Trong đợt bùng phát dịch hiện nay ở Tây Phi, đa số các ca bệnh ở người là do lây nhiễm từ người sang người. Vậy phương thức lây nhiễm vi rút Ebola như thế nào?
Theo các chuyên gia y tế, vi rút Ebola lây truyền từ người sang người do tiếp xúc trực tiếp với vết xước trên da hay niêm mạc, với máu hay các chất tiết của cơ thể (phân, nước tiểu, nước bọt, tinh dịch) của người mắc bệnh.
Bệnh cũng có thể lây nhiễm khi vết xước trên da hay niêm mạc của người lành tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm bởi các chất tiết của người nhiễm vi rút, như quần áo, ga trải giường nhiễm bẩn hay kim tiêm đã qua sử dụng.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, đã có hơn 100 nhân viên y tế bị phơi nhiễm khi chăm sóc bệnh nhân Ebola. Nguyên nhân có thể là do họ đã không sử dụng trang thiết bị bảo vệ cá nhân hoặc không áp dụng đầy đủ các biện pháp phòng chống nhiễm khuẩn khi chăm sóc cho bệnh nhân.
Nhân viên tại các cơ sở y tế ở tất cả các cấp trong hệ thống y tế - bệnh viện, phòng khám, trạm y tế - cần được phổ biến về đặc tính của bệnh và đường lây truyền, tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp dự phòng kiểm soát nhiễm khuẩn đã khuyến cáo.
Đã có thêm những ca lây nhiễm vi rút Ebola trong cộng đồng khi tổ chức đám tang và nghi lễ mai táng. Những đám tang trong đó người tham dự tiếp xúc trực tiếp với thi thể người chết do nhiễm vi rút Ebola cũng đóng vai trò trong việc lây truyền bệnh.
Cần phải mang găng tay và trang bị bảo hộ thích hợp khi xử lý thi thể của người chết do nhiễm vi rút Ebola, và phải mai táng ngay. Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo việc xử lý thi thể và mai táng nên do các cán bộ quản lý ca bệnh được đào tạo, là những người được trang bị để thực hiện việc mai táng người quá cố đúng cách, đảm nhiệm.
Người bệnh có khả năng làm lây bệnh chừng nào mà máu và dịch tiết của họ còn chứa vi rút. Vì vậy, trước khi cho ra viện, bệnh nhân nhiễm vi rút Ebola cần được cán bộ y tế giám sát chặt chẽ và và được xét nghiệm để đảm bảo là vi rút không còn lưu hành trong cơ thể họ nữa.
Khi cán bộ y tế quyết định là bệnh nhân có thể về nhà, tức là họ không còn có thể làm lây lan vi rút và không thể làm cho bất cứ ai trong cộng đồng bị mắc bệnh nữa.
Tại Nigeria, sau cuộc thảo luận với các chuyên gia y tế trong và ngoài nước ngày 11/8, Tổng thống Nigeria Goodluck Jonathan cho biết 60% số bệnh nhân đang nhiễm Ebola tại châu Phi đã bị nhiễm virus tại các buổi lễ an táng người tử vong vì căn bệnh.
Trước tình hình trên, ngày 11/8, Chính phủ Nigeria thông báo đã chỉ định bệnh viện General tại khu vực Kuje, thủ đô Abuja thành Trung tâm Cách ly chuyên ứng phó, điều trị dịch Ebola.
Ngay trong bệnh viện sẽ có một khu vực nơi người bệnh được cách ly và theo dõi. Cơ sở hạ tầng và các thiết bị sẽ được lắp đặt để quản lý những người bị nhiễm bệnh cũng như ngăn chặn sự lây lan của virus.
Đồng thời, Nigeria cũng thành lập một ủy ban gồm 25 thành viên nhằm tìm ra các biện pháp ứng phó với mối đe dọa từ dịch bệnh Ebola, cũng như phổ biến kiến thức về bản chất và các dấu hiệu của căn bệnh này.
Phát biểu trong một hội nghị do tổ chức phi chính phủ "Sáng kiến vì hòa bình" tổ chức, Tổng thống Nigeria Goodluck Jonathan cam kết ngăn chặn sự lây lan của virus Ebola tại nước này.
Ông Jonathan nhấn mạnh sẽ có cuộc gặp với 36 thủ hiến cùng ủy viên y tế các bang vào ngày 13/8 tới để đảm bảo rằng tất cả đều sẵn sàng chiến đấu với dịch bệnh.
Tổ chức Y tế Thế giới cũng đã khuyến cáo gia đình hay cộng đồng không tự chăm sóc cho bệnh nhân có triệu chứng mắc bệnh do vi rút Ebola tại nhà.
Tốt nhất là hãy đưa người bệnh đến bệnh viện hay trung tâm y tế có các bác sĩ, y tá có chuyên môn và đầy đủ trang thiết bị để điều trị cho bệnh nhân nhiễm vi rút Ebola.
Nếu bạn có ý định chăm sóc cho người thân bị nhiễm bệnh do vi rút Ebola tại nhà, Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo bạn cần thông báo cho cán bộ y tế địa phương để được hướng dẫn đầy đủ về cách chăm sóc bệnh nhân và cung cấp dụng cụ (găng tay, phương tiện phòng hộ cá nhân [PPE]), hướng dẫn cách tháo bỏ và tiêu hủy PPE sau khi sử dụng, và thông tin về cách bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng khỏi bị lây nhiễm.
