa bình, tự do, độc lập. Bằng trí tuệ và sức mạnh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, chúng ta đã đập tan "thần tượng B 52", vũ khí tối tân hiện đại nhất mà nền khoa học công nghệ cao của quân xâm lược đã tạo ra và khẳng định sức mạnh to lớn của cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ Tổ quốc; giá trị và ý nghĩa của nhân tố chính trị - tinh thần, ý chí và lòng yêu nước nồng nàn, sâu sắc của dân tộc Việt Nam trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.
Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” do nhiều nguyên nhân, trước hết và mang ý nghĩa quyết định là nhờ có đường lối lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt, tài tình của Đảng, Bác Hồ và Quân ủy Trung ương. Điều đó được thể hiện ở tầm nhìn xa trông rộng với tư duy chính trị quân sự sắc sảo, độc đáo, sự nhanh nhạy nắm bắt tình hình, dự báo khoa học chính xác về âm mưu, thủ đoạn thâm độc của đế quốc Mỹ là trong sự tuyệt vọng của tham vọng thì sớm hay muộn, chúng sẽ đưa B 52 ra đánh phá Hà Nội. Vì vậy, Đảng, Bác Hồ và Quân ủy Trung ương đã dự kiến thấu đáo mọi tình huống có thể diễn ra và khẩn trương chuẩn bị các phương án tác chiến nhằm chống lại sự “cắn càn” của Mỹ bằng việc ném bom tàn phá Thủ đô Hà Nội, các địa phương khác của miền Bắc. Đồng thời, xây dựng và triển khai chi tiết, cụ thể các kế hoạch tác chiến phòng, chống địch tập kích bằng B 52 vào Hà Nội của Quân chủng Phòng Không - Không quân và quân dân miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Trên cơ sở đó, làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng, xác định ý chí quyết tâm chiến đấu, chiến thắng quân xâm lược đến từng người dân để họ tự tin vào chiến thắng, không run sợ B 52 ném bom, đánh phá Hà Nội, Hải Phòng...
Nụ cười của cô nữ dân quân bên cạnh xác máy bay kẻ thù |
Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là do quân và dân ta đã nhận thức đúng bản chất, âm mưu, thủ đoạn tàn ác của đế quốc Mỹ trong sự tuyệt vọng đã phải dùng đến vũ khí tối tân hiện đại là B 52 như một phương án cuối cùng để đánh phá Thủ đô Hà Nội, gây sức ép để buộc chúng ta phải nhân nhượng ký vào hiệp định chấp nhận các yêu cầu có lợi cho chúng. Vì vậy, chúng ta đã bình tĩnh, tự tin, chủ động, sáng tạo và sẵn sàng chiến đấu chống lại cuộc tập kích đường không chiến lược 12 ngày đêm cuối tháng 12/1972 của Mỹ. Chúng ta tuyệt đối không bị bất ngờ, đã tập trung mọi khả năng vốn có nhằm thẳng vào đối tượng B 52 và đã đánh thắng chúng ngay từ khi mới xuất hiện trên bầu trời miền Bắc. Chính vì vậy, các phương án tác chiến đặt ra trong kế hoạch đánh B 52 bảo vệ Thủ đô Hà Nội, Hải Phòng... của Quân chủng Phòng không - Không quân và quân dân miền Bắc đã được thực hiện xuất sắc.
Ý chí quyết tâm đánh thắng B 52 của quân và dân ta thể hiện sâu sắc ở sự tự giác làm tốt công tác chuẩn bị, sẵn sàng đón đánh địch. Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị đã sớm chỉ đạo việc biên soạn, phổ biến các tài liệu tuyên truyền về bản chất, âm mưu, thủ đoạn đánh phá miền Bắc của quân xâm lược Mỹ và hướng dẫn công tác chuẩn bị phòng tránh, đánh địch và các phương án tác chiến của ta. Trong không khí hết sức khẩn trương, mau lẹ, sẵn sàng đánh địch; cán bộ, chiến sĩ Quân chủng Phòng không - Không quân, đặc biệt là các đơn vị tên lửa, ra đa, phòng không Hà Nội đã sớm có tài liệu Cách đánh B 52 để huấn luyện, thống nhất các phương án tác chiến và kết hợp chặt chẽ với các địa phương lân cận Thủ đô, nhờ đó đã chủ động triển khai, thực hiện tốt cách đánh và phòng tránh B 52 của địch. Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã điều chỉnh lực lượng, bổ sung vũ khí, trang bị; điều động một số đơn vị phòng không chủ lực về các địa bàn trọng điểm, xây dựng thế trận phòng không 3 thứ quân, chấn chỉnh công tác bảo đảm phục vụ chiến đấu....; thậm chí đã đưa một số đơn vị vào Khu Bốn trực chiến, sẵn sàng đánh địch trước khi chúng tập kích vào Thủ đô Hà Nội. Qua mỗi việc làm, từng ngày chiến đấu, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và các đơn vị đã kịp thời đánh giá tình hình, rút kinh nghiệm về cách đánh, phòng tránh B 52 hiệu quả nhất để phổ biến cho toàn quân và toàn dân để giảm thiểu tối đa sự mất mát, thương vong.
Có thể khẳng định rằng, nhờ nắm chắc tình hình, hiểu rõ bản chất, âm mưu, thủ đoạn của địch, quân và dân ta đã không bị bất ngờ về chiến lược, chiến dịch cũng như chiến thuật; toàn bộ các phương án đánh địch đã được triển khai thực hiện một cách đồng bộ, nhịp nhàng, ăn khớp. Vì thế, ngày đầu tiên đế quốc Mỹ đưa B 52 đánh phá Hà Nội, Bộ Tổng tham mưu đã phát lệnh báo động trước 25 phút, những ngày sau đó, ta thường phát hiện B 52 trước 30 phút. Tất cả điều đó đã cho phép quân và dân ta luôn giành thế chủ động trên chiến trường ngay từ đầu và duy trì trong suốt chiến dịch trên cơ sở nghiên cứu phát hiện điểm mạnh, yếu của địch, phát huy tối đa sức mạnh của ta, tạo cho mình thế trận có lợi nhất để tiêu diệt chúng; bảo đảm lực lượng nào cũng có thể hạ máy bay, vũ khí nào cũng phát huy tác dụng...Trong “cái khó đã ló cái khôn”, lần đầu tiên đương đầu với cuộc tập kích chiến lược bằng B 52 của địch, nhưng bộ đội ra đa đã tách được B 52 ra khỏi nền nhiễu và tách được B 52 ra khỏi lực lượng hộ tống trong một khối nhiễu dày đặc. Bộ đội tên lửa đã khắc phục được những hạn chế về tính năng binh khí kỹ thuật, phân biệt mục tiêu thật và giả, tránh được tên lửa tự dẫn của máy bay địch (tên lửa không đối đất), nhận diện được B 52.
Cùng với đó, Đảng ta và Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã huy động được sức mạnh tổng hợp của thế trận phòng không nhân dân để đối phó có hiệu quả với những thủ đoạn đánh phá nham hiểm của địch. Vì vậy, chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn, chúng ta đã huy động, tập trung lực lượng phòng không chủ lực mạnh nhất cho chiến dịch; đồng thời, phát huy tối đa sức mạnh phòng không của dân quân, tự vệ địa phương; nhờ đó đã bố trí thành thế trận vững chắc trên các địa bàn trọng yếu; đã duy trì được sự phối hợp, hiệp đồng tác chiến chặt chẽ giữa các lực lượng; nhiều trận địa được bố trí trên các tòa nhà cao tầng, gần các mục tiêu trọng điểm, đón đúng các đường bay của địch, chờ chúng đến để tiêu diệt chúng.
Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” có ý nghĩa dân tộc và thời đại sâu sắc. Chúng ta đã nhận được sự giúp đỡ to lớn, hiệu quả về mọi mặt của chính phủ và nhân dân các nước xã hội chủ nghĩa anh em; sự đồng tình, ủng hộ mạnh mẽ của phong trào giải phóng dân tộc, của các lực lượng cách mạng, dân chủ hoà bình và của nhân dân tiến bộ trên toàn thế giới, trong đó có nhân dân tiến bộ Mỹ. Tình đoàn kết, sự ủng hộ quốc tế đã cổ vũ và tăng thêm sức mạnh cho nhân dân ta trong cuộc chiến đấu chống lại cuộc tập kích chiến lược đường không của đế quốc Mỹ vào 12 ngày đêm tháng 12/1972 hết sức dã man, tàn khốc.
Chúng ta có quyền tự hào khẳng định rằng, Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là một trong những chiến thắng vĩ đại nhất của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX, là sự chói ngời của ánh sáng chân lý “Không có gì quý hơn độc lập tự do” mà chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định. Với thắng lợi này, quân và dân ta đã viết tiếp những trang sử vàng vào lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam với tư cách là chiến thắng của sức mạnh chính trị, tinh thần của toàn thể dân tộc Việt Nam, là chiến thắng của niềm tin, ý chí, của quyết tâm dám đánh, biết đánh và quyết thắng giặc Mỹ xâm lược của dân Việt Nam trong thời đại mới trước vũ khí công nghệ cao của địch.
Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là thắng lợi của nghệ thuật lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng không nhân dân, phòng tránh, đánh trả cuộc tập kích đường không của đế quốc Mỹ; góp phần quyết định “đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào”; buộc chính quyền Mỹ phải ký Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, lập lại hoà bình ở Việt Nam, tạo ra bước ngoặt lịch sử làm tiền đề vững chắc để quân và dân ta đi đến thắng lợi trọn vẹn: giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, đưa giang sơn gấm vóc Việt Nam về một mối, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” đã chứng minh sức sống mãnh liệt của học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chiến tranh cách mạng, về xây dựng và tổ chức lực lượng bảo vệ Tổ quốc trong thời đại mới. Vì vậy, nó mang ý nghĩa triết lý nhân sinh sâu sắc về phát huy sức mạnh của dân tộc và thời đại; về tính đúng đắn, chính nghĩa của đường lối chính trị và quân sự nhân văn, không những với quá khứ mà còn cho cả tương lai. Đồng thời, đã để lại cho các thế hệ con cháu chúng ta nhiều bài học kinh nghiệm vô cùng quý báu, sâu sắc. Đó là quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng, chỉ thị, mệnh lệnh của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về phát huy nhân tố con người, đặc biệt là phát huy nhân tố chính trị - tinh thần của cả dân tộc trong chiến tranh, coi nó là nhân tố quyết định làm nên chiến thắng vĩ đại “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” chấn động địa cầu.
Với chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, đường lối chính trị, quân sự đúng đắn, sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và lãnh tụ Hồ Chí Minh càng thêm tỏa sáng; là sự chứng minh hùng hồn, đầy thuyết phục về tài mưu lược của Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về sự kết hợp hài hòa giữa cách mạng và khoa học, giữa dám đánh và biết đánh, giữa ý chí kiên định, bản lĩnh vững vàng với năng lực chỉ huy, lãnh đạo tài giỏi; giữa khí phách anh hùng và tài trí tuyệt vời của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân ta.
Biết địch, biết ta trăm trận trăm thắng không chỉ có ý nghĩa là một bài học kinh nghiệm quý báu cần lưu giữ và truyền lại cho con cháu đời sau qua kinh nghiệm chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, mà còn là một vấn đề có tính quy luật cần phải nhận thức thấu đáo và vận dụng linh hoạt, mềm dẻo trong nắm bắt tình hình địch, ta; tìm hiểu quy luật hoạt động của địch để phán đoán, có phương án tác chiến tối ưu nhằm ngăn chặn hướng tấn công, sự phá hoại của chúng, giảm bớt thương vong cho ta.
Phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân, xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân, thế trận phòng không nhân dân, tạo nên hệ thống hoả lực phòng không rộng khắp, tạo thành sức mạnh tổng hợp để đánh thắng trận quyết chiến chiến lược “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là một trong những bài học kinh nghiệm quý báu cần vận dụng vào huấn luyện cách đánh của quân đội ta hiện nay, đặc biệt là huấn luyện cách đánh của bộ đội Phòng không - Không quân nhân dân Việt Nam trong bảo vệ Tổ quốc thời kỳ hội nhập quốc tế. Nhìn lại chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, mọi người đều phải thừa nhận vai trò to lớn của Bộ đội Ra đa; Bộ đội Không quân tiêm kích; Bộ đội Tên lửa Phòng không; Bộ đội Pháo Phòng không. Ngoài lực lượng chủ lực đó ra, lực lượng phòng không của bộ đội địa phương và dân quân tự vệ, nhất là Thủ đô Hà Nội, thành phố Hải phòng, là lực lượng tại chỗ rộng khắp, đánh máy bay địch bay thấp hoạt động tốp nhỏ, chiếc lẻ, trực tiếp bảo vệ các mục tiêu quan trọng của địa phương có vai trò vô cùng quan trọng. Đồng thời khẳng định tính đúng đắn, sáng tạo của việc bố trí, sử dụng các lực lượng hợp lý nhằm phát huy hiệu quả của tất cả các lực lượng, các loại vũ khí, trang bị hiện có, tạo thành lưới lửa phòng không nhiều tầng, nhiều lớp, đánh địch ở mọi độ cao, mọi hướng.
Phát huy nhân tố chính trị - tinh thần, tăng cường sức mạnh, ý chí chiến đấu, dám đánh, quyết đánh và quyết đánh thắng quân xâm lược là một nét đẹp trong văn hóa giữ nước của dân tộc Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Sức mạnh chính trị - tinh thần của chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” biểu hiện tập trung ở tinh thần dám đánh, quyết đánh và quyết thắng. Đó là yếu tố tiên quyết dẫn đến thắng lợi. Đúng vậy, chỉ có dám đánh, quyết đánh thì chúng ta mới tìm ra được cách đánh, ý chí dám đánh, quyết đánh trở thành một lực lượng vật chất to lớn trong cuộc đấu trí, đấu lực quyết liệt với kẻ thù. Sức mạnh chính trị - tinh thần của chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” được biểu hiện ở tinh thần vượt mọi khó khăn, gian khổ, ác liệt, độc lập tự chủ, tự lực, tự cường, đoàn kết hiệp đồng lập công tập thể; ở lòng tin, quyết tâm đánh thắng trận đầu, bắn rơi tại chỗ, bắt sống giặc lái, tạo niềm tin đánh bại hoàn toàn mọi âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù.
Xuất phát từ thực tiễn các cuộc chiến tranh do Mỹ và NATO gây ra từ đầu thập niên 90 của thế kỷ XX đến nay, nhìn lại chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” của 40 năm trước; chúng ta càng hiểu rõ hơn giá trị lịch sử to lớn và ý nghĩa thời đại sâu sắc của chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” chấn động địa cầu. Đây là dịp tốt để chúng ta ôn lại truyền thống hào hùng của quân và dân ta trong những ngày tháng năm có ý nghĩa đặc biệt sâu sắc. Qua đó, chúng ta càng tin tưởng, tự hào hơn về Đảng quang vinh, Bác Hồ vĩ đại, quân đội và nhân dân Việt Nam anh hùng. Niềm tin là sức mạnh, là cội nguồn làm nên mọi chiến thắng. Nó đã, đang và sẽ là nội lực để chúng ta vượt qua khó khăn, thách thức; tiếp tục đưa công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đi đến thành công.
Theo ĐCSVN