Theo báo cáo tại Phiên họp lần thứ nhất Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân diễn ra mới đây, riêng tháng 7/2025, cả nước có hơn 16.500 doanh nghiệp đăng ký, đưa tổng số doanh nghiệp thành lập 7 tháng năm 2025 lên 107.700, tăng 10,6%.
Số vốn tăng thêm của doanh nghiệp đang hoạt động đạt hơn 2,4 triệu tỷ đồng, tăng hơn 186% so với cùng kỳ năm 2024.
Về số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, so với cùng kỳ, 7 tháng qua có hơn 66.300 doanh nghiệp, tăng gần 50%. Trong đó riêng tháng 7 có gần 15.000 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng hơn 78%. Số hộ kinh doanh thành lập mới trong tháng 7 là 61.460 hộ với số vốn đăng ký đạt 12,4 nghìn tỷ đồng, đưa tổng số hộ kinh doanh thành lập trong 7 tháng qua đạt gần 536.200 hộ, tăng 165%.
Những con số này cho thấy sự phát triển khá mạnh về số lượng doanh nghiệp. Tuy nhiên, tại Tọa đàm Các giải pháp đột phá tháo gỡ các điểm nghẽn phát triển khu vực kinh tế tư nhân diễn ra mới đây, một chuyên gia cho rằng, dù là khu vực dẫn dắt toàn nền kinh tế về tăng trưởng, số doanh nghiệp, vốn, lao động nhưng khu vực này đang có những dấu hiệu chững lại, hay nói đúng hơn là đang có biểu hiện “hụt hơi”.
Tốc độ tăng trưởng về số doanh nghiệp, doanh thu, vốn đầu tư, số lao động giai đoạn từ 2016 đến nay đang có xu hướng chậm dần so với giai đoạn 2011 - 2015. Hiện tượng doanh nghiệp “không muốn lớn”, thậm chí “mini hóa” có xu hướng ngày càng gia tăng.
Vị chuyên gia này dẫn chứng, hiệu quả hoạt động kinh doanh của khu vực kinh tế tư nhân đang thấp hơn so với doanh nghiệp khu vực Nhà nước và doanh nghiệp FDI. Cụ thể, về lợi nhuận trước thuế bình quân của một doanh nghiệp bằng 0,52% của doanh nghiệp Nhà nước và gần 3,1% của doanh nghiệp FDI. Năng suất lao động của khu vực kinh tế tư nhân chỉ bằng 34% của khu vực doanh nghiệp Nhà nước và khoảng 69% của khu vực FDI.
Bên cạnh đó, năng lực khoa học, công nghệ khu vực kinh tế tư nhân còn yếu, với số doanh nghiệp công nghệ cao chỉ chiếm 12,1%. Thu nhập của người lao động vẫn ở mức thấp, chỉ bằng 57,1% so với khu vực Nhà nước và 80,5% so với khu vực FDI... Quy mô bình quân của doanh nghiệp cũng ngày càng nhỏ hơn so với doanh nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp FDI cả về vốn, số lao động và doanh thu.
Thời gian qua, khu vực kinh tế tư nhân của nước ta đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về lượng và chất, thể hiện qua các số liệu như đóng góp 43% tổng GDP và chiếm 57% trong tổng mức tăng trưởng GDP năm 2024. Đặc biệt, Nghị quyết 68-NQ/TW đã xác định kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân. Bởi vậy, bên cạnh những kết quả đã đạt được, vấn đề quan trọng là cần thẳng thắn nhìn nhận những nút thắt, điểm nghẽn cần tháo gỡ.
Theo đó, trước tiên phải loại bỏ tư duy khu vực kinh tế tư nhân chỉ là phép cộng đơn thuần của các bộ phận cấu thành. Tiếp đó là cần định vị một cách rõ ràng vị trí của khu vực kinh tế tư nhân trong mối quan hệ với các khu vực kinh tế khác. Xóa bỏ tâm lý e ngại rằng sự phát triển mạnh của kinh tế tư nhân sẽ đi chệch định hướng.
Xây dựng hệ thống chính sách bao trùm, tạo điều kiện cho mọi thành phần tư nhân phát huy tối đa tiềm lực. Ngoài ra, cần có các cơ chế, chính sách để doanh nghiệp tư nhân có thể bình đẳng trong tiếp cận cơ hội kinh doanh, nguồn lực đất đai, vốn. Đặc biệt việc cải cách thủ tục hành chính cần được đẩy mạnh hơn nữa, không chỉ trên danh nghĩa mà phải thực chất, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí tuân thủ.
Tính toán sơ bộ cho thấy, để thực hiện được mục tiêu tăng trưởng 8%, khu vực kinh tế tư nhân cần đạt tốc độ tăng trưởng là 10,3%. Từ sau năm 2025, để đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số, khu vực tư nhân tối thiểu phải tăng trưởng khoảng 11,5 - 12% trở lên. Cho nên, tất yếu các rào cản, nút thắt đã được chỉ ra sẽ phải tháo gỡ nhanh chóng và hiệu quả nhằm đáp ứng kỳ vọng khu vực này sẽ trở thành trụ cột phát triển kinh tế quốc gia.
