Thành lập hiệp hội quốc gia cho người làm công tác hướng nghiệp
Một đánh giá gần đây về các hệ thống hỗ trợ phát triển nghề nghiệp ở Việt Nam, do ILO thực hiện phối hợp với các tổ chức chính phủ và đối tác xã hội, đã cung cấp nhiều thông tin chi tiết về các ưu tiên đầu tư và hợp tác phát triển giáo dục hướng nghiệp.
Thông thường, để đảm bảo tính nhất quán của hệ thống, có thể xây dựng, áp dụng khung kỹ năng quản lý hướng nghiệp với mục tiêu hoạt động hướng nghiệp, đặc biệt là trong hệ thống giáo dục và đào tạo, sử dụng nhất quán các tiêu chuẩn kỹ năng, công cụ và phương pháp đánh giá. Đây là một giải pháp đặc biệt quan trọng để phát triển giáo dục hướng nghiệp vững chắc cho thanh niên.
Báo cáo khuyến nghị xây dựng năng lực với các dịch vụ chính bằng cách tăng cường lồng ghép thông tin thị trường lao động vào các dịch vụ hướng nghiệp và nâng cao chuyên môn cho đội ngũ nhân viên. Thành lập các trung tâm quốc gia về thông tin thị trường lao động, đảm bảo chất lượng, phù hợp để sử dụng trong các dịch vụ hướng nghiệp.
Điều này đòi hỏi phải tổng hợp hiệu quả các nguồn thông tin như Điều tra lao động – việc làm, khảo sát doanh nghiệp và thông tin trên Cổng thông tin dịch vụ việc làm. Thông tin chính xác, kịp thời về nghề nghiệp, vị trí tuyển dụng và xu hướng kỹ năng cần được cập nhật trên các trang web và ứng dụng chuyên biệt. Mục đích để lao động thanh niên và người trưởng thành có thể dễ dàng tiếp cận và công việc của người làm công tác hướng nghiệp cũng được thực hiện thuận lợi hơn.
Bên cạnh đó, cần nâng cao chuyên môn và đào tạo cho giáo viên hướng nghiệp, cố vấn học đường và giáo viên tham gia vào các hoạt động giáo dục hướng nghiệp thông qua đào tạo ban đầu và đào tạo thường xuyên với chất lượng cao hơn (ví dụ như kỹ năng kỹ thuật số, phân tích thị trường lao động).
Báo cáo cũng đề xuất thành lập một hiệp hội quốc gia cho người làm công tác hướng nghiệp. Mục đích nhằm cung cấp hỗ trợ và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn về dịch vụ, phát triển nghề nghiệp và thúc đẩy hợp tác quốc gia, quốc tế về các phương thức thực hành tốt hơn. Các hiệp hội quốc gia này cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cấp chứng chỉ cho người làm công tác hướng nghiệp.
Việc phát triển và nhân rộng giáo dục hướng nghiệp trong trường học đã được thảo luận sâu và được coi là yếu tố then chốt để mở ra triển vọng nghề nghiệp cho thanh niên.
Giáo viên, giảng viên và chuyên viên cố vấn trong trường học và cơ sở đào tạo cần được đào tạo. Đồng thời hỗ trợ và cung cấp công cụ thích hợp để có thể lồng ghép các chủ đề hướng nghiệp vào chương trình giảng dạy và xây dựng các hoạt động nâng cao nhận thức của học sinh, sinh viên về nghề nghiệp và thế giới việc làm.
Tất cả các trường nên có một chuyên viên hướng nghiệp để cùng phối hợp thực hiện với những giáo viên đã được đào tạo căn bản về các chủ đề hướng nghiệp. Giáo dục hướng nghiệp cần được thực hiện phối hợp với cộng đồng, bao gồm phụ huynh và người sử dụng lao động.
Việc gắn vai trò trọng tâm của người sử dụng lao động trong các hoạt động giáo dục hướng nghiệp tại trường học và cơ sở đào tạo có ý nghĩa hết sức quan trọng vì nó cho phép học sinh, sinh viên được tiếp cận với môi trường làm việc thực tế và những yêu cầu thay đổi của nghề nghiệp.
Các hoạt động nên thực hiện có thể bao gồm tổ chức chuyến thăm trường học của các chuyên gia và hình mẫu, thực hiện đóng vai và mô phỏng với sự hỗ trợ của doanh nghiệp, chương trình trải nghiệm làm việc và tìm hiểu việc làm. Phần Lan là một ví dụ thú vị và toàn diện về giáo dục hướng nghiệp trong thực tiễn giáo dục cơ bản và trung học.
Phát triển các nền tảng toàn diện về giáo dục hướng nghiệp
Sự tham gia của cộng đồng có vai trò rất quan trọng để giải quyết vấn đề của các nhóm dễ bị tổn thương và lao động đang làm việc trong khu vực kinh tế phi chính thức. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, chúng ta có thể áp dụng nhiều giải pháp để khuyến khích sự hợp tác giữa chính quyền địa phương, các tổ chức phi chính phủ, người sử dụng lao động và lãnh đạo cộng đồng để hỗ trợ các đối tượng như thanh niên không tham gia thị trường lao động, người lao động thất nghiệp dài hạn, phụ nữ làm công việc nhà hoặc lao động phi chính thức.
Trong khi công nghệ đã mang đến cho chúng ta nhiều cơ hội tiếp cận hỗ trợ hướng nghiệp trực tuyến, những gì diễn ra trong đại dịch cũng đã chứng minh rằng mức độ tiếp cận này còn chưa đồng nhất.
Điều quan trọng là phải đảm bảo khả năng tiếp cận rộng rãi các thiết bị kỹ thuật số và băng thông internet, cũng như phát triển các ứng dụng điện thoại để hỗ trợ tiếp cận dịch vụ.
Với sự chênh lệch về khả năng tiếp cận thiết bị và trình độ đọc viết, hoạt động hỗ trợ cần được thực hiện qua các kênh thay thế khác nhau, bao gồm trực tiếp và qua điện thoại.
Kinh nghiệm của một số quốc gia cho thấy, các dịch vụ trực tuyến hiện có thường được tập trung cung cấp qua các nền tảng một cửa. Nó tập hợp tất cả các công cụ hướng nghiệp phù hợp cho từng nhóm tuổi, thay vì qua một số nền tảng khác nhau khiến người dùng khó sử dụng.
Việc phát triển các nền tảng toàn diện để hỗ trợ thanh niên trong giáo dục và đào tạo nghề nghiệp đòi hỏi cơ quan quản lý số liệu thống kê, đơn vị đào tạo, người sử dụng lao động, giáo viên và người làm công tác hướng nghiệp phải phối hợp chặt chẽ với nhau.
Ngoài ra, các dịch vụ được cung cấp và điều chỉnh với sự hỗ trợ của người làm công tác hướng nghiệp, đồng thời, được lồng ghép phù hợp vào các hỗ trợ trong trường học, cơ sở đào tạo và dịch vụ việc làm.
Hướng nghiệp cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc tiếp cận thanh niên và người trưởng thành làm việc trong khu vực phi chính thức. Việc chuyển đổi sang nền kinh tế định hướng phát triển công nghiệp và dịch vụ đòi hỏi bộ kỹ năng tổng hợp, sẽ yêu cầu nâng cao kỹ năng và trình độ cho một số lượng lớn lao động phi chính thức. Do đó, lao động phi chính thức phải có cơ hội được xác nhận kinh nghiệm của họ, cộng với hỗ trợ hướng nghiệp để họ định hướng nghề nghiệp trong các lĩnh vực và ngành nghề đang phát triển.
Đồng thời, các biện pháp khuyến khích đào tạo, dù ở phạm vi cá nhân hay doanh nghiệp cũng nên lồng ghép hướng nghiệp để đảm bảo tính phù hợp của hoạt động đào tạo và nâng cao hiệu quả của nguồn vốn đầu tư. Các chiến lược hỗ trợ phát triển và đào tạo kỹ năng có thể mang lại tác động lớn hơn nếu có thể xác định được lộ trình hướng nghiệp cho người lao động và học viên, nâng cao tỷ lệ tham gia và kết quả chương trình học việc cũng như các chương trình đào tạo khác.
