Loài động vật tí hon với chiếc mũi dài, chùm lông đuôi và đôi mắt to đầy ấn tượng này đã không được nhìn thấy trong gần nửa thế kỷ. Bằng một “phép màu” nào đó, mùi bơ đậu phộng thoang thoảng đã dụ được loài tưởng như đã tuyệt chủng này ra khỏi vùng đất gồ ghề đầy đá của Cộng hòa Djibouti ở Sừng châu Phi. Lần cuối cùng các nhà khoa học quan sát thấy loài này là vào năm 1968.
Loài động vật có vú mới được phát hiện lại gần đây có tên gọi khoa học là Somali sengi (Elephantulus revoilii), là một loài chuột chù voi. Mọi thứ trước đó được biết về Somali sengi đều từ 39 mẫu vật riêng lẻ được thu thập cách đây hàng thập kỷ và hàng thế kỷ trước, hiện được lưu trữ trong các bảo tàng, theo một tuyên bố từ Tổ chức Bảo tồn Động vật Hoang dã toàn cầu (GWC).
Vào năm 2019, một nhóm các nhà khoa học từ Mỹ và Djibouti đã bắt đầu hành trình tìm kiếm loài này sau khi nhận được thông tin rằng những sinh vật này có thể đang ẩn náu ở Cộng hòa Djibouti, mặc dù trước đó chúng chỉ được tìm thấy ở Somalia.
“Đối với chúng tôi, những người sinh sống ở Cộng hòa Djibouti, và mở rộng ra là ở vùng Sừng châu Phi, chúng tôi chưa bao giờ coi sengi là một loài “đã mất”. Nhưng nghiên cứu mới này đã đưa Somali sengi trở lại cộng đồng khoa học, một điều mà chúng tôi đánh giá cao”, Houssein Rayaleh, một nhà nghiên cứu sinh thái học và nhà bảo tồn của tổ chức phi lợi nhuận Hiệp hội Tự nhiên Djibouti, phát biểu.
Houssein Rayaleh đã nhìn thấy sinh vật này trước đây - và người dân địa phương cũng đã xác định chính xác là nó trong các bức ảnh trong các cuộc phỏng vấn với các nhà khoa học. Sử dụng thông tin từ các cuộc phỏng vấn, các phân tích chất thải động vật tại những địa điểm và các đánh giá về địa hình trú ẩn, các nhà nghiên cứu đã thiết lập 1.259 bẫy tại 12 địa điểm khác nhau trên khắp địa hình đá của Djibouti. Họ dụ những con vật vào bẫy bằng cách đặt bơ đậu phộng, bột yến mạch và nấm men.
Tổng cộng, các nhà khoa học đã tìm thấy được 12 con Somali sengi, mà họ có thể phân biệt với một loài tương tự bằng chùm lông trên đuôi của chúng. “Đối với Cộng hòa Djibouti, đây là một câu chuyện quan trọng làm nổi bật sự đa dạng sinh học của đất nước và khu vực, đồng thời cho thấy có nhiều cơ hội khoa học và nghiên cứu mới ở đây” - Houssein Rayaleh cho biết.
Các nhà khoa học đã tìm thấy tất cả các con chuột chù voi ở các mỏm đá và thảm thực vật tương đối thưa thớt, những khu vực thường không thích hợp cho các hoạt động của con người, có nghĩa là những sinh vật nhỏ bé này sống ở nơi không có khả năng bị phá hủy môi trường sống.
Robin Moore, một trong những người đứng đầu chương trình Tìm kiếm các loài đã mất của GWC cho biết: “Thông thường khi chúng tôi tìm lại được các loài đã mất, chúng tôi chỉ tìm thấy một hoặc hai cá thể và phải hành động nhanh chóng để cố gắng ngăn chặn sự tuyệt chủng sắp xảy ra của chúng. Đây là khám phá đáng hoan nghênh và tuyệt vời trong thời kỳ hỗn loạn đối với hành tinh của chúng ta”.
Phát hiện mới về loài chuột chù voi Somalia trong tự nhiên có thể sẽ mở ra một kỷ nguyên mới của những hiểu biết về loài động vật nhỏ bé và thú vị này.