Nếu không quan sát kỹ, các triệu chứng này có thể bị nhầm với những bệnh phát ban hay thủy đậu.
Ca mắc tăng gấp 4 lần
Trong 4 tháng đầu năm, TPHCM ghi nhận 936 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng. Trong đó, 95% trẻ mắc bệnh ở độ tuổi từ 1 - 5. Từ ngày 29/4 - 5/5, thành phố ghi nhận 420 ca bệnh tay chân miệng. Con số này tăng gần gấp 4 lần so với trung bình 4 tuần trước đó.
Đợt dịch tay chân miệng gần nhất tại TPHCM xảy ra vào năm 2020 với 16.361 ca mắc, không ghi nhận trường hợp tử vong. Chủ yếu ca bệnh là trẻ trong độ tuổi đi học.
Theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TPHCM (HCDC), khi mọi hoạt động xã hội trở lại bình thường sau 2 năm gián đoạn do Covid-19, các chuyên gia dự đoán, những dịch bệnh lưu hành thường niên tại thành phố như sốt xuất huyết, tay chân miệng sẽ diễn biến phức tạp.
Tại Bệnh viện Nhi đồng 2 (TPHCM), trong 2 tuần đầu tháng 5, số ca khám bệnh tay chân miệng ngoại trú là 497. Trong khi đó, số bệnh nhân nội trú là 40 ca. Trước đó, vào tháng 4, bệnh viện tiếp nhận 61 ca tay chân miệng điều trị ngoại trú và 9 trường hợp nội trú. Điều đó cho thấy, số bệnh nhi mắc tay chân miệng có xu hướng tăng.
Số ca mắc tay chân miệng điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng 2 ước tính khoảng 40% bệnh nhi ở TPHCM. Số còn lại rải rác ở các tỉnh, thành lân cận. Hầu hết, bệnh nhi nhập viện trong tình trạng sốt nhiều ngày liên tục, kèm theo mụn nước nổi đỏ ở tay, chân. Thậm chí, một số bệnh nhi có vết loét ở họng, gây cản trở việc ăn uống.
ThS.BS Nguyễn Đình Qui, phụ trách điều hành Khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 2, nhận định, số ca mắc tay chân miệng sẽ tiếp tục tăng cao trong 1 - 2 tuần tiếp theo. Hiện tại, tỷ lệ nhập viện hầu hết ở mức độ nhẹ. Trong khi đó, mức độ 2B (nặng) chiếm khoảng 5 - 6%.
Bác sĩ cũng lưu ý, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám khi phát hiện các biểu hiện của bệnh. Nếu nhẹ, trẻ sẽ được điều trị ngoại trú. ThS Qui lưu ý, việc nhập viện muộn có thể khiến trẻ gặp những biến chứng khó lường như: Viêm não màng não; viêm cơ tim tối cấp... Từ đó, gây nguy cơ tử vong trong khoảng 24 giờ nếu không kịp thời can thiệp.
Vô tình khiến bệnh trầm trọng
Theo HCDC, để chủ động phòng bệnh tay chân miệng, giảm đến mức thấp nhất số trường hợp mắc, tử vong, không để dịch bùng phát, người dân và cộng đồng cần thực hiện các biện pháp: Rửa tay với xà phòng thường xuyên; Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống; Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hằng ngày; Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.
Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, cần đưa bé đi khám. Một số dấu hiệu nghi ngờ gồm: Sốt nhẹ hoặc vừa; Mệt mỏi; Đau họng; Chảy nước bọt nhiều; Tổn thương và đau rát ở răng hoặc chân răng; Phát ban dạng phỏng nước 2 - 10mm màu xám, hình bầu dục ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông, sờ cộm, không đau, không ngứa; Vết loét ở niêm mạc má, lợi và lưỡi.
Trong khi đó, ThS.BS Lê Phan Kim Thoa - Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM - cho biết, trẻ bị tay chân miệng có các biểu hiện như: Sốt, đau họng, loét miệng, lợi, lưỡi, mụn nước ở lòng bàn tay, bàn chân, gối, mông. Nếu không quan sát kỹ, có thể nhầm lẫn với các bệnh phát ban hay thủy đậu.
“Nhiều cha mẹ khi thấy con nổi mụn nước, vẫn theo thói quen cũ sử dụng thuốc xanh Methylen. Điều đó vô tình che lấp các dấu hiệu, dẫn đến việc chẩn đoán chậm và khó theo dõi tình trạng bệnh. Chẩn đoán tay chân miệng là nhìn những tổn thương ở trong miệng và ngoài da chứ không xét nghiệm.
Đặc biệt, có một số gia đình bôi những loại cây cỏ, lá cây, hoặc những loại thuốc trôi nổi mà không biết được thành phần, cực kỳ nguy hiểm cho trẻ”, ThS Thoa cảnh báo.
Theo bác sĩ Kim Thoa, nhiều cha mẹ sai lầm khi chăm sóc con bị tay chân miệng. Điều đó khiến bệnh của trẻ càng thêm trầm trọng. Cụ thể, một số phụ huynh cho rằng, trẻ ở nhà thì không thể nào bị bệnh tay chân miệng. Tuy nhiên, thực tế, trẻ có thể lây bệnh qua người lớn. Cha mẹ có thể mang bệnh từ ngoài về nhà lây cho con.
Ngoài ra, quan niệm “Ủ trẻ hóa kinh, càng ủ ban ra càng nhiều thì càng nhanh khỏi” cũng là sai lầm. Theo bác sĩ Kim Thoa, cách làm này có thể khiến trẻ bị nhiễm trùng da và để lại sẹo. Bên cạnh đó, nhiều phụ huynh thấy con sốt, chảy nước miếng thì chủ quan và cho rằng trẻ mọc răng.
“Thực tế cho thấy, cứ 10 trẻ đến khám vì mọc răng thì 9 trẻ trong đó thực chất bị tay chân miệng. Nhầm lẫn như vậy dẫn đến chậm trễ trong thăm khám, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho trẻ”, chuyên gia cảnh báo.
Cũng theo bác sĩ Thoa, tay chân miệng thường xảy ra ở các trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Song, người lớn và trẻ lớn hoàn toàn có thể mắc bệnh và có các biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, mọi người không nên chủ quan khi tiếp xúc với người bệnh. Đồng thời, cần rửa tay thường xuyên để không trở thành nguồn lây nhiễm trung gian cho trẻ.
Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm lưu hành quanh năm. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Bệnh có tốc độ lây lan nhanh, dễ thành dịch. Thời điểm dịch bùng phát thường vào khoảng từ tháng 3 - 5 và tháng 8 - 9 hằng năm.
Hầu hết, các ca bệnh đều diễn biến nhẹ. Tuy nhiên, một số trường hợp bệnh có thể diễn biến nặng và gây biến chứng nguy hiểm như viêm não - màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp, dẫn đến tử vong.
