Tôi gặp Trần Quốc Nam khi em từ Hà Nội về thăm lại trường cũ. Cảm nhận đầu tiên của tôi với Nam là một học sinh ngoan, vui vẻ, hòa đồng, khiêm tốn và lễ phép.
Em Nam sinh ra ở thị trấn nhỏ của quê lúa Yên Thành. Cha em là nhà giáo Trần Văn Triển, dạy Văn ở Trường THCS Bạch Liêu; mẹ là Thái Thị Lữ, làm nghề buôn bán nhỏ ở chợ của thị trấn Yên Thành; chị gái Trần Thùy Giang của Nam đã tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Hà Nội và đang công tác ở Thủ đô.
Chị Lữ cho biết: Từ bé, Nam đã có trí nhớ hơn các bạn cùng trang lứa; hơn thế, Nam còn có khả năng tính nhẩm đặc biệt. Một lần, khi Nam mới khoảng 4 - 5 tuổi, bà ngoại đố hai chị em bài toán vui: “Vừa gà, vừa chó, bó lại cho tròn...”.
Trong khi chị học lớp 3 chưa biết tính thế nào thi Nam đã nói đúng kết quả. Bà hỏi cách tính thì Nam nói: “Không biết”. Ở tuổi đó, Nam còn nhớ chính xác khoảng 20 số điện thoại bàn của các gia đình trong xóm.
Khi vào học Tiểu học, Nam thể hiện sự đam mê môn Toán. Mừng về điều đó, anh chị Triển - Lữ đã tìm thầy bồi dưỡng thêm cho Nam về các môn học, nhưng luôn chú trọng môn Toán.
Những năm học ở Trường Tiểu học thị trấn Yên Thành, Nam đã đạt giải cao nhiều môn thi cấp tỉnh như: giải Ba cờ Vua, giải Nhì Olympic tiếng Anh.
Cô Tú - Giáo viên dạy Nam môn Toán lớp 5 - bộc bạch: “Với em Nam, mỗi giờ dạy tôi thường phải chuẩn bị thêm phương án 2 của giáo án.
Bởi có thể em hỏi thêm về nội dung bài học hoặc phát triển khi em có phương pháp giải bài tập nhanh hơn bình thường so với các bạn trong lớp”.
Lên THCS, Nam doạt giải Nhì Olympic Vật lý toàn tỉnh, giải Ba môn Hóa học và đặc biệt là giải Nhất môn Tóan trong kỳ thi học sinh giỏi lớp 9 tỉnh Nghệ An năm học 2012 - 2013.
 |
Năm học 2013-2014 Nam trúng tuyển cùng lúc vào 2 trường chuyên: Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu, tỉnh Nghệ An và Trường THPT Chuyên thuộc Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
Dẫu còn nhiều khó khăn nhưng bố mẹ Nam đã chiều theo nguyện vọng của Nam là nhập cho em học tại Trường THPT Chuyên thuộc Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
Một học sinh ở vùng quê nghèo được học ở trường chuyên của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội là vinh dự đặc biệt với Nam. Nhưng “Phải kiên trì lắm mới vượt những khó khăn ban đầu” - như Nam nói. Đó là lần đầu xa nhà, bạn mới, thầy mới và nề nếp sinh hoạt mới...
Nhưng Nam đã nhanh chóng vượt qua và liên tục giành được kết quả cao trong học tập. Cuối học kỳ I – Học kỳ đầu tiên ở nơi xa bố mẹ, Nam được xếp thứ Nhất trong đội tuyển Toán của trường.
Nhờ vậy, Nam đã được nhận học bổng của Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2013 - 2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Đặc biệt hơn, trong tháng 5/2014, Nam đã giành Huy chương Vàng trong cuộc thi của các trường THPT chuyên khu vực duyên hải và đồng bằng Bắc Bộ với số điểm tuyệt đối 20/20.
Điều khác biệt ở Nam là việc tự học. Em không chỉ làm đầy đủ các bài tập được thầy cô giáo giao, mà còn tìm nhiều bài toán trong sách tham khảo, trong mạng để làm.
Em khoe với tôi chồng sách tham khảo đồ sộ về Toán bằng gần như toàn bộ sách của các môn khác cộng lại. Ngoài ra, khi chưa thỏa về cách giải một bài nào đó, em đưa lên mạng trao đổi cùng bạn bè cả nước.
Với Nam, làm toán không dừng lại ở số bài và số lời giải cho một bài toán khó. Em luôn tự tin và miệt mài phấn đấu. Thầy Triển nói: “Cháu tự giác, chủ động hoàn toàn về học bài, làm bài và nghỉ ngơi ở nhà. Chưa bao giờ bố mẹ phải nhắc nhở về điều đó. Bây giờ xa bố mẹ, Nam vẫn duy trì và giữ vững nên nếp ấy”.
Nhìn Nam cao to, khỏe mạnh so với bạn bè cùng trang lứa, tôi hỏi bí quyết của gia đình về việc chăm sóc sức khỏe của Nam. “Đó có thể coi là kỳ tích của mẹ cháu" - Thầy Triển nói trong niềm tự hào.
Khi Nam còn học ở Tiểu học, sức khỏe không tốt lắm, lại quá ham học, sợ con không đủ sức thực hiện mơ ước, mẹ cháu đã mày mò tìm hiểu rồi quyết định mua cóc, tự chế biến thành các món ăn thật hợp khẩu vị của cháu.
Mỗi tuần mẹ cháu làm vài lần với khoản 5 - 7 món ăn về cóc. Thật bất ngờ thấy cháu ăn ngon miệng và từ đó cháu khỏe hơn, chiều cao phát triển nhanh hơn và kết quả học tập cũng ngày một tiến bộ. Ở tuổi 16, Nam đã cao 1,70 m và cân nặng 62 kg.
Nam nấn ná mãi mới lấy cho tôi xem tấm Huy chương Vàng em vừa giành được trong một cuộc thi mà có không ít học sinh của các trường danh tiếng tham gia như các trường chuyên trên địa bàn Hà Nội, trường chuyên của Nam Định, Hải Phòng).
Khi hỏi yếu tố quan trọng nhất để học giỏi môn Toán, Trần Quốc Nam nói: “Em nghĩ quan trọng nhất là đam mê, khổ luyện và sự quan tâm của bố mẹ”.
Thật tự hào về Trần Quốc Nam - một học sinh của vùng quê lúa Yên Thành – một địa phương có truyền thống hiếu học từ xa xưa.
