Theo một nghiên cứu của Ủy ban Châu Âu và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) được công bố vào ngày 2/2/2025, gần 3 triệu ca ung thư mới có thể được ngăn ngừa ở Liên minh Châu Âu (EU) trong giai đoạn 2023-2050 nếu các quốc gia thành viên đạt được mục tiêu giảm lượng tiêu thụ thuốc lá và rượu.
Trong trường hợp các quốc gia thành viên thực hiện các biện pháp cần thiết để giải quyết tình trạng ô nhiễm và mức độ thừa cân thì con số 1 triệu ca nữa cũng sẽ được cộng thêm vào.
Trung tâm thông tin Ung thư Châu Âu (ECIS) cho biết đã có gần 3 triệu ca ung thư mới đã được chẩn đoán ở EU vào năm 2022. Với tình hình hiện nay, ECIS ước tính mỗi năm sẽ có thêm 500.000 ca mới cho đến năm 2040.
Tỷ lệ tử vong đã giảm ở hầu hết mọi quốc gia tại EU trong thập kỷ qua - trung bình giảm 12% từ năm 2011 đến năm 2021 với tất cả các quốc gia ngoại trừ Bulgaria và đảo Síp đều chứng kiến sự giảm ở cả nam và nữ.
Cùng lúc đó, tỷ lệ mắc bệnh ung thư đã tăng lên. May mắn rằng với những tiến bộ trong việc điều trị ung thư hiện nay cũng như người dân chủ động xét nghiệm tầm soát ung thư nên tỷ lệ khỏi bệnh cũng được gia tăng đáng kể.
Vào năm 2021, khoảng 40% số ca tử vong do ung thư ở EU là do các yếu tố rủi ro về hành vi, chuyển hóa chất và môi trường chúng ta đã biết, chẳng hạn như thuốc lá, rượu và chế độ ăn uống không lành mạnh.
Hơn một nửa số người lớn ở EU bị thừa cân và tỷ lệ mắc bệnh ở lứa tuổi thanh thiếu niên đã tăng ở tất cả các quốc gia ngoại trừ Hà Lan, Tây Ban Nha và Thụy Điển.
Thuốc lá vẫn là nguyên nhân chính
Mặc dù việc hút thuốc lá đã giảm ở hầu hết các quốc gia, nhưng đây vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư ở EU, chiếm gần 20% tổng số ca tử vong liên quan đến ung thư vào năm 2021.
Trung bình số người hút thuốc lá hàng ngày ở châu Âu đã giảm từ 22% vào năm 2012 xuống còn 18% vào năm 2022, Iceland là quốc gia có tỷ lệ thấp nhất là 6% trong khi Bulgaria dẫn đầu danh sách với tỷ lệ là 29%.
Với những con số nêu trên, gần 1,9 triệu ca ung thư mới có thể được ngăn ngừa ở EU trong giai đoạn 2023-2050 nếu đạt được mục tiêu giảm thuốc lá. Trong đó chỉ tính riêng tại Đức, Pháp, Ý và Ba Lan đã ngăn ngừa được hơn 1 triệu ca.
Nếu đạt được mục tiêu tiêu thụ rượu, có thể ngăn ngừa thêm 1 triệu ca ung thư trong giai đoạn này. Lượng rượu tiêu thụ chỉ giảm nhẹ 0,3 lít trung bình trong giai đoạn năm 2010-2022 và có sự khác biệt lớn giữa các quốc gia thành viên.
Chín quốc gia khác đã báo cáo mức giảm từ 10% trở lên như Bỉ, Croatia, đảo Síp, Đan Mạch, Phần Lan, Pháp, Hy Lạp, Ireland và Litva Ngược lại thì lại có 7 quốc gia cho thấy mức tăng từ 10% trở lên như Bulgaria, Ý, Latvia, Malta, Ba Lan, Romania và Tây Ban Nha.
Các biện pháp phòng ngừa được áp dụng
Vào năm 2021, EU đã trình bày Kế hoạch Đánh bại Ung thư, nhằm mục tiêu giảm gánh nặng ung thư và giải quyết các yếu tố rủi ro khác.
Kế hoạch được xây dựng với mục đích tạo ra "thế hệ không thuốc lá" vào năm 2040, cắt giảm 30% việc sử dụng thuốc lá vào năm 2025 và giảm tỷ lệ hút thuốc lá trong dân số EU xuống chỉ còn 5%.
Tuy nhiên, một số biện pháp đặc biệt là các biện pháp nhắm vào việc sử dụng thuốc lá đã bị triển khai chậm so với thời hạn trình bày ban đầu. Điều này làm dấy lên mối lo ngại từ các chuyên gia chăm sóc sức khỏe và các bên liên quan.
Một cải cách liên quan đến Ban Kiểm soát Thuế thuốc lá của EU cũng đã được chuyển sang năm 2025. Hành động này khiến nhiều người đặt câu hỏi về sự cam kết của Ban Kiểm soát đối với chính sách chống thuốc lá của mình và liệu ngành công nghiệp thuốc lá có tác động những quyết định đó hay không.
