Tuy thế, ngành bán lẻ vẫn báo động tình trạng “nhảy việc” thường xuyên sang các công ty bán lẻ lớn, việc tăng lương cho nguồn nhân sự này của các doanh nghiệp (DN) nhỏ vẫn khó giữ chân người lao động.
Sức ép lớn…
Cuộc cạnh tranh không cân sức với các đối thủ nặng ký nước ngoài, chi phí mặt bằng cao, nhân viên chưa đạt chất lượng, đội ngũ gián tiếp lớn... đang là những vấn đề chính cản trở sự phát triển hệ thống phân phối bán lẻ.
Các DN nội đang phải cạnh tranh khốc liệt với các “ông lớn” ngành bán lẻ có vốn đầu tư nước ngoài như Metro, Big C, Lotte, Parkson, Aeon, Central Group... Nhiều DN đã đưa ra các “chiêu” cạnh tranh không lành mạnh như bán phá giá, lôi kéo nhân sự cao cấp, quảng cáo sai sự thật để giữ thị phần.
Rõ ràng, cuộc cạnh tranh trong ngành bán lẻ tại Việt Nam trở nên
nóng hơn bao giờ hết. Đại diện Talentnet cho rằng, sự cạnh tranh giữa các DN bán lẻ không thuần túy chỉ diễn ra ở thị phần, khách hàng hay số lượng chi nhánh, mà còn len lỏi sang cả lĩnh vực nhân sự.
Điều này bắt nguồn từ việc nguồn cung nhân sự cho ngành bán lẻ vẫn còn thiếu, trong khi số lượng siêu thị, trung tâm thương mại ra đời ngày càng nhiều. Do nguồn cung quá ít so với cầu, các DN đang có xu hướng lôi kéo và tuyển dụng nhân sự của chính các đối thủ cạnh tranh. Cách thức đó được xem là nhanh nhất, đảm bảo sự thành công của các DN mới tham gia thị trường, bởi họ không có nhiều thời gian để đào tạo nhân sự trước sức ép mở rộng càng nhanh càng tốt.
Thiếu khả năng thích ứng
Bà Quỳnh Phương, Trưởng phòng Tuyển dụng cấp cao (Công ty Talentnet), ghi nhận: “Nhân sự phục vụ cho ngành bán lẻ của DN nội chủ yếu vẫn là nhân viên tiếp thị, bán hàng, thiếu hụt nhân sự cao cấp để vạch ra những chiến lược tiếp thị, tung hàng bài bản ra thị trường. Những cán bộ cao cấp xây dựng kế hoạch và chiến lược phát triển cho công ty cũng còn rất thiếu, do đó DN nội rất khó cạnh tranh với các DN có vốn đầu tư nước ngoài vốn rất khắt khe trong tuyển dụng nhân viên có kỹ năng bán hàng chuyên nghiệp”.
Quá trình làm việc với khách hàng của Talentnet cho thấy, nhu cầu tuyển dụng cao của ngành bán lẻ rơi vào nhóm nhân sự cấp cao và cấp trung từ các vị trí quản lý trở lên. Sự thiếu hụt về nhân sự dàn đều trên nhiều lĩnh vực, từ quản lý mua hàng, quản lý ngành hàng, dịch vụ khách hàng…
Đặc biệt, do các DN bán lẻ có thiên hướng chỉ tuyển nhân sự có kinh nghiệm, từng hoạt động trong ngành nên tính cạnh tranh càng khó. Bên cạnh đó, khả năng thích ứng với yêu cầu công việc chưa cao cũng là hạn chế với nhân sự Việt Nam. Một quản lý trong ngành này ở khu vực phía Bắc chia sẻ với Talentnet rằng, anh không thể làm lâu tại một DN do thường xuyên bị điều chuyển đi các địa phương khác nhau trong một thời gian ngắn.
Lương cao, vẫn chưa đủ!
Tên tuổi và vị thế của các DN bán lẻ nước ngoài dường như vẫn là một thỏi nam châm trong việc thu hút ứng viên. Một số DN bán lẻ nước ngoài cũng được biết đến nhờ các chính sách, chương trình đào tạo và phát triển nhân sự hiệu quả. Về phần mình, các DN trong nước chưa thực sự có nhiều chính sách để thu hút ứng viên, ngoài việc trả lương cao cho một số trường hợp đặc biệt. Thực tế có chuyện, để thu hút một quản lý cấp cao của DN bán lẻ nước ngoài, một DN trong nước đã chấp nhận trả mức lương cao hơn mức cũ từ 40 - 50%.
Tuy nhiên, trả lương cao chỉ góp phần giải quyết bài toán trước mắt của các DN bán lẻ trong cơn khát nhân sự. Nguyên tắc cơ bản nằm ở khâu đào tạo phát triển nhân viên. Vì vậy, sớm hay muộn các DN cũng cần phải xây dựng được các chương trình đào tạo phù hợp. Ngoài những khó khăn kể trên, DN bán lẻ còn vướng phải nhiều khó khăn về chính sách, khung pháp lý và tầm nhìn hạn chế, chưa kịp thích ứng với thị trường cạnh tranh hiện đại.
