“Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là việc làm quan trọng và cần thiết”, vì thế trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn quan tâm chăm lo bồi dưỡng, đào tạo thế hệ trẻ; chú trọng phát hiện, bồi dưỡng kết nạp vào Đảng học sinh, sinh viên ưu tú. Các nhiệm kỳ Đại hội Đảng và trong nhiều văn bản khác nhau của Đảng cũng dành nhiều quan tâm, chỉ thị đến công tác phát triển Đảng trong thanh niên ưu tú, nhất là học sinh, sinh viên.
Thực hiện nhiệm vụ quan trọng Đảng giao phó, thời gian qua, các trường trung học, cao đẳng, đại học trên cả nước đặc biệt chú ý phát triển Đảng trong học sinh, sinh viên. Số và chất lượng đảng viên là học sinh, sinh viên đã có chuyển biến tích cực.
Tính từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng đến nay, cả nước đã kết nạp 21.326 đảng viên là học sinh, sinh viên, chiếm 7,4% tổng số đảng viên mới của toàn Đảng. Trong tổng số 21.326 học sinh, sinh viên được kết nạp, đảng viên là học sinh giỏi cấp tỉnh, quốc gia, quốc tế có 700; đảng viên có thành tích cao trong học tập, nghiên cứu khoa học là 7.101.
Mặc dù có những chuyển biến tích cực nhưng nhìn chung, số lượng đảng viên mới là học sinh, sinh viên hằng năm kết nạp còn ít, chưa tương xứng với nguồn lực tiềm năng hiện có ở các trường. Hiện cả nước có khoảng 2,1 triệu sinh viên nhưng tỷ lệ đoàn viên trong các trường đại học, cao đẳng được kết nạp Đảng hằng năm chiếm chưa đến 10% tổng số đoàn viên ưu tú của cả nước.
Riêng TPHCM có khoảng 600 nghìn sinh viên đang học tập, nhưng Ðảng ủy Khối Đại học Cao đẳng TPHCM từ năm 2020 đến 2023 chỉ kết nạp được 626 đảng viên mới là sinh viên. Ở khối THPT còn có chi bộ trường nhiều năm liền chưa kết nạp được đảng viên là học sinh. Là đơn vị mạnh trong phát triển Đảng nhưng từ năm 2017 đến hết tháng 6 năm 2023, tỉnh Thừa Thiên Huế cũng chỉ có 18/38 trường tổ chức kết nạp Đảng cho 134 đảng viên là học sinh.
Có nhiều nguyên nhân khiến tỷ lệ kết nạp Đảng trong học sinh, sinh viên chưa tương xứng với quy mô. Phần lớn học sinh, sinh viên phải đến năm cận cuối và năm cuối mới có thể tích lũy đủ điều kiện và tiêu chuẩn để được xem xét kết nạp Đảng. Trong khi đó, quá trình thẩm tra, xác minh lý lịch chiếm nhiều thời gian.
Nhiều trường hợp từ khi lập danh sách đối tượng Đảng cho đến khi hoàn thành hồ sơ để xem xét kết nạp, học sinh/sinh viên đã có quyết định tốt nghiệp. Việc thẩm tra, xác minh lý lịch của người xin vào Đảng gặp nhiều trở ngại khó khăn do địa phương không đủ thông tin xác nhận. Tiêu chuẩn, quy trình và thủ tục nhiều khi còn rườm rà, dẫn đến kéo dài quá trình hoàn thành hồ sơ…
Học sinh, sinh viên là nguồn lực dồi dào cho công tác phát triển Đảng và các trường học không thiếu những “hạt giống đỏ” xứng đáng được ươm mầm. Rào cản hiện nay phần nhiều nằm ở quy trình, thủ tục, tiêu chuẩn và... mức độ quan tâm của cấp ủy cơ sở.
Thực tế cho thấy ở đâu cấp ủy mạnh thì ở đó phát triển đảng viên tốt. Vì thế, để số lượng đảng viên là học sinh, sinh viên tương xứng với quy mô, song song với việc rà soát và điều chỉnh thủ tục, hồ sơ kết nạp đảng viên thuộc đối tượng này theo hướng tinh gọn; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong thẩm tra lý lịch và phản hồi, cần nâng cao trách nhiệm bí thư - hiệu trưởng các trường, đặc biệt cả hệ thống chính trị của địa phương phải cùng vào cuộc.
Nỗ lực ươm mầm “hạt giống đỏ” từ môi trường học đường không chỉ giúp Đảng tăng cường sức trẻ, mạnh nguồn cán bộ kế cận vừa hồng vừa chuyên, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, mà mỗi nhà trường còn rộng thêm cơ hội giáo dục lý tưởng cách mạng, phẩm chất đạo đức, lối sống văn hóa cho người trẻ, thực hiện tốt hơn sứ mệnh của mình.
