Ngày càng có nhiều người đi khám vì đau mỏi cổ bàn tay, ngón tay, có thể kèm theo đau nhức vai, cột sống cổ, thắt lưng, thậm chí tê buốt tay.
Tình trạng này gây ra do sử dụng điện thoại di động quá nhiều và có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng không ai ngờ, ThS-BS Nguyễn Đức Thành, khoa Chấn thương chỉnh hình bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, cảnh báo .
Bệnh của giới văn phòng
Vừa qua bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM tiếp nhận hai trường hợp có vấn đề về xương khớp do sử dụng smartphone đáng lưu ý.
Trường hợp đầu là một nam doanh nhân , 35 tuổi, ngụ tại quận 1, TPHCM, đi khám vì đau mỏi các khớp ngón tay, đặc biệt ở cổ tay bên phải xuất hiện một cục u, sờ thấy dễ dàng và ấn vào rất đau.
Tình trạng đau ngày một tiến triển khi bấm điện thoại, có lúc đau quá bệnh nhân phải buông điện thoại ra, nghỉ ngơi một lúc rồi mới làm việc tiếp.
Nhưng do nhu cầu công việc cần sử dụng điện thoại liên tục, người bệnh cố chịu đau cho đến khi thấy xuất hiện cục u ở cổ tay mới đi khám. Bác sĩ xác định vấn đề ở bệnh nhân này là do thường xuyên sử dụng điện thoại smartphone có bàn phím cứng.
Trường hợp khác là một nữ nhân viên văn phòng, 27 tuổi, ngụ tại quận 7, TPHCM.
Vài tháng trước đó, người bệnh đau nhiều ở ngón tay cái bàn tay phải, khi gấp duỗi thì nghe âm thanh kêu “lật bật” ở khớp cuối của ngón tay. Đặc biệt có khi gấp đột ngột thì ngón tay bị “mắc kẹt” luôn, không duỗi ra được nữa. Khi đó, người bệnh phải dùng tay kia kéo thật mạnh thì mới duỗi thẳng ngón tay lại được.
Gần nhất, người bệnh thấy tê hai bàn tay, đặc biệt bàn tay phải. Cảm giác tê thường xuất hiện khi người bệnh làm việc, đánh máy hoặc cầm điện thoại lâu và ngay cả về ban đêm khi ngủ, người bệnh cũng cảm thấy tê tay
Qua thăm khám, bác sĩ xác định nguyên nhân là do hàng ngày bệnh nhân sử dụng smartphone với bàn phím ảo quá nhiều cho công việc và giải trí.
Theo BS Nguyễn Đức Thành, có hai smartphone: một loại dùng bàn phím cứng vật lý, loại kia dùng bàn phím ảo. Để sử dụng các loại điện thoại này, người ta phải dùng một lực bấm lớn tác động trực tiếp lên đầu ngón tay, lâu ngày gây hậu quả xấu lên xương khớp.
Một ảnh hưởng khác do sử dụng nhiều smartphone là sử dụng lâu dài ở một tư thế cố định, điều này tạo ra một tác động lớn lên dây chằng, gân, cơ ở vùng xương cổ, vai, thắt lưng, cũng như cổ tay, bàn tay.
Theo các chuyên gia xương khớp, ngày càng có nhiều người mắc vấn đề về xương khớp do sử dụng smartphone, phổ biến nhất ở người làm việc văn phòng vì ngoài sử dụng máy tính họ còn dùng điện thoại rất nhiều cho công việc và giải trí.
Phát hiện sớm để không dẫn đến di chứng
BS Nguyễn Đức Thành cho biết một biểu hiện của bệnh do dùng smartphone là đau nhức phần gốc ngón tay, khi người bệnh cử động nhiều thì cảm thấy bị mắc kẹt, không duỗi ra được (gọi là “ngón tay cò sung”).
Ngón tay nào cũng có thể bị nhưng thường gặp nhất là ngón tay cái. Trường hợp nhẹ có thể điều trị bằng thuốc, trong trường hợp nặng phải phẫu thuật để giải phóng, làm rộng bao gân.
Biểu hiện khác là đau vùng cổ tay, do khi sử dụng smartphone người ta thường gấp cổ tay và xoay vào trong quá mức, điều này làm kích thích viêm bao gân vùng gân cổ tay, lâu dần bao gân bị hẹp lại gây ra đau và hạn chế vận động. Trường hợp nặng bệnh nhân cũng cẩn phải được phẫu thuật.
Một vấn đề thường gặp khác là hội chứng ống cổ tay do người dùng điện thoại ở tư thế gấp cổ tay quá nhiều, dẫn đến chèn ép dây thần kinh giữa ở cổ tay.
Tình trạng này gây kích thích và viêm gân bàn tay, bao gân dày lên và chèn ép và dây thần kinh giữa tạo ra hội chứng ống cổ tay, với cảm giác châm chích, tê tay như kiến bò.
Bệnh có thể gây yếu các ngón tay với các di chứng nguy hiểm như teo cơ ngón tay. Trường hợp nặng cũng cần phải phẫu thuật.
Phần lớn những trường hợp trên ít để lại di chứng nhưng làm cho người bệnh đau đớn kéo dài, ảnh hưởng đến công việc và chất lượng cuộc sống.
Đối với những bệnh liên quan đến thần kinh với các biểu hiện đau, tê, chèn ép thần kinh, nếu điều trị không kịp thời sẽ để lại di chứng lâu dài hoặc vĩnh viễn, vì khi đó dây thần kinh chèn ép lâu ngày, gây thoái hóa nặng. Vì vậy bệnh cần được phát hiện kịp thời và điều trị phù hợp.
Phòng ngừa không khó
Để phòng ngừa và điều trị các vấn đề xương khớp do dùng smartphone, BS Nguyễn Đức Thành đề nghị người cần giảm thời gian dùng smartphone trong một ngày, và tăng khoảng cách thời gian giữa những lần sử dụng (15 - 30 phút cần thay đổi tư thế, nghỉ giải lao và thực hiện vài động tác thể dục để giảm sức căng trên bàn tay và cơ thể).
Nghiên cứu cho thấy việc dùng smartphone một tay sẽ gây áp lực, sức ép của dây chằng nhiều hơn dùng hai tay.
Do đó người dùng nên phân phối lực cầm, bấm điện thoại lên cả hai tay hoặc đặt điện thoại lên mặt phẳng như bàn hoặc đùi, làm giảm áp lực lên gân cơ, dây chằng của bàn tay.
Bên cạnh đó, người dùng nên tập những bài thể dục chuyên biệt cho bàn tay dưới sự tư vấn và hướng dẫn của các bác sĩ chuyên khoa xương khớp hoặc vật lý trị liệu. Những bài tập này giúp khỏe gân, cơ, dây chằng đồng thời có tác dụng phòng bệnh.
Khi có biểu hiện tê nhức bàn tay, có cảm giác kiến bò, người dùng nên đi khám bác sĩ chuyên khoa để phát hiện kịp thời những bệnh hay gặp ở người sử dụng smartphone thường xuyên như ngón tay cò súng, viêm bao gân vùng cổ tay và hội chứng ống cổ tay để can thiệp kịp thời, tránh những di chứng có thể xảy ra.
