Bản năng, trần trụi nhưng vẫn tinh tế, ý nhị, Người chết thuê tựa một bản đồng ca rực rỡ của thanh xuân, của những năm tháng tuổi 17 mông lung mà bất cứ ai cũng phải trải qua một lần trong đời.
Trong Người chết thuê (cuốn sách mới của tác giả trẻ Thái Cường), chết thuê hoàn toàn không phải hình ảnh ẩn dụ hay ví von cho nhiều lớp nghĩa. Thực chất nhân vật chủ chốt của tiểu thuyết - Bách, sống bằng nghề này thật.
Hắn đóng giả xác chết nằm liệm thay cho những kẻ khuất mặt xấu số khi chết mất xác, chết không còn nguyên vẹn, có đôi khi phải hóa trang để mạo danh người khác phục vụ cho nhiều mục đích của tang chủ.
Tuy nhiên, đó chỉ là một lối kiếm sống và cái hay của Người chết thuê là không sa đà vào khai thác theo hướng văn hóa, nghề nghiệp, thay vào đó vẽ ra một bức tranh của tuổi trẻ với những thân phận đường phố nổi trôi, vô định.
 |
| Người chết thuê là câu chuyện của những tuổi trẻ sớm bị quăng quật giữa đời. |
Bách, Minh, Phương, Dĩ, Hương - năm kẻ không nhà, mỗi người một nghiệp, đứa chết thuê, kẻ lượm ve chai, người "bán phấn buôn hương", lang bạt rày đây mai đó vì chẳng biết đâu rốt cuộc mới là vận mệnh sống của đời mình.
Họ quăng mình trong những bận đùa vui, chửi bới nhau không tiếc lời khi phật lòng, tò mò về những thay đổi của cơ thể, và họ yêu, yêu như cái cách của những tha nhân sớm vội ra đời, cái gì cũng biết song chưa biết tình yêu là gì.
Cũng chính bởi chưa biết tình yêu là gì, Minh từng nhiều lần dằn vặt vì không phân định được mình thật tâm dành tình cảm cho Phượng hay Bách, với một cô gái hay một chàng trai, là “cút bắt” yêu đương hay đơn giản chỉ muốn khám phá lạc thú từ xác thịt mà mình chưa bao giờ biết tới, mãi cho đến khi đứng trước viễn cảnh phải đánh mất người ấy.
Với Phượng thì khác, nàng hiểu rằng cả đời này, Bách mãi là chân ái, chẳng cần biến cố nào xảy ra hòng thách thức tình cảm đó. Nàng yêu Bách, ghen tị với Minh, dù rất nhiều lần kìm hãm hờn ghen, rốt cùng phải đành chấp nhận mình mãi là chiếc bóng trong mối quan hệ tay ba nhập nhằng.
Chỉ có Bách là mơ hồ như khói thuốc, một kẻ đi hoang khó ai có thể chạm tới được, vừa bí ẩn lại vừa cuốn hút, cuốn hút đến nỗi sau 13 năm cả bọn thất lạc lẫn nhau, khi cả Minh và Phượng đã chạm tuổi trung niên, vẫn mong một lần nữa tìm gặp được dấu yêu đầu tiên này.
Cách viết mới cho câu chuyện tuổi trẻ
Thoạt tiên Người chết thuê chẳng khác mấy so với các tác phẩm hoài niệm tuổi trẻ tương tự. Cũng miên man theo dòng hồi tưởng khi mọi nhân vật giờ đây đã trưởng thành và cô độc, song tiểu thuyết mới nhất của Thái Cường lại có cách thể hiện rất khác, như việc khoác chiếc áo mới lên mảng đề tài gần như cũ kỹ này.
 |
| Các nhân vật tuy bị thử thách giữa đời, song vẫn trải qua một tuổi trẻ rực rỡ. |
Hai mốc thời gian chính của truyện là năm 1994 và 2007, trong đó không khí thập niên 1990 chiếm phần lớn bối cảnh, do đó màu sắc hoài cổ dường như thấm đẫm từng ngóc ngách, được dụng công từ cách mô tả các nếp sinh hoạt văn hóa đương thời cho đến từng câu tiếng lóng được phát ra, làm bật nét cá tính của từng người, từ nhân vật chính đến nhân vật phụ.
Đặc biệt, tuyến nhân vật phụ được chăm chút, mỗi người sở hữu những điểm đặc trưng của riêng mình. Mối duyên oan gia của Dĩ và Hương tuy chỉ làm nền, song ít nhiều để lại nhiều dư vị, thoáng qua nhưng đủ đậm sâu.
Toàn bộ truyện được cấu thành từ góc nhìn song song của Minh và Phượng, dựa trên cảm nhận của họ về mọi thứ xung quanh, do đó càng làm Bách trở thành điểm sáng nhất, dù là nhân vật chính nhưng hiện lên hoàn toàn dựa vào cảm nhận của người khác, nhờ thế gợi nhiều suy ngẫm, buộc người đọc phải đoán xem ẩn sâu bề ngoài có phần gai góc và cục súc đó, là một nội tâm như thế nào, dành tình cảm thật lòng cho ai.
 |
| Tác giả Thái Cường. |
Dù gây ấn tượng ban đầu bởi nhan đề, Người chết thuê rõ ràng mang đến nhiều hơn thế, không khó chạm tới miền quá khứ của những ai từng đi qua tuổi trẻ, dù đã khép lại cơn mộng tình nhỏ, vẫn bồi hồi tình nhỏ đâu có nghĩa là tình chóng phai.
