Hơn 32 triệu lao động bị ảnh hưởng bởi Covid-19

Khoảng 20 triệu người bị giảm thu nhập

Ngày 6/1, Tổng cục Thống kê tổ chức họp báo công bố tình hình lao động quý IV và năm 2020. Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Phạm Quang Vinh cho biết, tình hình lao động, việc làm quý IV có nhiều chuyển biến tích cực. Thu nhập của người làm công hưởng lương có xu hướng tăng so với các quý trước.

Lực lượng lao động tiếp tục tăng theo đà hồi phục của quý III. Nhưng vẫn chưa thể trở về trạng thái của cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng so với cùng kỳ năm trước, đạt 24,6%.

Theo bà Vũ Thị Thu Thuỷ - Cục trưởng Cục Thu thập dữ liệu và Ứng dụng công nghệ thông tin thống kê, nền kinh tế Việt Nam có sức chống chịu và phục hồi đáng kể. Đã từng bước hoạt động trở lại trong điều kiện bình thường mới. 
Tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý IV ước tăng 4,48% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức tăng thấp nhất của quý IV các năm trong giai đoạn 2011 – 2020. GDP năm 2020 tăng 2,91%. Trong quý IV, những ngành bị ảnh hưởng nặng nề bởi tác động của dịch Covid-19 đều có dấu hiệu tăng trưởng trở lại. Tình hình lao động, việc làm quý có nhiều dấu hiệu khởi sắc. Tuy nhiên, các chỉ số về lao động, việc làm và thu nhập của người lao động quý IV và cả năm 2020 vẫn giảm so với cùng kỳ năm trước.

Tính đến tháng 12/2020, cả nước có 32,1 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi Covid-19. Họ là người bị mất việc làm, phải nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên, giảm giờ làm, giảm thu nhập… Trong đó, 69,2% người bị giảm thu nhập, 39,9% phải giảm giờ làm/nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên. Khoảng 14,0% phải tạm nghỉ hoặc tạm ngừng hoạt động sản xuất kinh doanh.

Khu vực dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với 71,6% lao động bị ảnh hưởng. Tiếp đến là khu vực công nghiệp và xây dựng với 64,7% lao động bị ảnh hưởng. Tỷ lệ lao động bị ảnh hưởng trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản là 26,4%.

Nhiều người trở thành lao động phi chính thức

Dịch Covid-19 đã đẩy nhiều lao động vào tình trạng không có việc làm đồng thời khiến cho nhiều người trong số họ buộc phải trở thành lao động có việc làm phi chính thức.

“Trong quý IV năm 2020, số người từ 15 tuổi trở lên có việc làm là gần 54,0 triệu người, giảm 945 nghìn người so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, lao động có việc làm ở khu vực thành thị là 17,6 triệu người, giảm 90,2 nghìn người. Ở khu vực nông thôn là 35,9 triệu người, giảm 854,3 nghìn người so với cùng kỳ năm trước”, bà Vũ Thị Thu Thuỷ nhấn mạnh.

Quý IV năm 2020 có 20,9 triệu lao động có việc làm phi chính thức, tăng 233 nghìn người so với quý trước và tăng 338,4 nghìn người so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức quý IV năm 2020 là 56,2%, giảm 0,8 điểm phần trăm so với quý trước và tăng 0,6 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước.

Tính chung cả năm 2020, số lao động có việc làm phi chính thức là 20,3 triệu người, tăng 119,1 nghìn người. Số lao động có việc làm chính thức là 15,8 triệu người giảm 21,1 nghìn người so với năm 2019. Tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức năm 2020 là 56,2%, cao hơn 0,2 điểm phần trăm so với năm 2019.

Covid-19 khiến nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, các doanh nghiệp phải chống đỡ bằng nhiều biện pháp. Điều này làm số lao động chính thức giảm và số lao động phi chính thức tăng.

“Đại dịch Covid đã tước đi cơ hội có việc làm chính thức của người lao động. Nó khiến một phần trong số họ không tìm được việc làm mới. Một số khác phải chuyển sang làm các công việc phi chính thức không ổn định, thiếu bền vững”, bà Thuỷ nhận định.

Bà Thuỷ cho biết, con số thất nghiệp là một trong những chỉ tiêu phản ánh tình hình lao động việc làm. Lực lượng giảm do nhiều người không tham gia lao động. Tuy nhiên, mức giảm của lực lượng lao động và tỷ lệ thất nghiệp tương ứng với nhau. 

Ngoài ra, số người tham gia lao động giảm vì niềm tin tìm được việc làm của họ không cao. Tuy nhiên, do lực lượng lao động quá lớn nên không làm tỷ lệ thất nghiệp thay đổi nhiều. Đó là lý do lực lượng lao động giảm, nhưng tỷ lệ thất nghiệp không tăng cao.