Dù các cuộc đàm phán hướng tới ngừng bắn đang có nhiều dấu hiệu tích cực, cuộc chạy đua giữa Nga và Ukraine trong việc tìm cách hóa giải mối đe dọa từ UAV vẫn đang rất ráo riết.
Cuộc xung đột Nga - Ukraine trong hơn 3 năm vừa qua đã định hình đầy đủ một phương thức tác chiến hoàn toàn mới trong chiến tranh trên thế giới, đó là sử dụng các loại máy bay không người lái (UAV) đủ loại kích cỡ, sức mạnh và mục đích khác nhau. Song song với việc nghiên cứu và phát triển các loại UAV tối ưu, cả Nga và Ukraine còn dồn lực chế tạo các hệ thống nhằm hóa giải sự nguy hiểm của UAV.
Một trong những thiết bị nổi bật hóa giải sát thủ trên không UAV tại chiến trường Nga - Ukraine hiện nay là những chiếc giáp hình chiếc lồng sắt bao bọc quanh các xe tăng, xe thiết giáp để bảo vệ chúng trước các cuộc tấn công bằng UAV. Hồi tuần trước, các xe quân sự của Ukraine xuất hiện một loại giáp lồng mới có kích thước lớn làm bằng thép, lưới và các thanh sắt chĩa tua tủa ra bên ngoài như lông nhím.
Phía Nga cũng từ lâu sử dụng giáp lồng là những tấm tôn thép bao bọc xung quanh xe tăng, biến chiếc xe tăng này như một chiếc xe rùa và hoàn toàn giấu hình ảnh thực của xe tăng bên trong. Những loại giáp lồng xuất hiện tại chiến trường Nga - Ukraine từ năm 2023 và thường không theo một tiêu chuẩn cụ thể nào, nên có hình dạng khác nhau vì chủ yếu là chế tạo thô sơ.
Mục đích chính của các loại giáp lồng bảo vệ thiết bị quân sự là ngăn không cho các UAV tiếp cận trực tiếp vào xe quân sự khi phát nổ. Nếu không có lớp bảo vệ nhìn có phần thô sơ này, một chiếc xe tăng có trị giá hàng triệu USD có thể dễ dàng bị phá hủy bởi những chiếc UAV mang thuốc nổ chỉ có giá thành sản xuất vài trăm USD.
Để đối phó với UAV, cả Nga và Ukraine còn đang phát triển một hệ thống tác chiến điện tử đặc biệt nhằm cắt liên lạc giữa người điều khiển và UAV, gây nhiễu GPS và dữ liệu mục tiêu. Tuy nhiên, dù hệ thống này hiện đại như thế nào thì giáp lồng vẫn là biện pháp phòng vệ cuối cùng chống UAV cho các phương tiện quân sự đắt tiền như xe tăng, xe bọc thép…
Trong khi đó, tốc độ phát triển mức độ nguy hiểm cho các loại UAV dường như đang đi nhanh hơn so với công nghệ phòng thủ chống lại chúng. Cả Nga và Ukraine đều sử dụng nhiều loại UAV cáp quang có khả năng điều khiển ổn định hơn. Đặc biệt công nghệ AI đã được tích hợp vào một số loại UAV chiến đấu, giúp chúng có thể tiếp tục tác chiến độc lập tìm mục tiêu ngay cả khi mất kết nối với người điều khiển.
Một số UAV còn được phát triển khả năng tự tìm ra những điểm yếu của các loại giáp lồng để tấn công phương tiện của đối phương. Để đối phó, quân đội Ukraine thậm chí còn xây dựng một đường hầm bằng lưới và lá ngụy trang để giúp các xe quân sự di chuyển bên trong an toàn, không bị các UAV tấn công. Tuy nhiên, phương thức phòng thủ này quá tốn kém, mất nhiều thời gian thiết lập nên tính hiệu quả chưa cao khi tác chiến thực tế trên chiến trường.
Trong một diễn biến mới nhất, ngày 14/8, Bộ Quốc phòng Nga công bố video cho thấy khoảnh khắc máy bay không người lái Geran-2 lao vào sở chỉ huy tiền phương của Ukraine gần Chernihiv. Sở chỉ huy này ngay sau đó đã bị xóa sổ bởi lượng thuốc nổ gắn trên UAV Geran-2. Điều này càng cho thấy nỗ lực phòng thủ “sát thủ trên không” UAV của cả hai bên vẫn còn đang chậm hơn một bước so với mức độ phát triển về khả năng tấn công của loại thiết bị này.
